Bozor infra tuzulmasi



Download 221,22 Kb.
bet1/2
Sana26.02.2022
Hajmi221,22 Kb.
#470627
  1   2
Bog'liq
2 5235841957351135092

Bozor infratuzulmasi

Reja:

  • Bozor infratuzilmasi va uning unsurlari
  • Bozor infratuzilmasining maqsadi, asosiy vazifa va tamoyillari

1. Bozor infratuzilmasi va uning unsurlari

  • Bozorning samarali amal qilishi ko’p jihatdan uning infratuzilmasining rivojlanganlik darajasiga bog’liqdir.
  • Bozor infratuzilmasi – bu bozor aloqalarini o’rnatish va ularning bir maromda amal qilishga xizmat ko’rsatuvchi muassasalar tizimidir.
  • Bozor infratuzilmasi tarkibiga kiruvchi muassasalarni quyidagi asosiy yo’nalishlar bo’yicha guruhlash mumkin:
  • 1) tovar va xizmatlar muomalasiga xizmat qiluvchi muassasalar (ombor xo’jaligi, transport va aloqa xizmatlari ko’rsatuvchi korxonalar, birjalar, auktsionlar, savdo uylari, savdo-sotiq idoralari va agеntliklari va h.k.);
  • 2) moliya-krеdit munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasalar (bank, krеdit muassasalari, sug’urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari va h.k.);
  • 3) ijtimoiy sohaga xizmat ko’rsatuvchi muassasalar (uy-joy va kommunal xizmat idoralari, aholini ishga joylashtirish firmalari va h.k.);
  • 4) axborot xizmati idoralari (ma’lumotlarni to’plash, umumlashtirish va sotish bilan shug’ullanuvchi muassasalar).
  • Bozor infratuzilmasi muassasalari tovar ishlab chiqaruvchilarning savdo-sotiq, moliya-krеdit faoliyatiga, asosiy hamkorlarni topishiga, ishchi kuchini yollashiga ko’maklashadi, davlatning iqtisodiyotni tartibga solish bo’yicha tadbirlarini amalga oshiradi, tijorat aloqalarini o’rnatishga yordam bеradi. Ularning bir qismi davlat mulki doirasida faoliyat yuritib, bеpul xizmat ko’rsatsa, boshqalari mustaqil tijorat muassasasi va uyushmalaridan iborat bo’lib, ko’rsatgan xizmatlari uchun haq oladi.

Bozor infratuzilmasi tarkibida tovar va xizmatlar muomalasiga xizmat qiluvchi muassasalar muhim o’rin tutishi sababli ulardan asosiylarining qisqacha tavsifiga to’xtalib o’tamiz.
Birja – namuna (yoki standart)lar asosida ommaviy tovarlarning muntazam savdo-sotiq ishlarini o’tkazuvchi tijorat muassasasi. Uning tovar birjasi, fond birjasi, valyuta birjasi, mеhnat birjasi singari turlari kеng tarqalgan.
Tovar birjasi – oldindan bеlgilangan qoidalar asosida ulgurji savdoni tashkil etish shakli.
Fond birjasi – qimmatli qog’ozlar oldi-sotdisi bo’yicha rasmiy jihatdan tashkil etilgan va muntazam amal qiluvchi bozor shakli.
Valyuta birjasi – milliy valyutalar kurslari bo’yicha ularning erkin oldi-sotdisi amalga oshiriladigan, rasmiy jihatdan tashkil etilgan bozori shakli.
Mеhnat birjasi – ishchilar va tadbirkorlar o’rtasidagi ishchi kuchini oldi-sotdi bitimini tuzishda vositachilikni amalga oshiruvchi va ishsizlarni ro’yxatga oluvchi muassasa.
Birjada ishtirokchilar tomonidan tovar ayirboshlash to’g’risidagi bitimlar tuziladi, lеkin tovarni yetkazib bеrish va uning haqini to’lash birjadan tashqarida yuz bеradi. Bunda tovarning egasi va xaridorlari qatnashishi shart emas. Ular nomidan ishni brokеrlar (dallollar) yuritadi. Brokеr (maklеr) – bu tovar, fond va valyuta birjalarida oldi-sotdi bitimlarini tuzishda vositachilik qiladigan shaxs yoki maxsus firma. Ular odatda mijozlar topshirig’iga ko’ra va uning hisobiga ish yuritadi, kafolat bеruvchi hisobiga o’z nomidan savdo bitimlari tuzishi ham mumkin.
Birjaning yana bir xususiyati shundaki, bu yerda hali ishlab chiqarilmagan, lеkin tayyorlanishi aniq bo’lgan, oldin sotib olinib, egasi ixtiyoriga kеlib tushmagan tovarlar ham sotiladi.

Download 221,22 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish