Бозор иқтисодиёти: моҳияти, белгилари ва асосий вазифалари Bozor iqtisodiyoti

Bozor iqtisodiyotining asosiy belgilari

Bozor iqtisodiyoti yetuklik bosqichiga ko`ra o`zining sifat belgilari bilan farq qiladi. Bozor iqtisodiyotining mohiyati uning asosiy belgilarida namoyon bo`ladi. Ular quyidagilar :

1.Bozor iqtisodiyoti mulkchilikning turli-tumanligiga asoslanadi. Har qanday jamiyatning iqtisodiy asosi, iqtisodiy tizimi mulkchilikdan boshlanadi. Mulk egasi bo`lish yoki bo`lmaslikka qarab , jamiyatda har bir kishining mavqei , ya`ni sotsial maqomi yuzaga keladi.

Barcha mulk shakllari tengligini ta’minlash asosida mulk monopoliyasi (yakka hokimligi)ga yo’l qo’yilmaydi. Mulk shakllari cheklanmagan holda rivojlanadi. Mulk shakllariga xos tarzda xo’jalik yuritish usullari ham turli-tuman bo’lib, bu o’z navbatida birinchidan, har bir insonning tabiat in’om etgan aql-zakovati, farosati va boshqa xislatlariga ko’ra faoliyat turini erkin tanlash imkonini beradi. Mulkchilik turli shakllarining mavjudligi va ularning tengligi iqtisodiy plyuralizmning asosidir. Ikkinchidan, mulkchilikning turli-tumanligi jamiyatda raqobat kurashi bo’lishi uchun zarur muhit yaratadi. Bularsiz jamiyat taraqqiyotiga erishib bo’lmaydi.

2.Bozor iqtisodiyoti erkin iqtisodiyot. Iqtisodiy faoliyat erkinligining asosi ishlab chiqarish omillari va yaratilgan tovarlarning mulk ob`ekti , mulk egalarining esa mustaqil bo`lishidir.

Xar bir kishi mavjud qonunlarni buzmay xohlagan iqtisodiy faoliyati bilan shug’ullanishi mumkin. Buning uchun asos mulkchilikning turli-tumanligi va teng huquqligi qonuniy ravishda ta’minlangan.