Asarda o'zbek millatining 3 ajdodi to'g'risida gap boradi.Tog'ay Murod ikkitasida or nomus hayot mamot masalasini korsatib beradi. Uchinchi avlod esa miyasiz robotga o'xshaydi.Shunday boraversak Dehqonqulni taqdiri millat taqdiriga ishora beradi
bu asarni o'qish davomida sirtan kulib ichdan yig'laysan kishi.
Assalomu aleykum!
Dehqonqul siz yashagan davr shunday zamon ediki sizga o'xshagan insonlarni qancha qanchasini umriga zomin bo'ldi.
Bolaligning beg'ubor tuyg'ularini bir on his etmadingiza.
Esingizni tanibsizki mehnat bilan ulg'aydingiz maktab davrda paxtaga chiqardingiz yosh bo'lganiz uchun hali boshqalardan kam paxta terardingiz buning uchun sizni urushadigan maktab direktori har kuni katta majlisda raisdan gap eshitim deya sizga dashnom berardi, bu "yaxshi odam" dalada ilk bor raisni ko'rib tanimagan ediku bilganmisiz shuni,nahotki bu odamlar o'z yurtdoshlarini aldab unga zulm qilsa.
Oxiri paxtada choy qaynatadigan bo'lib yurganizda dalalarni diffelatsiya qiladigan samalyot zahar sochishi kerak bo'lgan joylarda bayroq ushlab turganizda "rosa quvondingiz"xattoki g'ururlamib ham qo'ydingiz hamma o'lim va kassaliklarni sababi shu samalyotda ekanligini hayolizga ham keltirmagansiz xuddi shu sizni do'stingizni o'limiga sabab bo'lgan ediya siz bilmasangiz o'qituvchilar bilar edi, katta odamlar bilar edi nega ko'ra bila turib ular shuni qilishgan ekan-a.
Ulg'ayib dehqonchilikni miridan-sirigacha bildingiz, brigadir bo'ldingiz dalaga mehr berdingiz lekin oilaga emas,buning uchun siz aybdor emasdirsiz balki.
Xotiningiz o'zini o'tga tashladi...sizning hayolangiz dalada. Dalada kunni-kun, tunni-tunni demay ishladingiz ammo buni na oilangiz,na o'zingiz rohatini ko'rdingiz.
Siz majlislarda kim oyoqqa tursa turdingiz, chapak chalsa qo'shilib chaldingiz bilmagansiz bularni nima sababdan bo'layotganini
Siz qilgan mehnat evaziga dunyolarni olsa bo'lardi lekin hotiningizni bir marta aylantirib kela olmadigiz chunki dalada ish qolib ketardida ...
Siz dehqon bag'ri qon bo'lib yurganingiz kamlik qilgandek sizni qamashdi, haqoratlashdi siz esa hali ham dalani, paxtani o'ylayapsiz...
Qani endi o'sha Gdlyan va Ivanov degan maxluqlar qo'limizga tushsa-yu sizni azoblagandan ikki barobar ko'p azoblasak. Ularnig biri hali tirik sizchi...
Balki siz ham tirikdirsiz, ko'ryotgandirsiz mustaqillikni mevasini.
Yozuvchi Tog'ay Murod aytganidek sizga haykal qo'ysa arziydi.