|
2.1-rasm. Cisco Packet Tracer
.
Ushbu dasturiy mahsulot Cisco tomonidan ishlab chiqilgan va telekommunikatsiya tarmoqlari va
tarmoq uskunalarini o'rganish uchun tavsiya etiladi.
Packet Tracer 4.0 quyidagi funktsiyalarni o'z ichiga oladi:
•
mantiqiy topologiyani modellashtirish: CCNA murakkablik darajasida istalgan
o'lchamdagi tarmoqlarni yaratish uchun ish maydoni;
•
real vaqt rejimida simulyatsiya qilish;
108
•
simulyatsiya rejimi;
•
fizik topologiyani modellashtirish: shahar, bino va h.k. kabi tushunchalardan
foydalangan holda jismoniy qurilmalar bilan yanada tushunarli o'zaro ta'sir qilish;
•
tarmoqni, qurilmaning ishlash tamoyillarini yaxshiroq tushunish uchun xarur bo`lgan
takomillashtirilgan GUI;
•
ko'p tilli qo'llab-quvvatlash: ushbu dasturiy mahsulotni foydalanuvchi talab qiladigan
deyarli har qanday tilga tarjima qilish imkoniyati;
•
turli xil tarkibiy qismlarni qo'shish / o'chirish qobiliyati bilan tarmoq qurilmasining
yaxshilangan displeyi.
Activity Wizardning mavjudligi talabalar va o'qituvchilarga kelajakda tarmoq shablonlari
yaratishga va ulardan foydalanishga imkon beradi. Ushbu dastur yordamida o'qituvchilar va
talabalar tarmoqlarni loyihalash, qurish, sozlash va muammolarni bartaraf etishlari mumkin.
Packet Tracer eng yangi texnologiyalarni batafsilroq taqdim etish imkoniyatini yaratadi va shu
bilan o'quv jarayonini olingan materialni o'zlashtirish nuqtai nazaridan juda foydalidir.
2.2-rasm. Network Emulator.
Network Emulator dasturi 1997 yil boshida yaratilgan. Loyiha, aslida, o'z foydalanuvchisiga
turli darajadagi texnologiyalarning barcha asosiy sirlarini o'rgatadigan dasturga aylandi:
asosiy tushunchalardan tortib, tarmoq paketlarining alohida maydonlarini qayta ishlashning
o'ziga xos xususiyatlariga qadar. Dastur oddiy "
paketli router" dan virtual mashinalarning
109
aqlli tashkilotchisiga o'tdi: istalgan kompyuterda haqiqiy dasturlarga o'xshash bir nechta
dasturlarni ishga tushirishingiz mumkin. Ularning barchasi bir vaqtning o'zida amalga
oshiriladi. Keyinchalik Network Emulatorning yana bir "kasbi" paydo bo'ldi: talabalarga IP-
tarmoqlarni boshqarish tamoyilini o'rgatish.
Ushbu simulyator quyidagi imkoniyatlar va texnologiyalarni o'z ichiga oladi: marshrutizatsiya,
kanallarni modellashtirish tizimi, IP-filtrlash; paket turlari: ICMP, UDP, TCP, shuningdek quyit
darajadagi ARP so'rovlari; interfeyslar va soketlar tushunchasi ; haqiqiy TCP / IP tarmog'i orqali
bir nechta Network Emulator bog'lash.
2.3-rasm.Tarmoq emulatori.
Uzoq va keng tarqalgan bo'lib ishlatiladigan tarmoq modellashtirish vositalaridan biri
ns-2
simulyatoridir. Bu erkin tarqatiladigan ochiq kodli C ++ dasturiy mahsulotidir. Simulyatsiya
qilingan tarmoq topologiyasi va simulyatsiya parametrlari foydalanuvchi tomonidan OTcl
tilidagi tashqi skriptlarda tasvirlangan (Tcl-ning ob'ektga yo'naltirilgan lahjasi). Tarmoq modeli
diskret hodisalar asosida qurilgan. Tarmoqni grafik ravishda namoyish qilish uchun tashqi modul
- NAM (tarmoq animator) ishlatiladi. ns-2 IP tarmoqlari uchun cheklangan qo'llabquvvatlashni
110
taqdim etadi, chunki loyiha deyarli muzlatilgan. Buning sababi, rivojlanish hamjamiyati ushbu
simulyatorning yangi, yanada rivojlangan versiyasini - ns-3-ni ishlab chiqishga va targ'ib
qilishga o'tdi.
2.4-rasm. Linuxda Tarmoq interfeysi.
ns-3
- 2006 yil o`rtalarida ns-2 ga alternativa sifatida boshlangan loyiha. Ns-3 simulyatori
tarmoqni modellashtirish, tarmoqni tadqiq qilish va o'qitish uchun ochiq, kengaytiriladigan
platformani taqdim etish uchun yaratilgan. Qisqacha aytganda, ns-3 paketli ma'lumot uzatish
tarmoqlari qanday amalga oshirilishini va ishlashini ko'rsatib beradi. Ns-3-dan foydalanish
sabablari talab qilinadigan holatlar, haqiqiy tizimda amalga oshirish qiyin yoki imkonsiz bo'lgan
tadqiqotlar, yuqori darajada boshqariladigan muhitda, ko'paytiriladigan muhitda tizimning xatti-
harakatlarini
o'rganish,
shuningdek
tarmoqlar
qanday
ishlashini
o'rganish
mumkin.Foydalanuvchilar ns-3-da taqdim etilgan modellar to'plami Internet protokollari va
tarmoqlarining ishlashini taqlid qilishga e'tibor berishadi, ammo ns3 faqat Internet tizimlari bilan
chegaralanmaydi, ba'zi foydalanuvchilar ns-3-ni Internetga asoslangan bo'lmagan tizimlarni
taqlid qilish uchun ishlatadilar.
GNS3
(Graphical Network Simulator) 2008 yilda Jeremi Grossmann tomonidan yaratilgan yana
bir bepul tarmoq simulyatori. 2015 yilga kelib, ushbu tizimni yuklab olish soni 11 milliondan
oshdi.Ushbu simulyatorning mashhurligi ko`p tarmoqli murakkab tarmoqlarni simulyatsiya
qilishga imkon berishi bilan bog`liq.
111
2.5-rasm GNS3da Loyihalash.
GNS3 bu marshrutizator va virtual mashinalarning virtual tarmog'ini simulyatsiya
qilishga imkon beradigan grafik tarmoq simulyatoridir. O'qitish va test qilish vositadir. Deyarli
barcha platformalarda ishlaydi. GNS3 ishlatiladigan apparat platformasiga qarab, Cisco, Cisco
ASA, Juniper marshrutizatorlaridan, shuningdek, tarmoq operatsion tizimlarida ishlaydigan
serverlardan iborat murakkab loyihalarni qurish mumkin.GNS3 bir nechta virtual mashinalarni,
jumladan Cisco tarmoq uskunalari uchun Dynamips, marshrutizatorlar uchun VMWare,
VirtualBox, Docker va QEMU hamda kommutatorlari uchun Juniper kabilarni qo`llab-
quvatlaydi. Simulyator taqsimlangan arxitekturaga ega bo`lib, u virtual va haqiqiy qurilmalarni
birlashtirishga imkon beradi, shu bilan ishlash samaradorligini oshiradi va ushbu modellarni
haqiqiy tarmoqlarning modellariga yaqinlashtiradi. Bundan tashqari, bir nechta kuzatuv fayl
formatlari (pcap bilan birga) qo`llab-quvvatlanadi.
Opnet -
bu dastur yaratuvchilariga ilmiy ishlarni topshirish sharti bilan, ta`lim maqsadlarida
bepul foydalanish imkoniyati bo`lgan tijorat mahsulot. Opnet juda do`stona foydalanuvchi
interfeysi va mukammal IP tarmoqlarini qo`llabquvvatlashga ega. Konfiguratsiya oyna interfeysi
orqali ham, buyruq satridan ham amalga oshirilishi mumkin. Ko`plab funktsiyalarga ega bo`lgan
qurilmalarning aksariyati qo`llab-quvvatlanadi. Simulyatsiya natijalarini turli xil formatlarda
olish mumkin, ularning eng mashhurlari grafikadir. OPNET oilasi (OPNET Technologies
112
tomonidan) mahalliy va global tarmoqlarni, kompyuter tizimlarini, dasturlarni va taqsimlangan
tizimlarni loyihalash va modellashtirish vositasi hisoblanadi.
2.6-rasm
U o`z foydalanvchilariga quyida keltirilgan imkoniyatlari ochib beradi:
•
Topologiya va tarmoq trafigi ma'lumotlarini import va eksport qilish imkoniyati;
•
Mijoz-server dasturlari va yangi texnologiyalarning tarmoq ishlashiga ta'sirini tahlil
qilish;
•
Ierarxik tarmoqlarni, ko'p protokoli mahalliy va global tarmoqlarni modellashtirish;
•
marshrutlash algoritmlarini hisobga olish; Ob'ektga yo'naltirilgan yondashuv.
•
Protokol va ob'ektlarning keng qamrovli kutubxonasi.
Quyidagi mahsulotlarni o'z ichiga oladi:
•
Netbiz (hisoblash tizimini loyihalash va optimallashtirish),
•
Modeler (tarmoqlar, kompyuter tizimlari, dasturlar va tarqatilgan tizimlarning ishlashini
modellashtirish va tahlil qilish),
•
ITGuru (aloqa tarmoqlari va tarqatilgan tizimlarning samaradorligini baholash).
Do'stlaringiz bilan baham: | 
