Bozor va uning elementlari

Glossary.

Bozor iqtisodiyoti - tovar ishlab chiqarish, ayirboshlash va pul muomalasi qonun - qoidalari asosida tashkil etiladigan va boshqariladigan iqtisodiy tizimdir.

Bozor mexanizmi - bozor iqtisodiyotining faoliyat qili- shini tartibga solishni va iqtisodiy jarayonlarni uyg'un- lashtirishni ta'minlaydigan dastak va vositalardir.

Bozor - ishlab chiqaruvchilar va iste'molchilar (sotuv- chilar va xaridorlar) o'rtasida pul orqali ayirboshlash jarayonida bo'ladigan munosabatlar yig'indisidir.

Xulosa.

1. Bozor va bozor iqtisodiyoti tovar va pul munosabat- larining rivoji natijasida vujudga keladi.

2. 
   Bozor munosabatlarining subyektlari bir-biri bilan bog'liq va o'zaro aloqada bandlik, milliy daromad va ishlab chiqarishning umumiy hajmi kabi ijtimoiy ishlab chiqarish natijalarini aks ettiradigan va doimiy harakatda bo'ladigan daromadlar va harajatlar oqimini shakllantiradi.
   
3. 
   Bozor munosabatlarining har bir ishtirokchisi o'z maqsad va manfaatiandan keiib c'niqib mustaqil ч^а|и1 ч^Ьи! qiladi. Aynan xo'jalik yurituvchi subyektlarning iqtisodiy erkinligi va mustaqilligi bozor ko'rinishidagi iqtisodiy munosabatlarni vujudga keltiradi hamda o'z rivojlanishining tabiiyrevolyusion, dinamik xususiyatini belgilab beradi.
   
4. 
   Bozor iqtisodiyoti - murakkab ijtimoiy-iqtisodiy tizim bo'lib, birlashgan, o'zaro bog'langan va birgalikda harakatlanadigan bir qancha tarkibiy unsurlarni o'z ichiga oladi.
   
5. 
   Bozor iqtisodiyotining normal amal qilishi uchun uning infratuzilmasi shakllantiriladi. Bozor infratuzilmasi — bu bozor munosabatlariga ko'mak berishga qaratilgan ijtimoiy-iqtisodiy institutlar tizimidir.
   
6. 
   Bozor iqtisodiyoti tizimining afzalligiga qaramay, shunday muammolar borki, ularni bozor yordamida hal etish mumkin emas yoki ehtimoli kam. Ana shunday muammolarni hal etish uchun davlat ularni o'z zimmasiga olishi yoki bo'lmasa mavjud muammolarni hal etilishi uchun shart- sharoit yaratib berishi kerak.
   

1^ B.AIimov, M.Shodiev, T.Rasulov. «Sharqona bozor fazilatlari». Т.: Universitet, 1996 yil, 17-bet.

2^ I.Sulaymonov. «Bozorda tartib, sotuvchida iymon bo'lsa». «Xalq so'zi» gazetasi, 1998 yil 26 fevral, 42-son.