Boshqaruv psixologiyasi
Reja:
Boshqaruv psixologik jarayon sifatida
Boshqaruv funksiyalari
Boshqaruv uslublari
Boshqaruv psixologik jarayon sifatida
Muayyan tashkilotni boshqarish faoliyati ko’p qirrali bо‘lib, uning turli soxalaridagi samarali rahbarlik faoliyati turlicha yondoshuv va malakali mutaxassislar ishtirokini talab qiladi. Tashkilot miqyosidagi boyliklarni ikki asosiy guruxga bо‘lgan xolda — moddiy va nomoddiy kо‘rinishlarni qayd etishimiz mumkin.
Nomoddiy boyliklarga shu tashkilot miqyosidagi nafaqat aqliy saloxiyat, balki inson omili bilan bog‘liq bо‘lgan hamma yutuqlar kiradi. Muayyan tashkilotda faoliyat yurituvchi barcha shaxslar — «personal» atamasi bilan nomlanadi. Psixolog olim T.Y. Bazarov ta’rifi bо‘yicha «Tashkilotdagi barcha inson resurslari yig’indisi - personaldir. Bunga tashkilot xodimlari, biron loyixani joriy etishda qatnashuvchi hamkorlar, tadqiqot о‘tkazish uchun, strategiya ishlab chiqish, biron tadbirni amalga oshirishda qatnashishga taklif etilgan ekspertlar ham kiradi».
Personalni boshqarishning ijtimoiy-psixologik jixatlari. Kadrlarni joylashtirish sohasida. Bu soxada personal boshqarish xizmatiga mavjud vakant urinlarga nomzodlarni tanlash, kadrlarni ish joyiga to’g’ri qо‘yish, ish joyi va kasbga aloqador masalalarda xodimning shaxsiy va kasbiy xususiyatini chuqur urganish vazifasi qо‘yiladi.
Xodimlar adaptatsiyasi/moslashuvini boshqarish. Xodimning uzgaruvchan sharoitlarga yoki yangi ish joyiga moslashishi va tez orada jamoa hayotiga qo’shilib ketishni nazarda tutadi.
Xodimlarni tashkilot maksadi sari yetaklash, tashkilot maksadlariga xodimlar faolligi va ishtiroki orqali erishish.
Xodimlarni motivatsiyalash, ya’ni ularda tashkilot maksadi yulida mehnat qilish uchun ishtiyoq uyg’otish. Motivatsiyaning asosiy mazmun-moxiyati tashkilot maqsadi va xodim manfaatlarini uygunlashtirishdan iborat bо‘lib, aynan shu mas’uliyatli vazifa, odatda rahbar zimmasiga yuklanadi.
Personalni o’qitish — uning kasbiy mahoratni oshirish yo’lidagi asosiy tadbir bо‘lib, ushbu omil nafakat kasbga oid mutaxassisliklar, balki rahbarlik mahoratning oshirishga ham tegishlidir.
Tashkilot miqyosida e’tiborni bevosita va beg’araz ravishda xodimlar manfaatiga yo’naltirish ma’muriyatga nafaqat obro’, balki moddiy yutuqlar ham olib keladi
Boshqaruv haqida umumiy tushuncha.
Fanda boshqaruv tushunchasi tizimning о‘z hayot faoliyatini ta’minlash jarayoni sifatida tushuniladi. Bunday tizimlar qatoriga biologik, texnik ijtimoiy tuzilmalar kiradi. Boshqaruv tuzilma sifatida boshqaruvchi va boshqariluvchi bо‘laklarga ajratiladi.
Boshqaruv o’z tasarrufidagi boshqariluvchi bо‘lakka muntazam, rejali va maqsadga yо‘nalgan tarzdagi ta’sir kuchiga ega. Bunday uzaro faoliyat tizimning ishchanlik qobiliyatini ta’minlaydi. Boshqaruvdagi tadqiqotlar kibernetika fani yuzaga kelishi tufayli jadal sur’atlar bilan rivojlanib, murakkab tuzilmani boshqarishning ilmiy asoslangan tavsiyalari amaliyotga tatbiq etila boshlandi.
Do'stlaringiz bilan baham: |