Boshqaruv hisobi

Xo‘jalik yurituvchi subyekt faoliyatining uzluksizligi tamoyili – uning ishlab chiqarish ko‘lamini kamaytirish va o‘z faoliyatini tugatish maqsadlari yo‘qligini namoyon etib, istiqbolda hamisha rivojlanishga intilishini bildiradi. Bu tamoyil hisobchilarni uzoq muddatli muammolarning yechimiga qaratilgan ma’lumot xizmatlarini yaratishga yo‘naltiradi. Xususan, mahsulot ishlab chiqarish raqobatbardoshliligi tahlili, xomashyo va materiallarni yetkazib berish, assortimentni o‘zgartirish va yangi turdagi mahsulotlarni o‘zlashtirish, ishlab chiqarishga ilg‘or texnologiyalarni jalb qilish, investitsiya qilish va shu kabi muhim masalalar borasida operativ (tezkor) va har tomonlama asoslangan ma’lumotlar bazasini shakllantirishga undaydi.

	Uzluksizlik

	Yagona o‘lchov birligi

	Baholash

	Ketma-ketlik va ko‘p marta foydalanish

	Muloqot

	To‘liqlik va tahliliylik

	Davriylik

Boshqaruv hisobining yana bir tamoyili rejalashtirish va hisoblashda yagona o‘lchov birliklarini ishlatish bo‘lib, bu tamoyil rejalashtirish va ishlab chiqarish hisobi o‘rtasida to‘g‘ridan to‘g‘ri va qarama-qarshi aloqani ta’minlaydi.
Reja-hisob birliklari turli darajadagi operativ-ishlab chiqarishni rejalashtirish tizimining mohiyatini ochib beradi; ular yordamida xarajatlarning buxgalteriya hisobi va ishlab chiqarishning boshqaruv hisobi ko‘rsatkichlarining o‘zaro bog‘liqligiga va ayrim tarkibiy tuzilmalar xo‘jalik yuritish natijalarini aniqlashga asoslangan hisob tizimi metodoligiyasini ishlab chiqish uchun real sharoit yaratiladi.
Ishlab chiqarishni operativ (tezkor) rejalashtirishning turli darajalarida ishlatiladigan hisob birliklari yoki juda yiriklashtiriladi, yoki aksincha, juda detallashtiriladi. Detallashtirish jarayoni asosida xo‘jalik
yurituvchi subyekt darajasidagi yirik birliklardan (mahsulot ishlab chiqarish buyurtmasi, mahsulotlar seriyasi, nomlanishi va sh.k.) tsexlar, uchastka, brigadalar darajasidagi kichikroq birliklar (ehtiyot qism, operatsiyalar majmuasi, mashinokomplekt, murakkab mexanizm komplekti, brigada komplekti va h.k.)ga o‘tish tamoyili o‘rin olgan.
Shuni ta’kidlash kerakki, buxgalteriya hisobida qo‘llaniladigan ishlab chiqarishning boshqaruv hisobi reja-hisob birliklari va omborga topshirilgan tayyor mahsulotning o‘lchov birliklari bir xil bo‘ladi. Shu tufayli, ular orqali bajarilgan buyurtmalarning boshqaruv va moliyaviy hisobi o‘rtasidagi bog‘liqlik ta’minlanadi. Shu bilan birga, boshqaruv obyektlari bo‘yicha, xoh u mahsulot turlari bo‘yicha guruhlanishi bo‘lsin, xoh ishlab chiqarish buyurtmalari yoki tarkibiy tuzilmalar bo‘yicha bo‘lsin, u yoki bu ko‘rinishdagi ma’lumotlarni guruhlash mumkinligini inobatga olish lozim. Bundan tashqari, xo‘jalik yurituvchi subyekt darajasidagi reja-hisob birliklari kalkulatsiya obyektlari bilan bir-biriga mos tushadi yoki uning tarkibiy qismi bo‘lib hisoblanadi. Tarkibiy tuzilmalar darajasidagi reja-hisob birliklari xarajatlar hisobi obyektlarini tanlashda foydalanishi mumkin.