Boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

Mahsulot
Ta’riflash
Imkoniyatlari
Windows 
2000 Server
Ish yuritish bo‘yicha ilovalar 
bazaviy serveri bo‘limlar 
ko‘lamida Ishchi guruhlar va 
xizmat fayllarini, bosma hamdа 
ilovalar, kommunikatsion va web-
serverlarni joylashtirish uchun 
zarur bo‘lgan universal vositalarga 
ega.
Active Directore. 
Windows  administratsiyalash 
asboblari, Keberos va RKI 
xavfsizligi. Terminallar xizmati 
СОM+komponentlar xizmati 
yaxshilangan internet va web-
xizmatlar. Fizik xotirani 4 Gbayt 
gacha 4 protsessorgacha yordam 
beradi. (ushlab turadi).
Windows 
2000 Advanced 
Server
Windows 2000 Server 
ni barcha imkoniyatlariga 
va yuqori ishonchlikni va 
masshtablashtirishini ushlab turish 
uchun qo‘shimcha vositalarga 
ega bo‘lgan va korxona yoki yirik 
bo‘lin-malarga zarur bo‘lgan o‘rta 
pog‘onali ancha kuchli server.
Windows 2000 server ni 
barcha imkoniyatlari. Tarmoqli 
yuklanishni balansirovkasi. 
Ilovalarni chidamliligini 
oshirish uchun klasterizatsiya 
komponentlarga yuklanishni 
muvozanatga kеltirish. 
Fizik xotirasi 8 G bayt gacha 
8 ta gacha protsessorlarni ushlab 
turadi.
Windows 
2000 
Datacenter 
Server
Yirik korporativ masalalarni 
hal etish uchun Microsoft 
tomonidan taklif qilinadigan eng 
kuchli va funksional to‘liq server 
tizimi
Windows 2000 Advanced 
Server ni barcha imkoniyatlari 
fizik xotirani 64 G bayt gacha 32 
ta gacha protsessorlarni ushlab 
turadi.

---

101
Windows 2000 Server ga qaraganda Windows 2000 Advanced Server serverli tarmoqli 
ОS  ancha  kuchli,  yuqori  ishоnchli,  masshtablashtiradigan  klaster  tizimlarni  yaratish 
imkoniyatini ta’minlaydi. Bu tizim -yuqori intensivli so‘rov ma’lumotlarni bazasini qurish 
uchun unumli hal etuvchisi, yuqori unumdorlikni,        ishonchligini ta’minlaydi va tizim 
komponentlarini tarmoq yuklanishini taqsimlash imkoniyati.
Ta’kidlash kerakki, Windows 2000 Advanced Server ni ishlatish uchun haqiqatdan 
ham sabablari bo‘lishi kerak, Masalan, ko‘p protsessorli tizimlarni borligi (4 protsessordan 
ko‘p), klasterlar yoki tarmoq yuklanishini taqsimlash zarurligi. Bo‘lmasa Bu tizimni ishlatish 
mutlaqo maqsadga muvofiq bo‘lmaydi, chunki Windows 2000 Serverga taqqoslaganda 
uning ustunligi yo‘q.
Microsoft  kоmpаniyasi  taklif  qilganlari  ichida  Windows  2000  Datacenter  Server  – 
eng kuchli va bajariladigan funksiyalari to‘liq bo‘lgan  serverli ОS. Bu tizimning standart 
imkoniyatlardan Windows 2000 Advanced Server ga o‘xshab klasterizatsiya xizmati va 
muvozanatli yuklanishi hisoblanadi. Bundan tashqari, Windows 2000 Datacenter Server 
tizimi katta ma’lumotlar omborlari uchun ekonometrik taxlili uchun, yirik masshtabli ilmiy 
va muhandislik modellashtirish uchun, tranzaksiyalarni operativ qayta ishlash uchun, ko‘p 
sеrvеrli va katta dasturlashlar web-loyihalari uchun optimallashgan.
Windows  2000  Server  –  bu  ko‘p  funksiyali  ОS  (keyinchalik  ОS  deymiz),  fayllar 
serverining funksiyalarini va matbuotni, ilovalar serverini, web-serverini va 
kommunikatsion serverini ta’minlaydi. Yangi tizim oldingisiga yuqori ishonchlikni, tez 
ishlashni va boshqarish osonligini ta’minlaydi. Yana muhimi - Windows 2000 Server da 
taqsimlangan xizmatlarning katta to‘plami bor, Active Directiry  bazasida qurilgan – ko‘p 
maqsadli, masshtablashtiradigan katalog, uni internet-texnologiyalaridan foydalanib 
yaratilgan va tizim bilan to‘liq integrallashgan. Active Directory tizimlarni boshqarishni 
va korporativ tarmoqda resurslarni qidirishni ancha soddalashtiradi. Windows 2000 
Server tarkibiga kiradigan internet-xizmatlarning ko‘pchiligi tashkilotlarga Internet-
texnologiyalarni keng ishlatishga imkon yaratadi – murakkab web ilovalar va axborotlar 
oqimini  tarqаtish  xizmatlari  (audio,  video  va  h.k.),  shuningdek  Windows  2000  Server 
bazasida intertarmoqlarni qurish.
Windows 2000 Server tizimi muhim masalalarni bajarish uchun yuqori darajali 
ishonchliligiga va masshtablashtirishga ega.
Yuqori darajada buzilmasdan ishlashligi foydalanuvchilarni ma’lumotlarga ishоnchli 
kirishini ta’minlaydi, ko‘zdа tutilmagan    voqealar va buzilishlarga qaramasdan. Tizimga 
xizmat ko‘rsatishni umumiy xarajatlarini kamaytirishga mo‘ljallangan Windows 2000 
Serverda  serverlarni tarmoqlarni va kliyentlar tizimlarini boshqarish kuchli vositalarni 
to‘plami bor.
Bu vositalarga internet standartlariga asoslangan Active Directory kаtаlоgning xizmati 
kiradi, siyosat asosida tizim bilan ixcham boshqarish noyob imkoniyatlarni taklif etadi, 
avtorizatsiyani  kуchli  xizmatlari,  haqiqiyligini  tekshiradigan  kataloglar  va  kаtаlоgdаgi 
ilovalar infrastrukturasini birlashtirilishi kiritilgan.
Active  Directory  kаtаlоgi  –  masshtablashtiriladigan,  Internetstandartlariga 
asoslangan va korporativ darajadagi kataloglar xizmati operatsion tizim darajasida 

---

102
to‘liq integrallashgan. U boshqarishni soddalashtiradi va kerakli resurslarni qidirishni 
osonlashtiradi. Active Directory kаtаlоgning vosita va imkoniyatlari keltirilgan:
• foydalanuvchilar va tarmoq resurslari bilan soddalashgan boshqarish. Active 
Directory kаtаlоgi ma’lumotlarning ierarxik tarkibini yaratishga imkon tug‘dirib, ma’muriy 
imtiyozlarni boshqarishni soddalashtiradi va foydalanuvchilar uchun fayllar va printerlarga 
o‘xshash tarmoq resurslarini qidirish protsedurasini osonlashtiradi.
• guruhli siyosat. Foydalanuvchilar va kompyuterlar uchun sozlash va harakatlarni 
aniqlashga siyosatlarni ishlatish mumkin. Lokal siyosatga qaraganda, guruhli siyosat Active 
Directory kаtаlоgidа barcha uzel, domena yoki tashkil qilingan birlik uchun siyosatlarni 
o‘rnatishga imkon yaratadi. Siyosat asosida boshqarish operatsion tizimni yangilash, 
ilovalarni o‘rnatish, foydalanuvchilar profillarini sozlash va stoldagi tizimlarni munozara 
qilish shu kabi vazifalarni bajarishni soddalashtiradi.
• ixcham va haqiqiylikni tekshrishning xavfsizligini oshirish va mualliflashtirish.
Ixcham  va  haqiqiyligini  mualliflashtirishni  tekshirishni  himоyalаngаn  xizmatlar, 
internetda ishlanganda ma’lumotlarga kirishni murakkablashtirmasdan ma’lumotlarni 
himoyalashni  ta’minlaydi.  Active  Directory  kаtаlоgining  xizmati  Kerberos  VS,  Secure 
Sockets Layer v3 va Transport Layer Security x.509 v3 sertifikatlari bilan, shuningdek 
bir nechta domenlarni birlashtirgan xavfsizlik guruhlari haqiqiyligini tekshiradigan qator 
protokollarni ushlab turadi.
• kataloglarni birlashtirish. Kataloglarni birlashtirish foydala-nuvchilar, kompyuterlar, 
ilovalar va qurilmalar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni boshqarish protsedurasini 
tashkillashtirish va soddalashtirish imkonini yaratadi, shuningdek foydalanuvchilar uchun 
kerakli ma’lumotlarni qidirishni soddalashtiradi. LDAP protokoliga asoslangan interfeyslar 
sinxronizatsiyani ushlab turish ustunliklari bilan foydalanishga imkon tug‘diradi va 
birlashtirish uchun ma’lum bir talablarni ta’minlaydi.
• katalokka infrastruktura va ilovalarni kiritish. Active Directory kаtаlоgining vositalari 
konfiguratsiyani sozlash (to‘g‘rilash) ni soddalashtirish, ilovalarni va  boshqa tarmoq 
komponentlari tomonidan katalogga kiritilganlarni boshqaradi.
•  murakkabligini  oshirmasdan  masshtablashtirish  Active  Directory  хizmаtidа 
domendagi millionlab ob’yektlari uchun masshtablashtirish o‘tkaziladi va indeksatsiya 
texnologiyasi ishlatiladi, va tezligini oshiradigan takomillashgan replikatsiya texnikasi.