Bozor tushunchasi va bozorning vazifalari 01 Bozor tushunchasi va turlari

Bozor munosabatlari subyektlari

Bozor turlari:

Bozor turlari:

• erkin raqobat bozori;

monopolistik bozor;
oligopolik bozori;

• sof monopolstik bozori.

Mehnat bozorining mohiyati va funktsiyalari:

Mehnat bozorining mohiyati va funktsiyalari:

mahsulotning o'ziga xos xususiyati (ishchi kuchi, odam)
mehnatga talab tovarlar va xizmatlarga bo'lgan talabdan kelib chiqadi;
ijtimoiy omillarning ta'siri.
Mehnat bozorining xususiyatlari:
bu mehnat xaridorlari (ish beruvchilar) va mehnat sotuvchilari (yollanganlar) o'rtasidagi aloqalarni o'rnatish mexanizmi. Bozor qolgan bozorlar bilan chambarchas bog'liq.
Mehnat bozori

Bozorning vazifasi:

Bozorning vazifasi:

Bozorning asosiy vazifasi ishlab chiqaruvchilar tomonidan yaratilgan tovar va xizmatlarni, iqtisodiy resurslarni iste’molchilarga etkazib berishdan iboratdir. Bu erda bozor ishlab chiqarish bilan iste’molni bir-biriga bog’laydi, ishlab chiqarilgan tovar yoki xizmat o’z iste’molchisini to’adi. Bunda bozor vositachi bo’lib xizmat qiladi. Bozorda qiymat shakllari almashadi. U qiymatni tovar shaklidan ‘ul shakliga aylantiradi. Individual mehnat sarflari sifatida chiqqan tovarlar bozor tomonidan tan olinsa, ijtimoiy mehnat sarfini namoyon qiladi va tovarning bozor qiymati hosil bo’ladi.
Prepared by Tursunboyev Abdulhamid
Bozor mohiyati
Bozorning mohiyati - ma'lum bir tovar taklifini shakllantiradigan, taqdim etadigan va sotadigan iste'molchilar o'rtasidagi o'zaro ta'sir mexanizmidir. Shu bilan birga, mahsulotlarning o'zi bozor ob'ekti hisoblanadi. Tovar tushunchasi faqat moddiy narsalar bilan chegaralanmaydi. Bu xizmatlar, manbalar, valyuta, davlat imtiyozlari va boshqalar bo'lishi mumkin.
MMT-83k

• 2 Bozorning navbatdagi vazifasi axborotdir. Bozor - bu xo’jalik yurituvchi sub’ektlar uchun zarur bo’lgan, bilim va ma'lumotlarga boy manba. U, xususan, unga etkazib berilayotgan tovarlar va xizmatlarning miqdori, turi va sifati to'g'risida ma'lumot beradi. Axborotning mavjudligi har bir firmaning o'z ishlab chiqarishini o'zgaruvchan bozor sharoitlari bilan taqqoslashiga imkon beradi.
• 3 Bozorning vositachilik funktsiyasi shundan iboratki, etarli darajada rivojlangan raqobat sharoitida normal bozor iqtisodiyoti sharoitida iste'molchi mahsulotni maqbul etkazib beruvchini tanlash imkoniyatiga ega. Shu bilan birga, sotuvchiga eng mos xaridorni tanlash imkoniyati beriladi.
• 4 Bozor sanitarizatsiya funktsiyasini bajaradi. Iqtisodiy zaif, yashovchan bo'lmagan iqtisodiy bo'linmalarning ijtimoiy ishlab chiqarishini tozalaydi va aksincha, samarali, tadbirkor va istiqbolli firmalarning rivojlanishiga yordam beradi.

1 Bozor ogohlantiruvchi funktsiyaga ega. Bu narxlar yordamida ilmiy-texnikaviy yutuqlarni ishlab chiqarishga joriy qilishni rag'batlantiradi, mahsulot ishlab chiqarish tannarxini pasaytiradi va sifatini yaxshilaydi, tovarlar va xizmatlar turlarini kengaytiradi.
Bozor funksiyalari