Boymuratov B. X., Daminov A. D



Download 19,68 Mb.
bet1/53
Sana21.06.2022
Hajmi19,68 Mb.
#687617
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   53
Bog'liq
IPLARNI TO‘QUVCHILIKKA TAYYORLASH


O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI O‘RTA MAXSUS, KASB-XUNAR TA’LIM MARKAZI


Boymuratov B. X., Daminov A. D.




IPLARNI TO‘QUVCHILIKKA TAYYORLASH
Kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma

TOSHKENT
«NISO POLIGRAF» 2017



UO‘K 677.023
KBK 37.230.3
I 70


Taqrizchilar: Olimboev E. SH. – TTESI, professor, t. f. n;
Valiyev G. N. – «O‘zbekiston tabiiy tolalar ilmiy-tadqiqot instituti» katta ilmiy xodimi, t. f. n.


ISBN 978-9943-4869-5-9


© B. Boymuratov va boshq., 2017
© «Niso Poligraf» nashriyoti, 2017.

KIRISH


O‘zbekistonning to‘qimachilik sanoati mahalliy xomashyoni qayta ishlashga asoslangan ko‘p asrlik tarixga ega: paxta tolasi, ipak, terichilik, kaolin kabilar mamlakatning milliy boyligi hisoblanadi. Buyuk ipak yo‘lining O‘zbekiston orqali o‘tishi, bu yerda ishlangan paxta va ipakli matolar hunarmandchiligi, o‘ziga xos xushbichim milliy ust-bosh va oyoq kiyimlar, suratlar chizilgan sopol idishlar dunyoning ko‘plab davlatlariga mashhur bo‘lgan. Hozirgi vaqtga kelib, dunyoda eksportni amalga oshiruvchi yengil sanoat tarmoqlar orasida yuqori reytingga ega bo‘lib turibdi. Bu soha eksport tovarlar nomenklaturasida yigirilgan ip-kalavadan tortib tayyor mahsulotgacha bo‘lgan keng tarmoqni o‘z ichiga olgan. Shu nuqtayi nazardan sohaning eksport potensiali salmoqli o‘ringa ega bo‘lib, uning rivojlanish yo‘nalishi mavjud strategik investor, jahon bozoridagi tovarlar konyunkturasi, biznes rejaning samaradorligi, kadrlarning eksport ishlab chiqarish talablariga muvofiq kelishiga bog‘liqdir.
To‘qimachilik sanoatini rivojlantirish, zamonaviy yuqori
texnologiyalardan foydalanish va bozor iqtisodiyoti sharoitida mavjud xomashyolardan foydalanib, raqobatbardosh sifatli yangi turdagi to‘qimalarni ishlab chiqarish dolzarb masalalardan biri hisoblanadi.
Iplarni to‘quvchilikka tayyorlash ip va to‘qima ishlab chiqarish jarayoni o‘rtasidagi bog‘lovchi texnologik zveno bo‘lib hisoblanadi.
To‘quvchilik ishlab chiqarish texnologik jarayoni asosan quyidagilardan: ishlab chiqarilayotgan to‘qimalar assortimenti, xomashyo va to‘qimalarning tuzilishidan tashkil topadi.
Mahsulotning fizik-mexanik xususiyatlarini saqlagan holda ularni tannarxining kamaytirish to‘qimachilik mutaxassislarining asosiy vazifasi hisoblanadi. Aynan shuning uchun ham turli xil to‘qimachilik iplarini ishlab chiqarishga jorish etish masalasiga katta e’tibor qaratiladi.
Kimyoviy iplardan foydalanish darajasining ortib borishi, ularning fizik-mexanik ko‘rsatkichlari nafaqat tabiiy tolalardan qolishmaydi, balki ayrim ko‘rsatkichlari bo‘yicha ulardan yuqoriroq hamdir. Bundan tashqari, mahsulot ishlab chiqarishda materiallar va mehnat xarajatlarini kamaytirish, xomashyoning arzonligi va uzluksiz ta’minlanishi katta rol o‘ynaydi.
Tanda va arqoq iplarining fizik-mexanik xususiyatlari mashina va to‘quv dastgohlarining yuqori unumdorlikda ishlashini, ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini va to‘qimaga qo‘yilgan funksional talablarni ta’minlashi kerak bo‘ladi. Bunday talablarni bajarish uchun to‘quv dastgohida qayta ishlashni ta’minlovchi tanda va arqoq iplarini tayyorlash talab etiladi.
To‘quv ishlab chiqarish korxonasiga tanda iplari xomashyo yigirish tuftagida, g‘altakchalarda, kalavada va bobinalarda keltiriladi. Qayta o‘rash jarayonida iplar yigirish tuftagidan konussimon yoki silindrsimon bobinaga o‘raladi. Bobinalarga o‘ralgan iplar kerakli uzunlikda keyingi tandalash jarayonining muqobil kechishini ta’minlashi uchun o‘raladi. Kimyoviy iplar asosan bobinalarda keltiriladi.
Iplarni to‘quvchilikka tayyorlashning ko‘pgina texnologik jarayonlari murakkab kategoriyaga mansub bo‘lib, ular bir-biriga o‘zaro bog‘liq ko‘plab texnologik omillar bilan tavsiflanadi. Uskuna va dastgohlarning yuqori unumdorligini, ishlab chiqarilayotgan mahsulot sifatining talab darajasida bo‘lishi bevosita muqobil tanlangan va o‘rnatilgan texnologik omillarga bog‘liq bo‘ladi.


Download 19,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish