Bozor risklarini baholash va u orqali korxonalar faoliyatini mustahkamlash Shomurodov J

Risklarni baholash algoritmi (ketma-ketligi) quyidagi tartibda bo`ladi:

birinchidan, korxonalar foydasining shakllanishiga ta`sir etadigan risklarni turli xil variantlari mavjud bo`lganda uning eng optimal variantlarini tanlash va tegishli qarorlar qabul qilish,

shuningdek, turli xil oraliqlarda qarorlar qabul qilinishi avvalgi qabul qilingan qarorlarga bevosita bog`liqligi va uni istiqbolda yanada rivojlantirish holatini aniqlab beradi.

Bugungi kun amaliyotida bozor risklarini tahlil qilishda bir qancha usullardan foydalaniladi. Jumladan:

Ekspert baholash usuli

• 
  Bu usul riskni tahlil qiluvchi iqtisodchi (ekspert)ning malaka darajasiga asoslanadi.Bank riski aniqlanganida bankning o`zidagi va bo`lish ehtimoli bo`lgan yo`qotishlar va ularning davr oralig`ini aniqlab olmoqlari lozim. Bu oraliqni aniqlash ham risk darajasini kamaytirishga yordam beradi.
  

Zararsizlik nuqtasi (sezgirlik) tahlili

• 
  Zararsizlik miqdori – firma foyda olishni boshlashidan oldin sotishi lozim bo’lgan mahsulot miqdori.
  
• 
  Kichik korxonalar ham, yirik korxonalar ham zararsizlik tahlilidan ikki sababga ko’ra foydalanishadi: u sodda tasavvurlarga asoslanadi va korxonalar zararsizlik modelidan olingan ma’lumot qaror qabul qilish shart bo’lgan vaziyatlarda qo’l keladi deb hisoblaydilar.
  
• 
  Zararsizlik tahlili firma ishlab chiqaradigan mahsulotning zararsizlik miqdorini aniqlashda ishlatiladi. Xo’sh, mahsulotning zararsizlik miqdori nimani anglatadi?
  

Zararsizlik nuqtasi (sezgirlik) tahlili

• 
  U mahsulotning absolyut (mutlaq) miqdori bo’lib, u firma daromadlarining (yoki soliqlar va foizlar to’langungacha daromad) nolga teng bo’lishini ta’minlaydi. Boshqacha qilib aytganda, zararsizlik tahlili tahlilchiga barcha xarajatlarni qoplash uchun qancha miqdorda mahsulot ishlab chiqarish kerakligini aniqlashdava turli ishlab chiqarish hajmlari orqali ishlab topiladigan soliqlar va foizlar to’langungacha daromadni hisoblashda yordam beradi.