Bruce E. Rittmann

Evanston, Illinois
Perry L. McCarty
Stanford, California

MAZMUNI
Bob

MIKROBIOLOGIYA ASOSLARI 1

1.1 Hujayra 2 1 1.13.5 Tarjima 92

1.2 Taksonomiya va filogenez 4 1.13.6 Nizom 94
1.3 Prokariotlar 6 1.14 Filogenez 94
1.3.1 Bakteriyalar 7 1.14.1 Filogenetik asoslar klassifikatsiya 97
1.3.2 Arxeya 21 1.15 Mikroblar ekologiyasi 99
1.4 Eukarya 22 1.15.1 Tanlash 100
1.4.1 Zamburug‘lar 22 1.15.2 Materiallar almashinuvi 102
1.4.2 Yosunlar 26 1.15.3 Moslashuv 107
1.4.3 Protozoa 31 1.16 Mikrob ekologiyasini o‘rganish vositalari 110
1.4.4 Boshqa ko‘p hujayrali Mikroorganizmlar 34 1.16.1 An’anaviy boyitish vositalari 111
1.5 Viruslar 36 1.16.2 Molekulyar asboblar 112
1.6 Yuqumli kasallik 37 1.16.3 Ko‘p turlarni modellashtirish 119
1.7 Biokimyo 42 1.17 Bibliografiya 120
1.8 Fermentlar 43 1.18 Muammolar 121
1.8.1 Ferment reaktivligi 46 2-bob
1.8.2 Faoliyatini tartibga solish Fermentlar 51' STOIXIOMETRIYA VA BAKTERİAL
1.9 Energiyani ushlab turish 51 ENERGETIKA 126
1.9.1 Elektron va energiya tashuvchilar 51 2.1 Stokiometrik tenglamaga misol 126
1.9.2 Energiya va elektron investitsiyalar 54 2.2 Mikrob uchun empirik formulalar Hujayralar 128
1.10 Metabolizm 55 2.3 Substratning bo'linishi va uyali Hosildorlik 130
1.10.1 Katabolizm 58 2.4 Energiya reaksiyalari 132
1.10.2 Anabolizm 76 2.5 Biologik uchun umumiy reaksiyalar O'sish 141
1.10.3 Metabolizm va trofik guruhlar 80 2.5.1 Fermentatsiya reaksiyalari 145
1.11 Genetika va axborot oqimi 80 2.6 Energetika va bakteriya o'sishi 150
1.12 Dezoksiribonuklein kislotasi (DNK) 82 2.6.1 Energiyaning erkin energiyasi Reaktsiya 151
1. 12.1 xromosoma-84 2.7 Chiqish koeffitsienti va reaksiya Energetika 155
1.12.2 Plazmidlar 87 2.8 Oksidlangan azot manbalari 159
1.12.3 DNK replikatsiyasi 87 2.9 Bibliografiya 161
1.13 Ribonuklein kislota (RNK) 88 2.10 161-masalalar
1.13.1 Transkripsiya 88
1.13.2 Xabarchi RNK (mRNK) 90
1.13.3 Transfer RNK (tRNK) 90
1.13.4 Tarjima va ribosoma RNK (rRNK) 91

MAZMUNI
3-bob 5-bob

MIKROBIAL KINETIKASI 165 REAKTORLAR 261
3.1 Asosiy tarif iboralari 165 5.1 Reaktor turlari 261
3.2 Parametr qiymatlari 168 5.1.1 To'xtatilgan o'sish reaktorlari 262
3.3 Asosiy massa balanslari 171 5.1.2 Biofilm reaktorlari 264
3.4 Inert biomassadagi massa balanslari 5.1.3 Reaktorni jihozlash 266
va uchuvchi qattiq moddalar 175 5.2 Massa balanslari 267
3.5 Eriydigan mikrobial mahsulotlar 176 5.3 Partiyali reaktor 270
3.6 Oziq moddalar va elektron qabul qiluvchilar 183 5.4 Uzluksiz oqimli aralashtirilgan tankli
3.7 Kirish faol biomassa 186 reaktor bilan Chiqindilarni qayta ishlash 273
3.8 Zarrachalar va polimerlarning gidrolizi Substratlar 188 5.5 A Plug-flow reaktor 275
3.9 Inhibisyon 191 5.6 Chiqindili suvli tiqinli reaktor Qayta ishlash 277
3.10 Boshqa muqobil tarif ifodalari 197 5.7 Cho'kmalarni qayta ishlovchi reaktorlar Hujayralar 280
3.11 Bibliografiya 198 5.7.1 O'rnatish va hujayra bilan CSTR Qayta ishlash 280
3.12 Muammolar 199 5.7.2 Taxminlarni baholash 286
bob 4 5.7.3 Cho'ktiruvchi tiqinli reaktor va Hujayralarni qayta ishlash 287 BIOFILM KINETIKASI 207 5.8 Muqobil tarif modellaridan foydalanish 289
4.1 Mikrob agregatsiyasi 207 5.9 Stoxiometrik tenglamalarni bog‘lash
4.2 Nima uchun biofilmlar kerak? 208 289-sonli massa balansi tenglamalariga
4.3 Ideallashtirilgan biofilm 208 5.10 Reaktorlarning muhandislik loyihasi 292
4.3.1 Substrat hodisalari 210 5.11 seriyalar va reaktorlar 296
4.3.2 Biofi1m ning o'zi 213 5.12 Bibliografiya 300
4.4 Barqaror holatdagi biofilm 214 5.13 Muammolar 300
4.5 Barqaror holatdagi biofilm eritmasi 215 6-bob
4.6 Parametr qiymatlarini baholash 220 FAOLLANGAN LOY JARAYON 307
4.7 O'rtacha biofilm SRT 225 6.1 Faollashgan loyning xarakteristikalari 308
4.8 To'liq aralash biofilm reaktori 225 6.1.1 Mikrob ekologiyasi 308
4.9 Eruvchan mikrobial mahsulotlar va inert 6.1.2 Kislorod va ozuqa moddalari Talablar 311
Biomassa 228 6.1.3 Qattiq moddalarni ushlab turishning ta'siri Vaqt 312
4.10 CMBR ishlash tendentsiyalari 231 6.2 Jarayon konfiguratsiyasi 313
4.11 Normallashtirilgan sirt yuki 233 6.2.1 Jismoniy konfiguratsiyalar 313
4.12 Turg'un bo'lmagan biofilmlar 239 6.2.2 Kislorod ta'minoti modifikatsiyalari 319
4.13 Maxsus holat biofilm yechimlari 245 6.2.3 O'zgartirishlarni yuklash 322
4.13.1 Chuqur biofilmlar 246 6.3 Dizayn va foydalanish mezonlari 323
4.13.2 Nol tartibli kinetika 246 6.3.1 Tarixiy ma'lumotlar 324
4.14 Bibliografiya 247 6.3.2 Oziq-ovqatning mikroorganizmga nisbati 324
4.15 Muammolar 248 6.3.3 Qattiq moddalarni saqlash muddati 326
6.3.4 Yuklash omillarini solishtirish 329 7.3 Stabilizatsiya lagunalari turlari 401
6.3.5 Aralash suyuqlikli to'xtatilgan qattiq 7.4 Aerobik barqarorlik lagunalari 402
moddalar, SVI va qayta ishlash koeffitsienti 330 7.4.1 Asosiy tenglamalar 403
6.3.6 Ekkenfelder va MakKinni tenglamalari 334 7.4.2 Quyosh energiyasidan foydalanish va
6.4 Aeratsiya tizimlari 335 ulardan foydalanish samaradorligi 405
6.4.1 Kislorodni o'tkazish va aralashtirish tezligi 335 7.4.3 BODLni olib tashlash 407
6.4.2 Tarqalgan aeratsiya tizimlari 338 7.4.4 Fototrofik o‘sish kinetikasi 412
6.4.3 Mexanik shamollatish tizimlari 339 7.4.5 Fakultativ barqarorlashtirish lagunalari 416
6.5 Loyni to'plash va boshqa loylarni 7.4.6 Yuzaki BOD5 Yuklash stavkalari 416
joylashtirish muammolari 340 7.4.7 Birinchi tartibli kinetika 417
6.5.1 Kattalashtiruvchi loy 340 7.5 Anaerob stabilizatsiya lagunalari 422
6.5.2 Ko'piklanish va ko'pikni nazorat qilish 344 7.6 Seriyali operatsiya 423
6.5.3 Ko'tarilgan loy 345 7.7 Koliformani kamaytirish 424
6.5.4 Tarqalgan o'sish va aniq nuqta Floc 345 7.8 Lagun dizayn tafsilotlari 427
6.5.5 Yopishqoq hajm 346 7.9 Lagun oqava suvlaridan to'xtatilgan qattiq
6.5.6 Polimerlarni qo'shish 346 moddalarni olib tashlash 427
6.6 Faollashtirilgan loyni loyihalash va tahlil qilish 346 7.10 Suv-botqoqlarni tozalash 429
6.7 Ko'chmanchilarni tahlil qilish va loyihalash 353 7.11 Bibliografiya 430
6.7.1 Faollashtirilgan loyning xususiyatlari 353 7.12 Muammolar 431
6.7.2 Setler komponentlari 355 8-bob
6.7.3 Yuklash mezonlari 360 AEROB BIOFILM JARAYONLARI 434
6.7.4 Oqimlar nazariyasi asoslari 362 8.1 Biofilm jarayoniga oid mulohazalar 435
6.7.5 Holat-nuqta tahlili 368 8.2 Damlamali filtrlar va biologik minoralar 438
6.7.6 Setler va aeratsiyani ulash 8.3 Aylanuvchi biologik kontaktorlar 451
Tank 374 8.4 Granular-media filtrlari 456
6.7.7 Shtat-punktning cheklovlari 8.5 Suyuqlangan yotoqli va aylanma yotoqli
Tahlil 374 bioplyonkali reaktorlar 457
6.8 Santrifüjli ajralishlar 375 8.6 Gibrid biofilm to'xtatilgan o'sish Jarayonlar 463
6.9 Membranani ajratish 375 8.7 Bibliografiya 464
6.10 Bibliografiya 378 8.8 Muammolar 465
6.11 Muammolar 380 9-bob
7-bob NITRIFICATION 470
LAGUNLAR 394 9.1 Nitrifikasiyaning biokimyosi va fiziologiyasi
7.1 Gazlangan lagunalar 394 Bakteriyalar 470
7.2 Stabilizatsiya lagunalari 400 9.2 Jarayonga oid umumiy mulohazalar 474
Mazmuni
9.3 Faollashtirilgan loyni nitritlash: ikkita 12.1.1 BOMni o'lchash usullari 553
loyga nisbatan bitta loy 474 12.1.2 Biologik beqarorlikning noorganik
9.4 Biofilmni nitrifikatsiyalash 483 manbalarini yo'q qilish 554
9.5 Gibrid jarayonlar 486 12.1.3 Biofilmni oldindan tozalash 555
9.6 Kirish BODLning roli: TKN nisbati 488 12.1.4 Gibrid biofiltratsiya 558
9.7 ANAMMOX jarayoni 488 12.1.5 Sekin biofiltratsiya 561
9.8 Bibliografiya 489 12.2 Mikroorganizmlarning chiqishi 561
9.9 Muammolar 490 12.3 Maxsus organik birikmalarning biodegradatsiyasi 562
10-bob 12.4 Denitrifikatsiya 563
DENITRIFICATION 497 12.5 Bibliografiya 566
10.1 Denitrifikatsiya qiluvchi bakteriyalar fiziologiyasi 497 12.6 Muammolar 567
10.2 Uchlamchi denitrifikatsiya 501 13-bob
10.2.1 Faollashtirilgan loy 503 METANOGENEZ YO‘LI BO‘YICHA ANAEROB DAVA 569
10.2.2 Biofilm jarayonlari 506 13.1 Metanogen davolash uchun foydalanish 570
10.3 Bir loyli denitrifikatsiya 508 13.2 Reaktor konfiguratsiyasi 573
10.3.1 Asosiy bitta loy strategiyalari 509 13.2.1 Completely Mixed 573
10.3.2 Asosiy bir loyli jarayonlar bo'yicha o'zgarishlar 512 13.2.2 Anaerobik kontakt 575
10.3.3 Bir loyli denitrifikatsiyaning miqdoriy tahlili 515 13.2.3 Yuqoriga va pastga o'ralgan to'shaklar 576
10.4 Bibliografiya 524 13.2.4 Suyuqlangan va kengaytirilgan yotoqlar 577
10.5 Muammolar 525 13.2.5 Yuqoriga oqimli anaerob loy qoplamasi 578
11-bob 13.2.6 Har xil anaerob reaktorlar 579
FOSFORNI KETARISH 535 13.3 Jarayonlar kimyosi va mikrobiologiyasi 581
11.1 Normal fosforning biomassaga singishi 535 13.3.1 Jarayon mikrobiologiyasi 581
11.2 Biologik jarayonga metall tuzlari 13.3.2 Jarayonlar kimyosi 585
qo'shilishi bilan yog'ingarchilik 537 13.4 Jarayon kinetikasi 604
11.3 Kengaytirilgan biologik fosforni olib tashlash 539 13.4.1 Harorat effektlari 604
11.4 Bibliografiya 545 13.4.2 CSTR 606 uchun reaksiya kinetikasi
11.5 Muammolar 547 13.4.3 Murakkab substratlar 609
12-bob 13.4.4 Jarayonni optimallashtirish 614
Ichimlik suvini tozalash 550 13.4.5 Biofilm jarayonlari uchun
12.1 Biologik beqarorlikni bartaraf etish uchun reaksiya kinetikasi 616
aerob biofilm jarayonlari 551 13.4.6 Cheklovchi omil sifatida gidroliz
bilan kinetika 618

Mazmuni

13.5 Anaerob loyni erituvchilarni 15-bob
loyihalashning maxsus omillari 622 BIOREMEDIATION 695
13.5.1 Yuklash mezonlari 623 15.1 Qo'llash doirasi va xususiyatlari
13.5.2 Aralashtirish 624 ifloslantiruvchi moddalar 696
13.5.3 Isitish 625 15.1.1 Organik birikmalar 697
13.5.4 Gazni yig'ish 626 15.1.2 Organik birikmalar aralashmalari 699
13.5.5 Ishlash 626 15.1.3 Codisposal tomonidan yaratilgan aralashmalar 702
13.6 Bibliografiya 627 15.2 Biologik parchalanish qobiliyati 705
13.7 Muammolar 629 15.3 Biologik parchalanish uchun ifloslantiruvchi moddalar mavjudligi 705
bob 14 15.3.1 Sirtlarga sorbsiya 706
XAVFLI KIMYOVIY MADDATLARNI 15.3.2 Suvsizlarning shakllanishi 708-bosqich
ZARARLASHTIRISH 637 15.4 Davolanish imkoniyatini o'rganish 711
14.1 Molekulyar rekalsitransiyani keltirib 15.5 Bioremediatsiya uchun muhandislik strategiyalari 713
chiqaruvchi omillar 639