Бозор иќтисодиёти ва унинг белгилари. Бозор иќтисодиётига ўтиш моделлари. 1-§. Бозор иќтисодиёти ва унинг вужудга келиши



Download 142 Kb.
bet10/15
Sana22.02.2022
Hajmi142 Kb.
#92342
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
Bozor iqtisodiyoti va uning belgilari. Bozor iqtisodiyotiga o'tis

«АЌШ модели» либерал модел сифатида характерланади. Америкача андазанинг ўзига хос хусусияти унинг тадбиркорликни аЏоли орасида кенг ёйишга, оммавийликка эришишни таъминлашга асосланганлигидир. У жамият аъзоларидан Џар бирининг ишбилармонлик фаолиятини ќўллаб-ќувватлаш, иќтисодий фаолиятни, хусусий манфаатдорликни ошириш учун кенг шарт-шароит яратишга ќаратилган. Мамлакат иќтисодий ривожланишидаги айрим зиддиятлар, пасайиш ва инфляция сингари салбий Џолатлар кўплаб суƒурта, хайрия жамƒармалари, ќолаверса, давлат ёрдамида Џал этилади. Бунда давлат ќонунлар (улар Џамма соЏани ќамраб олган) тўла ва тўƒри бажарилишини кузатиб боради.
У бошќа моделлардан ќуйидаги хусусиятлари билан фарќ ќилади:
— давлат мулки улушининг камлиги (саноатда, акционерлик капиталида давлат капиталининг Џиссаси 10%. Буюк Британияда эса 24%, Францияда 34%, Италияда 38%);
— тадбиркорликни кенг равишда ќўллаб-ќувватлаш. Кичик бизнес 90- йилларда янги иш ўринларининг 90% ини ташкил этган;
— иќтисодиётни тартибга солишда давлатнинг минимал даражада аралашуви (иќтисодиётда чуќур инќироз рўй бериб, тангликдан олиб чиќиш жараёнида (60- йилларда), ќашшоќлик билан кураш йилларида давлат аралашуви юќори бўлган, 70- йиллардан бошлаб давлат аралашуви ќисќариб борган);
— аЏолининг табаќаланиши кучли, кам таъминланган аЏолининг Џаёт кечириш даражаси паст;
— иш Џаќида катта фарќ мавжуд (фирма бошлиќлари билан ишчи-хизматчилар ўртасидаги тафовут 110 мартадан ортиб кетади).
Ћозирги пайтда АЌШда аЏоли жон бошига ишлаб чиќариладиган ялпи миллий маЏсулот 28 минг долларга тенг.
«Японча модел». У иккинчи жаЏон урушида вайронага айланган мамлакат аЏолисининг ќаттиќ меЏнати Џисобига, Џокимиятни Џар томонлама ва сўзсиз ќўллаб-ќувватлаши, ватанпарварлик туйƒуси асосида яратилган. Япония Џарбий харажатлардан воз кечгач, тинч-лик маќсадида барча ресурсларни тўплаш ва ишлатиш Џамда саноатда иќтисодий потенциални ўстириш имкони яратилди. Энг аввало, ишлаб чиќариш экспортга мўлжаллаб, мослаштирилиб валюта ишлаб топилди, унинг эвазига хорижий мамлакатлардан, айниќса Америка ва ўарбий Европадан энг янги техника, технология, лицензия, патент, «ноу-хау» сотиб олиниб, юќори меЏнат умумдорлигига эришилди. Тадбиркорлик ќўллаб-ќувватланди. ЖаЏон бозорида хом ашё ва ёќилƒининг арзонлашуви, нисбатан арзон иш кучи, катта Џарбий харажатларнинг йўќлиги Япония экспортининг ортиб боришига олиб келди. Бу борада йирик компанияларни ќўллаб-ќувватлаш, мамлакатда илмий-техникавий тараќќиётга алоЏида аЏамият берилиши катта роль ўйнади. АЏолининг табаќаланиши дастлаб кучайган бўлса, маќсадга эришилгач, аЏолининг эЏтиёжманд ќисмига давлат ва фирмалар ёрдами кучайтирилди, умумий фаровонликка эришилди.

Download 142 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish