Botanika indd

Turkum 
-  bir-biriga  yaqin  turlardan tashkil  topgan.
92

---

Fanda  o‘simliklami  qo‘shaloq  (ikki)  nom  bilan  -   tur  va 
turkumning  nomlari  bilan  atash  (binar  nomenklatura)  qabul 
qilingan.  Tumi  ikki  nom bilan  atashni  birinchi  bo‘lib  shved 
tabiatshunosi  Karl  Linney  (1707-1778)  fanga  kiritgan.  Ma­
salan,  sarimsoq piyoz yoki  anzur piyozdagi  sarimsoq va an- 
zur  so‘zlari  turga  tegishli,  piyoz  so‘zi  esa turkumga  tegishli 
nom  bo‘lib,  bu  shu  turlaming  piyoz  turkumiga  oid  ekanli- 
gini  bildiradi.
Fanda har bir turning  mahalliy nomlaridan  tashqari  yana 
ilmiy,  ya’ni  «lotincha»  nomi  ham bor.
Istalgan  o‘simlikning  ilmiy  nomini  maxsus  kitoblar  (flo- 
radan  yoki  o‘simliklar  aniqlagichi)dan  topish  mumkin.  Bir- 
biriga  yaqin  turkumlar  qo‘shilib 
oilam
  tashkil  qiladi.  Masa­
lan,  bodom,  olma,  o‘rik,  na’matak,  do‘lana  kabi  turkumlar 
birlashib,  ra’nodoshlar oilasini  tashkil  etadi  (79-rasm).
Ayrim  belgilari  bilan  bir-biriga  juda  o‘xshagan  va  ke- 
lib  chiqishi  jihatidan  yaqin  bo‘lgan  oilalar  birlashib, 
sinf-
 
ni  tashkil  qiladi.  Masalan,  bir  urug‘pallali  o‘simliklardan 
tashkil  topgan  loladoshlar,  bug‘doydoshlar  (boshoqdoshlar), 
chuchmomadoshlar  kabi  oilalar  to‘planib,