Boshqaruv hisobi va moliya

 
 
 
 

---

61 
XULOSA 
 
Bizga malumki, tijorat banklari asosan bank kreditlarini berishbilan 
shugullanadi. Kreditlash jarayonida kredit xatari ma‟lum darajada mavjud buladi 
va bu xatarning oshib keteishi bank daromadinig kamayishiga va hattoki, 
banklarning bankrot bulishiga ham olib kelishi mumkin. 
Hozirgi kunda davlat banklarida mijozning bizness-rejasi mukammal 
urganilib chiqilmasdan, mijozning moliyaviy ahvoli, garovning sifati, qiymatining 
yetarliligiga etibor berilmasdan kur-kurona tanish bilishchilik qilib kredit 
berilmoqda. Kredit boshqa maqsadlarda ishlatilib, kredit soizi yoki summasi uz 
vaqtida tulanmay, muammoli kreditlarning kupayishiga olib kelmoqda.
Bznk rahbariyatining mas‟uliyatsizligi tufayli bank kredit portfelinig sifati 
yomonlashib. Kredit xatari darajasi ortib bormoqda va kredit xatarining boshqarish 
dolzarb muammoga aylabmoqda.
Kredit xatari oshib ketmasligi uchun va kredit xatarini boshqarish uhcun 
quyidagilarni amalgam oshirish lozim: 
1.
Mijoz bizness-rejani uzi tuzgan bulishi kerak va bankning kredit xodimlari 
uni yaxshilab urganib chiqishlari lozim; 
2.
Mijozning moliyaviy ahvoli uning ishonchligi, garovga quyilgan mulkning 
sifati, qiymatiga alohida etibor berish kerak; 
3.
Kredit berilgandan keyin bank kredit xodimlari mijoz kreditni uz maqsadida 
ishlayotganliligini tekshirish lozim; 
4.
Kredit olgan mijozlar oyligi, charaklik, yilllik hisob va hisobotlarni uz 
vaqtida bankka taqdim etishlari kerak; 
5.
Bnk kredit xodimlari mijoz faoliyatini tez-tez tekshirib turishi lozim. Agar 
mijozning moliyaviy ahvoli yomonlashga yoki kredit shartnomasi shartlarini 
buzgan bulsa, bank mijozni kreditlashni tuxtatish yoki muddatidan oldin 
undirish huquqiga ega; 

---

62 
6.
kredit portfelini tashkil qilish, uni oqilona boshqarish va nazorat qilish 
banklar faoliyatini yaxshilashga, kredit xatarirni kamaytirishga olib keladi. 
Kredit resurslaridan samarali foydalanib, kreditlar sifatini yaxshilab, kredit 
xatarini kamaytirish yuli bilan kredit portfeli sifatini yaxshilash mumkin. 
Xulosa qillib aytganda, tijorat banklari kredit portfelining sifatini yaxshilash 
uchun quyidagi: 
- tijorat banklari tizimida tanlab kreditlash usullari ahamiyatini oshirish; 
- reditlanayotkan sohani chuqur moliyaviy tahlil qilish; 
- ssudalar ustidan qattiq nazorat urnatish; 
- kreditlash jarayonini samaralari nazorat etish; 
- foydaga alohida etibor berish kabi iqtisodiy muammolarni hal qilishilozim. 
Mana shu shartlar tuliq bajarilgandagina banklar murakkab ahvolga 
tushmasdan, uz mablaglarini ma‟lum qismini zahiralar yaratishga sarflashadi. Bu 
esa uz navbatida, bozor iqtisodiyotiga utayotgan mamlakatlar iqtisodiyotining 
yanada barqarorlashuviga xizmat qiladi. 

---

63