2.2. MBBT alohida olingan quyidagi modullardan tashkil topadi. MBni boshqarish bloki-disklardagi ma’lumotlar bilan foydalanuvchi programmasi va sistemaning soʻrovi (guery) orasidagi interfeysni aniqlaydi.
Fayl menedjeri-ma’lumotlar tuzilmasi bilan disklar oʻrtasidagi bogʻlanishni
boshqaradi;
Guery protsessor-ingliz tilida yozilgan guery gaplarini MBni boshqarish bloki tushunadigan tilga oʻtkazadi;
Prekompilyator DML(Data Manipulation Language)- ma’lumotlar bilan manipulyatsiya qiladigan til boʻlib, u quyidagi operatsiyalarga javob beradi:
MBdan ma’lumotlarni ajratib olish;
MBga ma’lumotlarni kiritish;
MBdan ma’lumotlarni olib tashlash;
MBni modifikatsiya (oʻzgartirishlar) qilish;
Kompilyator DDL(Data Definition Language)-MB tilini, uning tuzilmasini va tashqi xotiralardagi axborot turini aniqlaydi. MBning tuzilmasi koʻpincha jadval shaklida boʻladi.
MB kuyiladigan talablar qoʻyilgan:
Aktualizatsiya imkoniyati. MB saklanayotgan ma’lumotlar eskirishi mumkin, bunda ma’lumotlar strukturasi yangi ma’lumotlarni kiritishga va eskisini uchirishga imkon berishi kerak.
Ma’lumotlarni butunligini ta’minlash. MBBT ma’lumotlarni buzilishlardan ximoya kilishni ta’minlashi va buzilgan ma’lumotlarni tiklash imkoniyatini yaratish kerak;
Yukori kidirish tezligi. Xotira kurilmalarida ma’lumotlarni saklash usullari ma’lumotlar banki bilan ishlashni dialog rejimini ta’minlashi kerak;
Xavfsizlik va maxfiylik. Foydalanuvchi fakat uziga berkitilgan zaruriyma’lumotlari bilan ishlashi kerak.
Murakkab surovlar. Foydalanuvchilarni xar xil kurinishdagi surovlarini kayta ishlashni ta’minlashi kerak.
2.3. C++Builder dasturlash tilini ma’lumotlar omborini bilan bogʻlash C++ dasturlash tilida ma’lumotlar bazasi bilan ishlaydigan ADO, DataAccess, DataControl va dbExpress kabi komponenta boʻlimlari mavjud. Ular orqali ma’lumotlar bazasi ustida amallar bajarilishi mumkin. Interfeysda ma’lumotlar bazasini chaqirish uchun ADOConnection, ADOQuery va DataSource komponentalaridan foydalanish kifoya. Ma’lumotlar bazasidagi ob’yektni aks ettirish uchun esa DBGrid komponentasidan foydalaniladi. DBGrid komponentasi jadvallarni aks ettiradigan komponenta hisoblanadi.
ADOConnection komponentasi ADO boʻlimida joylashgan boʻlib, u ma’lumotlar bazasi bilan aloqa oʻrnatishga xizmat qiladi.
ADOQuery komponentasi ham ADO boʻlimida joylashgan boʻlib bogʻlangan ma’lumotlar bazasiga soʻrovlar yozishda ishlatiladi.
DataSource komponentasi esa Data Access boʻlimida joylashgan boʻlib, soʻrovlarni dbGrid komponentasi, ya’ni soʻrovlarni jadvallarda aks ettiradi.
Yuqorida koʻrib chiqilgan komponentalar ma’lumotlar bazasi bilan aloqa oʻrnatishda muhim komponentalar hisoblanadi. Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimining qaysi turi boʻlishidan qatʻiy nazar bu komponentalardan foydalaniladi. Shunday ekan C++ builder 6 dasturi va Oracle ma’lumotlar bazasi bogʻlashni koʻrib chiqilgan.