Boshqaruv hisobi



Download 1,19 Mb.
bet29/198
Sana24.06.2022
Hajmi1,19 Mb.
#698090
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   198
Bog'liq
BOSHQARUV HISOBI nashriyot (4)

Qo‘shilganxarajatlar = x (100 - )
(tugallanmagan ishlab Mahsulot birligi Yakunlanganlari foizi
chiqarish bo‘yicha)



  1. Hisobot davrida ishlab chiqarishi boshlangan va tugatilgan mahsulot birligi
    ming = 60 - 3 = 57 dona




Material xarajatlari bo'yicha hisobot davri oxirida qolgan tugallanmagan ishlab chiqarish
v) =
Ushbu jadval bizning misol uchun shartli mahsulot birligini hisoblashning FIFO usulida hisoblanishini ko‘rsatib beradi.

    1. jadval

Shartli ishlab chiqarish hajmining hisobi








Hisobga olinadigan birliklar, ming p.b.

Shartli birliklar

Moddiy xarajatlar

qo‘shilgan
xarajatlar

Belgilangan muddat uchun tugallanmagan
ishlab chiqarish

15


-


9


Muddat davomida boshlangan va
tugallangan

57


57


57


Belgilangan Uddatning yakuniga tugallanmagan ishlab
chiqarish

3


3


1,5


Jami:

75

60

67,5

Mahsulot birligi tannarxi tahlilini ifoda etuvchi jadval (2-jadval) asosida mahsulot birligi uchun shartli xarajatlarni moddiy xarajatlar va qo‘shilgan xarajatlar bo‘yicha alohida-alohida hisoblash mumkin. Shartli mahsulot birligiga qilingan xarajatlarni aniqlash uchun ushbu muddat davomida qilingan moddiy xarajatlar hamda qo‘shilgan xarajatlarni shu xarajatlar bo‘yicha shartli mahsulot birligi soniga bo‘linadi. “Asosiy ishlab chiqarish” schyotidagi hisobot davri boshi qoldig‘iga kiritilgan xarajatlar hisob-kitobda e’tiborga olinmaydi, chunki ular o‘tgan muddatga tegishlidir.

    1. jadval

Mahsulot birligi tannarxi tahlili






Xarajatlar



Shartli birliklar, ming dona

Shartli birliklarga qilingan xarajatlar

boshlang‘ic h zaxiralar, ming p.b.da

joriy muddatdagi, ming p.b.da

jami xarajatlar, ming
p.b.da

Moddiy
xarajatlar

600,0


3300,0


3900,0


60,0


0.55 p.b.*



Qo‘shilgan
xarajatlar

166,5


2700,0


2866,5


67,5


0.40 p.b.**



Jami

766,5

6000,0

6766,5




0.95 p.b.***

* 22000 : 40000 = 0.55
** 18000 : 45000 = 0.40
*** 0.55 + 0.40 = 0.95
Yakuniy tannarxni ifodalovchi jadval jami ishlab chiqarish xarajatlarini barcha ishlab chiqarilgan mahsulotlarga taqsimlash uchun ishlatiladi. Xarajatlarning bir qismi A tsexida ishlab chiqarilgan mahsulot tannarxiga kiritiladi, xarajatlarning qolgan qismi esa hisobot davri yakuniga ushbu tsex uchun “Asosiy ishlab chiqarish” schyotida qoldiq sifatida qoldiriladi.
Mahsulot tannarxini jarayon usulida hisoblashning yakuniy bosqichi A tsexdagi yarim fabrikatlar tannarxini V tsexidagi tugallanmagan ishlab chiqarish schyotiga hisobdan chiqarish orqali amalga oshadi.
Buxgalteriya provodkasi quyidagicha bo‘ladi:
V tsexidagi “Asosiy ishlab chiqarish” 6541,5 ming p.b. A tsexidagi “Asosiy ishlab chiqarish” 6541,5 ming p.b.




Debet

Kredit

Summasi

2010 “В”

2010 “А”

6541,5 ming p.b.




    1. jadval

Mahsulot birligi tannarxi tahlili








Tayyor mahsulot

Asosiy ishlab chiqarish

Boshlang‘ich zaxiralar







Boshlang‘ich qoldiq, ming p.b.

766,5




tugallash uchun xarajatlar (9 ming birlik * 0, 40
p.b.)

360,0




ishlab chiqarilishi hisobot davrida boshlangan va
tugatilganlari (57 ming birlik * 0, 95 p.b.)

5415,0




Yakuniy zaxiralar







moddiy xarajatlar (2000 * 0, 55 p.b.)




165

qo‘shilgan xarajatlar (1000 * 0, 40 p.b.)




60

Jami:

6541,5

225

Tekshirish:







tayyor mahsulot

6541,5




Asosiy ishlab chiqarish

225,0







6766,5




Shu jadvalning quyi qismidagi tekshirishning keltirilish ma’nosi shundaki, agar tekshirish natijasida tafovut, ya’ni chetlanishlar aniqlansa, ishlab chiqarilayotgan bir dona miqdoridagi tayyor mahsulot tannarxi o‘sha miqdorga to‘g‘rilanadi – korrektirovka qilinadi.
Misol. Xo‘jalik yurituvchi subyekt buyurtmalar bo‘yicha mahsulot ishlab chiqaradi. Buxgalter ancha vaqtdan buyon yo‘q. Maxsus jadvallar tuzilmagan. O‘zingiz mahsulot tannarxini hisoblashingiz lozim.


Quyidagi ma’lumotlar mavjud:



Hisobot davri boshiga:

(ming p.b.da)

Materiallar

6063

(B-2 buyurtma) bo‘yicha аsosiy ishlab chiqarish

8865

(B-1 buyurtma) bo‘yicha tayyor mahsulot

10755

Davr mobaynida buyurtmalarni bajarish uchun materiallar sarflangan:






B-2 buyurtma uchun

2550

B-4 buyurtma uchun

6420

B-6 buyurtma uchun

8175

Davr mobaynida ish haqi xarajatlari quyidagicha bo‘lgan:






K-2 buyurtma bo‘yicha

5295

K-4 buyurtma bo‘yicha

6522

K-9 buyurtma bo‘yicha

9840

Umumishlab chiqarish xarajatlarining normativ koeffitsiyenti ish haqi xarajatlariga nisbatan 150 foiz miqdorida belgilangan.

  1. B-2, B-4 buyurtmalar tugatilgan.

  2. B-1, B-2 buyurtmalar xaridorlarga jo‘natilgan.

v) B-1 buyurtma - 450 birlik mahsulot B-2 buyurtma - 825 birlik mahsulot B-4 buyurtma - 720 birlik mahsulot
Talab qilinadi:

  1. B-1, B-2, B-4 buyurtmalar bo‘yicha ishlab chiqilgan mahsulot birliklarining tannarxini hisobang.

“Asosiy ishlab chiqarish”, “Тayyor mahsulot” va “Sotilgan tayyor mahsulotlarning tannarxi” schyotlaridagi qoldiqni hisoblang.
Yechimi: 1.

B-1 buyurtmasi

Bir dona mahsulot tannarxi

10755 : 450 = 23900 p.b.

B-2 buyurtmasi



Buyurtma tannarxi, jami

24652,5 ming p.b.

a) davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarish

8865 ming p.b.

b) to‘g‘ri material xarajatlar

2550 ming p.b.

v) to‘g‘ri ish haqi xarajatlari

5295 ming p.b.

g) umumishlab chiqarish xarajatlari (150% x 5295)
100%

7942,5 ming p.b.



Bir dona mahsulot tannarxi

(24652,5 : 825) = 29880
p.b.

B-4 buyurtmasi



Buyurtma tannarxi, jami:

22725 ming p.b.

to‘g‘ri material xarajatlar

6420 ming p.b.

to‘g‘ri ish haqi xarajatlari

6522 ming p.b.

umumishlab chiqarish xarajatlari (150% x 6522)
100%

9783 ming p.b.



Bir dona mahsulot tannarxi (22725 : 720)

31560 p.b

2.
B-6 buyurtmasi

Buyurtma tannarxi, jami, ming p.b.da

32 775

shu jumladan:




to‘g‘ri material xarajatlar, ming p.b.da

8 175

to‘g‘ri ish haqi xarajatlari, ming p.b.da

9 840

umumishlab chiqarish xarajatlari, p.b.da
(150% x 9840)

14 760





    1. Ko‘rinib turibdiki, B-6 buyurtma tugallanmagan, shuning uchun shu buyurtma tannarxi – 32775 ming p.b., bu “tugallanmagan ishlab chiqarish” (2010-schyot);




    1. B-4 buyurtma tugatilgan, lekin xaridor, ya’ni buyurtmachiga jo‘natilmagan, shuning uchun shu buyurtma tannarxi 22725 ming p.b. – bu “tayyor mahsulot” (2810-schyot);

v) B-1 va B-2 buyurtmachilarga jo‘natilgan, shuning uchun 35407,5 ming p.b. (10755 + 24652,5), bu – realizatsiya qilingan mahsulot tannarxi (9010-schyot)




5. b) Test savollari





  1. Buyurtmali usul bo‘yicha tannarxni kalkulatsiya qilish jarayonida umumishlab chiqarish xarajatlarini hisobdan chiqarish uchun:

  1. 2010 - schyot kreditlanadi

  2. 2510 - schyot kreditlanadi

v) 2510 - schyot debetlanadi
g) 2810 - schyot debetlanadi

  1. Umumishlab chiqarish xarajatlarini taqsimlashning normativ koeffitsiyenti – bu:

  1. Haqiqiy umumishlab chiqarish xarajatlarining, haqiqiy ishlab chiqarish hajmiga nisbati shaklida aniqlanadi

  2. Haqiqiy umumishlab chiqarish xarajatlarining rejalashtirilgan ishlab chiqarish hajmiga nisbati

v) Rejalashtirilgan umumishlab chiqarish xarajatlarining, haqiqiy ishlab chiqarish hajmiga nisbati
g) Rejalashtirilgan umumishlab chiqarish xarajatlarining, rejalashtirilgan ishlab chiqarish hajmining nisbati

  1. Xo‘jalik yurituvchi subyekt bo‘lajak davrga umumishlab chiqarish xarajatlarini – 255 ming p.b.da rejalashtirgan. Rejalashtirilgan to‘g‘ri ish haqi xarajatlari - 100 ming kishi-soat. Davr oxirida umumishlab chiqarish xarajatlari bo‘yicha qoldiq - 270 ming p.b. bo‘lgan. Haqiqiy ish haqi xarajatlari - 105 ming kishi-soatni tashkil qilgan. Shu holatda umumishlab chiqarish xarajatlari ko‘p yoki kam hisobdan chiqarilganligini toping.

  1. 2250 p.b. ko‘p

  2. 2250 p.b. kam v) 15000 p.b. ko‘p

g) 15000 p.b. kam

  1. Xo‘jalik yurituvchi subyekt hisobot davrida 3000 dona mahsulot ishlab chiqqan, tugallanmagan ishlab chiqarish - 400 donani tashkil qilgan. Qo‘shilgan xarajatlar 10 foizga nihoyasiga yetkazilmagan (tugallanmagan), material xarajatlar sarfi 100 foiz nihoyasiga yetkazilgan. Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarish bo‘lmagan. Xarajat turlari bo‘yicha mahsulot birligini toping.

  1. qo‘shilgan xarajatlar bo‘yicha - 3400 dona material xarajatlar bo‘yicha - 3360 dona

  2. 3360 qo‘shilgan xarajatlar va 3400 material xarajatlar

v) 3040 dona qo‘shilgan xarajatlar va 3400 material xarajatlar
g) to‘g‘ri javob yo‘q

  1. Xo‘jalik yurituvchi subyekt hisobot davrida 2500 dona mahsulot ishlab chiqqan, tugallanmagan ishlab chiqarish - 500 donani tashkil qilgan. Qo‘shilgan xarajatlar 30 foizga yakunlangan, material xarajatlar 100 foizga yakunlangan. Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarish bo‘lmagan. Material xarajatlar ish davrida 9300 p.b.ni tashkil qilgan.

Qayta ishlash xarajatlari summasi - 5300 p.b.. Ishlab chiqarilgan mahsulot tannarxini hisoblab toping.
a) 13050 p.b.
b) 12785 p.b.
v) 13450 p.b.
g) to‘g‘ri javob yo‘q

  1. Mahsulotlar tannarxini jarayonli usul bilan kalkulatsiya qilishda xo‘jalik yurituvchi subyekt nechta 2010 - schyotdan (tugallanmagan ishlab chiqarish) foydalanadi:

  1. ishlab chiqarilayotgan mahsulot miqdoriga va turiga bog‘liq

  2. faqat bitta

v) har bir ishlab chiqarish bo‘g‘iniga (bo‘limiga) bittadan
g) hamma vaqt ikkita

  1. Qo‘shilgan xarajatlar – bu:

  1. umumishlab chiqarish va ish haqi xarajatlari

  2. to‘g‘ri material va to‘g‘ri ish haqi xarajatlari

  1. hamma ishlab chiqarish xarajatlari

g) hamma davr xarajatlari



Download 1,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   198




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish