Bozor qonuniyatlarini hisobga olgan holda ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot yo'nalishlari belgilangan davlatlarda korporativ boshqaruv amaliyotiga doimiy ravishda diqqat-e’tibor qaratilgan, desak mubolag'a bolmaydi
Bozor qonuniyatlarini hisobga olgan holda ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot yo'nalishlari belgilangan davlatlarda korporativ boshqaruv amaliyotiga doimiy ravishda diqqat-e’tibor qaratilgan, desak mubolag'a bolmaydi. Shu boisdan mazkur masala xalqaro iqtisodiy tashkilotlaming ham e’tiboridan chetda qolmasdan kelmoqda. Xususan, Jahon banki guruhi tomonidan har yili elon qilib kelinayotgan “Biznes yuritish” (Doing Business) hisobotlarida biznes yuritishga ta’sir etuvchi muhim omil sifatida minoritar investorlar huquqlarini himoya qilish holati alohida davlatlar kesimida tahlil qilinib, reyting tuzib chiqilmoqda. Shuningdek Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti tomonidan 2015-yilda hozirgi real shart-sharoitlardan kelib chiqqan holda “Korporativ boshqaruv prinsiplari” qayta elon qilinganligi1 korporativ boshqaruv amaliyotining milliy va jahon iqtisodiyoti uchun qay darajada muhimligini koVsatmoqda. Respublikamizda ham iqtisodiy taraqqiyotni ta’minlash maqsadida korporativ tuzilmalar, xususan aksiyadorlik jamiyatlari faoliyatini samarali tashkil etish maqsadida qator islohotlar o'tkazilmoqda. 2017-202 l-yillarda O'zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo'yicha Harakatlar strategiyasida “korporativ boshqaruvning zamonaviy standart va usullarini joriy etish, korxonalami strategik boshqarishda aksiyadorlaming rolini kuchaytirish”2 masalasi alohida belgilab qo'yildi. Bunda korporativ boshqaruv tizimi samaradorligini oshirish, aksiyadorlik jamiyatlarida axborotlami oshkor qilish va faoliyat shaffofligini ta’minlash, aksiyadorlar, shu jumladan minoritar aksiyadorlar 1 http:/ /www.doingbustness.org, htms: / /www.oecd.org/daf/ca/Corporate-Governance-PrmciplesENG.pdf 2 O'zbekiston Respublikasi Prezidentining “0 ‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish boyicha Harakatlar strategiyasi to‘g ‘risidaBgi 4947-sonli Farmonidan. 3 huquqlarini himoya qilish kabi jihatlarga ustuvor darajada e’tibor qaratilmoqda. Keltirilayotgan jihatlar mamlakatimi^dagi aksiyadorlik jamiyatlarining investitsion jozibadorligini ta’minlashda alohida ahamiyat kasb etishini ham shu o'rinda qayd etib o'tish zarur. Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda iqtisodiy sohalar bo'yicha tayyorlanayotgan mutaxassislaming zamonaviy korporativ boshqaruv xususida yetarli darajada bilim, malaka va ko'nikmalarga ega bolishini ta’minlash iqtisodiy oliy o'quv yurtlari oldida turgan dolzarb masalalardan biridir. Bunda esa aksiyadorlik jamiyatlari (umuman, barcha korporativ tuzilmalar) faoliyati bo“yicha real amaliyot va bu boradagi ilg‘or xorij tajribalari asosida o'quv adabiyotlari yaratish va ta’lim tizimiga joriy etish maqsadga muvofiq sanaladi. Respublikamizda tayyorlanib kelinayotgan 5A230601 - “Davlat moliyasini boshqarish”, 5A230602 - “Korporativ moliya va qimmatli qog'ozlar bozori”, 5A230603 - “Investitsiyalami boshqarish” magistratura mutaxassisliklari uchun moljallab nashrga tayyorlangan va taqdim etilayotgan “Zamonaviy korporativ boshqaruv” darsligi aynan aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ boshqaruvning amaldagi mexanizmi, rivojlangan davlatlar ilg'or tajribalari, xalqaro tashkilotlar tomonidan belgilangan korporativ boshqaruv prinsiplarini qamrab olgan. Fan dasturi asosida darslikda korporativ boshqaruvning nazariy asoslari, korporativ boshqaruvning zamonaviy uslublari va modellari, korporativ tuzilma sifatida aksiyadorlik jamiyatlari faoliyati tashkiliy asoslari, aksiyadorlik jamiyatlarida boshqaruv organlari, aksiyadorlar umumiy yig'ilishini tashkil etish, o'tkazish va rasmiylashtirish, korporativ nizolaming oldini olish va manfaatlar to'qnashuvini samarali boshqarish, aksiyadorlik jamiyatlari faoliyat samaradorligini baholash, korporativ boshqaruvda ichki nazorat tizimi, korporativ boshqaruvda axborotlami oshkor etish va shaffoflik, minoritar aksiyadorlar va ulaming huquqlarini ta’minlash, davlat ulushi mavjud aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ boshqaruv, korporativ moliyaviy siyosat va uning asosiy yo'nalishlari, aksiyadorlik jamiyatlarida qimmatli qog'ozlar muomalasi, aksiyalami ochiq obuna tartibida joylashtirish operatsiyalarini tashkil etish va o'tkazish, korporativ birlashmalar tashkil etish va ulaming faoliyat mexanizmi, korporativ boshqaruvda foydani taqsimlash mexanizmining qollanilishi, aksiyadorlik jamiyatlari tomonidan yirik bitimlar tuzish, aksiyadorlik jamiyatlarini qayta tashkil etish va tugatish masalalari atroflicha о‘rganilganligiga guvoh bo'lish mumkin. Har bir bob bo“yicha amaliy misollar, xorijiy tajribalardan misollar keltirilganligi darslikning mazmunan boyishiga xizmat qilgan.
