Bozor mexanizmining amal qilishda talab va taklif qonunlari muxim o’rin tutadi. Talab va taklif narxni shakilantiradi shu bilan birga narx talab va taklif o’rtasidagi nisbatni aniqlab beradi



Download 106,35 Kb.
bet7/9
Sana19.03.2022
Hajmi106,35 Kb.
#501262
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
talab va taklif

Boshqa tovarlar narxi. Boshqa tovarlar narxlarining o‘zgarishi ham mazkur tovar taklifini o‘zgartiradi. Masalan, boshqa o‘zgarmas sharoitlarda qo‘y go‘shti narxining pasayishi natijasida undan olinadigan foyda darajasi ham pasayib, qassoblar tomonidan mol go‘shti taklifining oshirilishiga olib keladi.

  • Narx o‘zgarishining kutilishi. Kelgusida mahsulot narxi o‘zgarishining kutilishi ham ishlab chiqaruvchining bugungi kundagi bozorga mahsulot etkazib berish xohishiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Masalan, kelajakda neft narxining keskin pasayishining kutilishi neftning taklifini pasaytiradi.

  • Ishlab chiqaruvchilar yoki sotuvchilar soni. Tovar ishlab chiqaruvchilar qanchalik ko‘p bo‘lsa, taklif qilinadigan mahsulot miqdori shunchalik ko‘p bo‘ladi. Tarmoqdagi ishlab chiqaruvchilar soni ortib borishi taklifni ko‘paytiradi, chunki tovar ishlab chiqarish ko‘payadi.

    Taklif hajmining o‘zgarishiga tovarning saqlanish xususiyati, saqlash xarajatlari va transport-tashish imkoniyatlari ham ta’sir ko‘rsatadi. Masalan, uzoq vaqt saqlab bo‘lmaydigan qishloq xo‘jalik va oziq-ovqat mahsulotlari uchun taklif kamdan-kam o‘zgaruvchan bo‘ladi. Ishlab chiqarish jarayonining xususiyati, tabiiy resurslarning mavjud darajasi ham taklifga ta’sir ko‘rsatadi. Masalan, narxning o‘zgarishiga javoban ishlab chiqarishni kengaytirish yoki boshqa xil mahsulot ishlab chiqarishga o‘tish imkoniyati mavjud bo‘lsa taklif o‘zgaradi. Qishloq xo‘jaligiga yaroqli bo‘lgan erlar cheklangan bo‘lsa, uning narxi (renta) qanchalik oshmasin, er taklifini oshirib bo‘lmaydi.
    Ijodiy kasb soha xodimlarining (masalan, olimlar, shoirlar, yozuvchilar, musavvirlar va boshqalar) mehnat mahsuli va noyob san’at asarlarining taklifi ham noo‘zgaruvchan bo‘ladi.2



    Bu diagramma Uzbekiston hamda qo’shni davlatlar Qozog’iston va Qirg’iziston davlatlari shuningdek,Rossiya Fedratsiyasining 2011-2015-yillarda infilatsiyasi yoritilgan.


    Uzbekistonning 2011-yilda infilatsiyasi darajasi 2014-yilga nisbatan yuqori bo’lib inf- latsiya anchagina pasayib boradi.2015-yilda biroz ko’tarilganini ko’rishimiz mumkun.
    Uzbekistonda 2011-y 12,8% ,Rossiyada 6,1%, Qozog’istonda 7,4%, Qirg’izitonda 5,5% bo’lgan bo’lsa,2012-y Uzbda biroz tushgan 12,1%, Rossiyada biroz ko’tarilgan 6,5%,Qozog’istonda 6% tashkil qilmoqda, Qirg’izistonda 7,5%ni ko’rishimiz mumkun. 2013-y Uzbda infilatsiya darajasi tushayaptdi 11,2%, Rossiyada esa bu raqamlar o’zgarmadi 6,5%, Qozog’istonda ham tushib boradi 4,8%, Qirg’izistonda ancha yaxshi ko’rsatkich 4%ni tashkil qilmoqda. 2014-yda bu davlatlar infilatsiya darajasi anchayin o’zgarishini ko’rishimiz mumkun.Uzbda tushgan 8,4%,Rossiyada infilatsiya darajasi ko’tarilgan 11,4%ga,bu jarayoni Qozog’istonda ham ko’rishimiz mukun 7,4%ga,Qirg’izistonda infilatsiya jarayoni keskin 10,5% ko’tarilgan .2015-yda Uzb 9,5%ga, Rossiya 12,9%ga,Qozog’iston 13,6%ga infilatsiya darajasi ko’tarilganligini ko’rishimiz mumkun.Qirg’izistonda aksincha infilatsiya darajasi keskin tushgaligini 3,4% ko’ramiz.3 4 5




    Download 106,35 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3   4   5   6   7   8   9




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish