Boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

Daraxtlar
Windows 2000 operatsion tizimida bir nechta domelar bo‘lishi mumkin. Bu esa 
tashkilot kompyuterlarini ishonchli nazorat ostida boshqarilishini ta’minlaydi. Bu esa 
hat hil tashkilotlar bir tarmoq ostida ish yuritib bir birlari bilan ma’lumot almashinish 
jarayonini ham tezlashtirish va yuborilayotgan ma’lumotlarning homyalanganlik darajasini 
ham oshirishiga olib keladi.

---

80
Active Directory da domenlar to‘plamini daraxt ko‘rinishida ham yaratish imkoniyati 
mavjuddir. Bunday holatda merosho‘r domen o‘zining ismini  “ajdodi”ning nomidan meros 
qilib oladi. Misol uchun biror kompaniya o‘zining Osiyodagi va Evropadagi kompaniya 
filyallarining domenlarini yaratsa u holda bu bunday tuzilma ko‘rinishida bo‘ladi:
Bu tuzilmadan ko‘rinib turibdiki har  eeling n o‘zining boshqaruvchi administratoriga 
va chegaralariga ega. Agar siz asia.win2000trainer.com domenida biror bir foydalanuvchi 
hisob yozuvini yaratsangiz bunda shu domen nazoratchilari yordamida asia.win2000trainer.
com domenidagi hamma nazoratchilarga sizning foydalanuvchi hosib yozuvingiz 
replikatsiya qilinadi.Yana shunga e’tiborni qaratish lozimki har bir yaratilayotgan “avlod” 
domeni o‘zining “ajdod” domeni bilan ikki tomonlama tranzitiv munosabatda bo‘ladi. 
Bu avtomatik ravishda Active Directory ga etib boradi va daraxtning bir domenining 
foydalanuvchilari daraxtning ikkinchi domenining resurslaridan foydalanish imkoniyatiga 
ega bo‘ladilar. Bunda hech qanday qiyinchiliksiz Osiyo domenlarining foydalanuvchilari 
Evropa domenining resurslaridan foydalanishi mumkin va huddi shu singari Evropa 
domenining foydalanuvchilari ham Osiyo domenining resurslaridan foydalanishlari 
mumkin. Umuman olganda daraxtni bir birlari bilan avlod/ajdod ko‘rinishida ulangan 
domenlar to‘plami den qarashimiz mumkin bo‘ladi.
O‘rmon
O‘rmon – termini Active Directory da yaratilgan daraxtlarni birlashtirish uchun 
aniqlangan termindir. O‘rmonning har bir daraxti o‘zining maxsus nomlar to‘plamiga 
egadir. Misol uchun keling yoqiridagi misolni qayta ko‘rib chiqamiz. Tasavvur qiling sizning 
kompaniyangizning Osiya va Evropadan tashqari yana bitta Acme Plumbing  degan filyali 
bo‘lsin. Agar siz bu filyalning ham o‘zining alohida nomlari to‘plamiga ega bo‘lishini 
hohlasangiz u holda buni siz bu ikki daraxtni birlashtirib o‘z maqsadingizga erishishingiz 
mumkin bo‘ladi. Endi acmeplunbing.com domeni ham o‘rmonning bir qismi bo‘lib qoldi, 
ammo u o‘zining nomlar to‘plamiga ega bo‘lgan holda qoldi. Bu erda o‘rmondagi har 
bir daraxt, “ildiz” domen bilan tranzitiv munosabat mavjud bo‘lib, bu esa acmeplunbing.
com domeni foydalanuvchilari win2000.trainers.com daraxti resurslaridan foydalanishlari 
uchun ruhstan berishlarini Axborot hisoblash tarmoqlari’minlaydiva aksincha.

---

81
. O‘rmonda yaratilgan birinchi domen shu o‘rmonning ildiz domeni sifatida qaraladi. 
O‘rmonning eng afzal tomlaridan biri shuki o‘rmonda yaratilgan har  ird omen o‘rmonning 
har bir obektlarini va shu obektlarning atributlarini birlashtiruvchi umumiy sxemasini 
qullab quvvatlab turadi.