Botanika indd

qanotchali  meva 
deyiladi  (53-rasm).
Bahorda terakning  urug‘chi  tuplari  mevasi  pishgan vaqt- 
da xuddi ajralib chiqqan paxta bilan o‘ralgandek tuyuladi va 
uchib yuradi.  Aslida esa bir tutam tuklari yordamida mevasi 
uchib  tarqaladi.
Mevalarning  tabiatdagi  va  odamlar  hayotidagi  aha-
 
miyati. 
Mevalar,  birinchi  navbatda,  o‘simliklaming  ko‘pa- 
yishi,  tarqalishi  va  nasi  qoldirishi  uchun  kerak.  Yowoyi 
holda  o‘sadigan  o‘simliklaming  mevasidan  tabiatdagi  bar­
cha  tirik  mavjudotlar  oziqlanadi.  Ayrim  mevalar  yerga  to‘- 
kilib,  chirib,  yemi  organik  moddalarga  boyitadi.  Odamlar 
hayotini  esa  mevasiz  tasawur  etib  bo‘lmaydi.  Mevalar  be- 
vosita  tabiiyligicha  iste’mol  qilinadi.  Ulardan  oziq-ovqat  va 
qandolatchilik  sanoatida  har  xil  mahsulotlar  tayyorlanadi. 
Mevalardan  olinadigan  moylardan  xalq  xo‘jaligining  turli 
sohalari  (oziq-ovqat,  texnika,  og‘ir  sanoat,  atir-upa)da  foy- 
dalaniladi.
Darhaqiqat,  juda  qadim  zamonlardan  odamlar 
0
‘sim- 
liklaming  yowoyi,  keyinchalik  esa  madaniy  navlarini  ekib, 
har  xil  maqsadlarda  foydalanib  kelishgan.  Masalan,  mevasi­
dan oziq-ovqat sifatida (olma, yong‘oq, o‘rik, uzum, bug‘doy, 
mosh,  loviya,  tariq,  qo‘noq,  no‘xat)  va  dori-darmon  tay- 
yorlashda  (marmarak,  zubturum,  na’matak)  foydalanishgan.
Kundalik  turmushimizda  iste’mol  qiladigan  nonimiz