Boshqarish sistemalarining elementlari va qurilmalari fanidan test

BOSHQARISH SISTEMALARINING ELEMENTLARI VA QURILMALARI FANIDAN TEST
Texnologik jarayonlarini avtomatlashtirish uchun qo’llaniladigan eng zarur elementlardan xisoblanadi.?

1. 
   Vaqt relesi.
   
2. 
   Induktsiоn rele
   
3. 
   Chastоta relesi
   
4. 
   Maksimal va minimal kuchlanish relelari
   

Xozirgi kunda qishloq xo’jalik jarayonlarini avtomatlashtirishda qanday rusumli dasturli qurilmalar ko’proq uchraydi.?
A) VS-10, MKP.
B) VS-8, MKP
C) VS-5, MKP
D) VS-3, MKP
Elektron vakt relesi sxemasi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan.?
A)
.
B)

C)

D)

Tranzistorli elektron vaqt relesi sxemasi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan .?
A)
.
B)

C)

D)

Elektromexanik vaqt relelarini tayorlashda mexanizmlaridan foydalaniladi.?
A) sinxron dvigatellar xamda soat mexanizmlaridan.
B) qutblangan releda neytral relelardan
C) o’zgaruvchan elektr toki relelaridan
D) elektron rele, fototok, ionlardan
Farqli o’laroq yakorning xarakatlanish yo’nalishi boshqaruv cho’lg’amidagi tok yo’nalishiga, ya’ni ta’minot manbai qutblarining ishorasiga bog’lik bo’ladi.?
A) qutblangan releda neytral reledan.
B) datchiklaridan
C) analizatorlardan
D) rele bilan
Vaqt relesi avtomatik qurilma uzellari orasida yoki bir qurilmadan ikkinchi qurilmaga ta’sirlar uzatishda zarur asoslanip hosil qiladi.?
A) kechikish.
B) qaytarish
C) kirish
D) chiqish

Vaqt relesi asosan qavnday qismlardan iborat.?

A) sezuvchi qubul qiluvchi (boshqarish signali kelganda releni ishga tushiruvchi), sekinlashtiruvchi va ijro etuvchi (boshqariladigan qurilma yoki sxemaga ta’sir etuvchi) qismlardan iborat.
B) asosan, turli mexanik datchiklardan iborat
C) tuzilishiga ko’ra, ustik, issiklik, optik, magnit, elektr, radioaktiv izotopli va boshqa, ishga tushirish usuliga qarab, elektr, pnevmatik, gidravlik xillarga bo’linadi
D) Elektromexanik vaqt relelarini tayorlashda sinxron dvigatellar xamda soat mexanizmlaridan foydalaniladi
Odatda vaqt qarshilikni o’zgarishi orqali qanday sozlanadi.?
A) aktiv.
B) optik
C) ustik
D) mexanik
Rele o’zgaruvchan qarshiligi dastagidagi strelka shkalada ko’rsatiladi.?
A) vaqti sekundlarda.
B) minut sekundlarda
C) sekund sekundlarda
D) hammasi tog’ri
Pyezolektrik datchiklarning ishlash prinsipi nimaga asoslangan?
A) pyezoelektrik effektga.
B) elektrqarshiligiga yoki jism qarshiligiga
C) zichlik tafovutlariga
D) yorug`lik ta`siriga
Pyezoelektrik material sifatida qanday tabiiy moddalardan qo`llaniladi?
A) Kvars va turmalin.
B) Kislorod va azot
C) sulfat va titan
D) vodorod va natriy
Pyezoeffektda xosil bo`lgan zaryad qanday aniqlanadi?
A) .
B) Q= F*S
C) Q=m*A
D) Q=mgH
Pyezomateriallar tabiatda qanday strukturaga ega?
A) Kristall stukturaga.
B) Suyuq strukturaga
C) Gaz strukturaga
D) to’g’ri javob keltirilmagan
Pyezosezgir element qaysi suratda keltirilgan?
A) .
B)
C)
D)
Termoelektr xodisasi qachon va kim tomonidan kashf qilingan?
A) 1821-yil Zeebek.
B) 1823-y Nyuton
C) 1833-y Paskal
D) 1843-y Uinston
Тermoelektrik termometrlarni yaratish uchun ishlatiladigan termoelektrod materiallar qanday xususiyatlarga ega bo`lishi kerak?
A) issiqqa chidamlilik va mexanikaviy mustaxkamlik, kimyoviy inertlik,termoelektr bir xillik,stabillik va termoelektr xarakteristikani tiklash.
B) Sovuqga chidamlilik va yuqori kuchlanishlarda ishlay olish qobiliyati
C) Past kuchlanishlarda ishlash va chiqish signali aniqligi
D) to`g`ri javob keltirilmagan
Mexanikaviy tazyiq va o’lchanayotgan muxit ta’siridan saqlash uchun termopara..?
A) elektrodi himoya armaturasi ichiga olinadi.
B) elektrodi oldiga qarshilik o`rnatiladi
C)elektrodlari kopaytiriladi
D) to’g’ri javob keltirilmagan
Termoparaning erkin uchlaridagi temperaturaning o’zgarishiga qarab....?
A) elektr ko’prik sxemalar qo’llaniladi.
B) qarshilik o’rnatiladi
C) kuchlanish beriladi
D) to’g’ri javob keltirilmagan
Induksion datchiklarning ish prinsipi qanday hodisaga asoslanadi.?
A) Elektromagnit induksiya.
B) qarshilik hodisasiga
C) volt-amper xarakteristikasiga
D) yorug ‘lik kuchi ta’siriga
Induksion datchiklar nechchi xil ko’rinishga ega.?
A) 1. Cho’lg’amli 2. Ferromagnit 
detali xarakatlanuvchi 3. Тaxogeneratorli.
B) 1.releli 2.ampermetrli
C) 1.voltmetrli 2.kondensatorli
D) rezistorli va ga’ltakli
Burilishni uzatish tizimlarining eng keng tarqalgan turlari.?
A) Fazali selsinlar.
B) detektorlar
C) datchiklari
D) analizatorlar

Selsinlar o’zgaruvchan tok tarmog‘iga qanday ulanadi?
A) Birlamchi chulg‘ami bilan.
B) Qarshilik bilan
C) Rele bilan
D) Kondensator bilan
Selsinning sifat omili…?
A) Nisbiy sinxronizatsiyalanuvchi momentning ishqalanish momentiga nisbati.
B) Quvvat iste‘molining kamligi
C) Chiqish signali aniqligi
D) to‘g‘ri javob keltirilmagan
Burilishni sinxron uzatishning nechta prinsipial sxemasi qo‘llaniladi.?
A) Transformatorli va indikatorli.
B) Releli
C) Galtakli
D) koprik sxemasi
Bir fazali selsining ulanish sxemasi qaysi suratda keltrilgan.?
A)
.

B)

C)

D)

Zamonaviy texnologiyalarda bir-biridan ancha uzoq masofada joylashgan va bir-biriga ……… ravishda bog’lanmagan mexanizmlarda turli xil o’qlarning aylanishini yoki burilishini sinxronlashtirish zarur bo‘ladi.?
A) mexanik.
B) statik
C) gidromexanik
D) gidrostatik
Qanday aloqa bir-biridan uzoqroq masofada joylashgan, o’zaro mexanik bog’lanmagan mexanizmlarning ikki yoki undan ortiq o’qlarini bir vaqtning o’zida aylanishi yoki burilishini ta’minlaydigan elektr aloqasi hisoblanadi. ?

A) sinxron.

B) asnxron
C) shifrli
D) teskari
Texnologiyada sinxron aloqa tizimining nechta asosiy turi keng tarqalgan ?
A) ikkita.
B) uchta
C) tortta
D) oltida
Sinxron aylanish oddiy elektrik mashinalarda, ko’p hollarda, nima rotorga ega bo’lgan uch fazali asinxron dvigatellar yordamida amalga oshiriladi.?
A) fazali.
B) indukcion
C) elektrik
D) bipolyar
Sinxron burilish tizimlari masofadan boshqarish, nima uchun ishlatiladi.?
A) rostlash nazorat qilish.
B) qayta ishlash
C) nazorat qilish
D) rostlash
Ko‘p hollarda sinxron burilish kichik induksion elektron mashinalar – necha fazali selsinlar yordamida amalga oshiriladi.?

A) uch fazali yoki bir.

B) ikki fazali yoki bir
C) tort fazali yoki bir
D) bir fazali yoki bir
Uch fazali selsinlar oddiy fazali rotorga ega bo‘lgan asinxron mashinalardan qanday jixatdan farq qilmaydi.?
A) konsrtuktiv.
B) elekrtik
C) fazalik
D) indukcion
Bugungi kunda burilishni uzatish tizimlari keng tarqalgan bo’lib, ular necha fazali selsinlar yordamida amalga oshiriladi.?
A) bir.
B) ikki
C) uch
D) tort
Sinxron aloqa sxemalarida ishlaydigan selsinlarga qo’yiladigan asosiy talab ularning qanday aniqligi hisoblanadi.?
A) ishlash.
B) konstruktiv aniqligi
C) induksion aniqligi
D) vaqt aniqligi
Statik rejimda hatolik datchik rotorini soat streklasi bo’yicha necha gradusga burish bilan aniqlanadi.?
A) 360.
B) 90
C) 45
D) 30
Datchiklar va boshqa elementlarning chiqish signallari ko’p xollarda qanday jihatidan juda kichik bo’ladi va avtomatlashtirish tizimining o’zidan keyingi turgan elementini harakatlantirishga yetarli bo’lmaydi.?
A) quvvat.
B) energiya
C) ishlash
D) nosozlik
Kelayotgan signalning quvvatini qo’shimcha manbaa hisobidan oshiradigan qurilmalar nima deb nomlanadi.?
A) kuchaytirgichlar.
B) yarim otkazgichli asboblar
C) signal kuchaytirgichlar
D) sinxron qurilmalar
Kuchaytirgichlar avtomatikaning qanday elementlari hisoblanadi.?
A) aktiv.
B) qarshilikli
C) asosiy
D) passiv
Eng keng tarqalgan kuchaytirgichlar qanday kuchaytirgichlar hisoblanadi.?
A) elekrtik.
B) yarim otkazichli
C) indukcion
D) noelektrik
Ta‘sir prinsipiga ko’ra elektr kuchaytirgichlar necha guruxga bo’linadi.?
A) ikki.
B) uch
C) tort
D) olti
Kuchaytirgichlarning ikkinchi guruxiga manbaa energiyasini qanday signallari energiyalaridan farqli energiyaga o’zgartiruvchi kuchaytirgichlar kiradi.?
A) kirish va chiqish.
B) chiqish va qayta ishlash
C) chiqish
D) kirish va qarshilikli
Kuchaytirilgan elektr signallarining tabiati bo’yicha kuchaytirgichlar impulsli qanday signallarni kuchaytirishga mo’ljallangan .?
A) davriy va davriy bolmagan.
B) davriy va ozgarmas
C) davriy va cheksiz
D) davriy va ozgaruvchan
Kuchaytirgichlarni boshqarish xarakteristikasi ko’pincha qanday bo’ladi.?
A) nochiziqli.
B) togri chiziqli
C) yarim otkazgichli
D) egri chiziqli
O‘lchash vositalari xatoliklarning o‘zgarish xarakteriga ko‘ra qanday xatoliklarga ajratiladi.?
a) muntazam va tasodifiy.
b) additiv va multiplikativ
c) instrumental va metodik
d) additiv va metodik
O‘zgarmaydigan yoki ma’lum qonuniyat bilan o‘zgaradigan xatoliklar ………… xatoliklar .deb ataladi.?
a) muntazam.
b) tasodifiy
c) additiv
c) metodik
O‘lchash vositalari xatoliklari o‘lchanayotgan kattalikka bog‘liqligiga qarab qanday xatoliklarga bo‘linadi.?
a) additiv va multiplikativ.
b)muntazam va tasodifiy
c) additiv va metodik
d) instrumental va metodik
O‘lchanayotgan kattalikning o‘zgarishiga bog‘liq bo‘lmagan o‘lchash vositasining xatoligi qanday xatolikga aytiladi
a)additiv .
b) metodik
c) multiplikativ
d) muntazam.
. ……….. xatolikni o'lchash shartlariga va qo'llanilyotgan vositalariga ko'ra analitik yoki tajriba yordamida aniqlash mumkin.?
a) Qo'shimcha.
b) Dinamik
c) metodik
d) multiplikativ

Qanday usul olchanayotgan va m a’lum kattaliklaming ayirmasini olchashni xarakterlaydi.?

a) Differensial.
b) Nol (kompensatsion) usul
c) Dinamik
d) metodik
O’lchash vositalari o’lchash jarayonidagi bajarayotgan vazifasiga qarab qanday asboblariga bo’linadi.?
a) ishchi, namunaviy va etalon o’lchash asboblariga .
b) ishchi, namunaviy o’lchash asboblariga
c)namunaviy va etalon o’lchash asboblariga
d) ishchi va etalon o’lchash asboblariga
O’lchash natijasi bilan o’lchanayotgan kattalikning haqiqiy qiymati orasidagi farq nima deyiladi.
a) o ‘lchash xatoligi.
b)mutlaq xatoligi
c)multiplikativ xatoligi
d) metodik xatoligi
. …………….deyilganda faqat bitta kattalikni qayta-qayta o’lchaganda o‘zgarmas bo’lib qoladigan yoki biror qonun bo‘yicha o‘zgaradigan o’lchash xatoligi tushuniladi.?
a) Muntazam xatolik.
b)mutlaq xatoligi
c)o ‘lchash xatoligi
d) metodik xatoligi
O’lchash natijasining o’chanayotgan kattalik haqiqiy qiymatiga yaqinligini ifodalovchi o’chash sifati nima deb ataladi.?
a) o’lchash aniqligi.
b) asbobining aniqligi
c) mutlaq aniqlig
d) aniqligi
Silfonlar odatda nimalarda yasalgan bo’ladi.?
A) Metallardan.
B) Misdan
C) Alyuminiydan
D) Qo’rg’oshindan

Areometrning sxemasi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

A).
B)
C)
D)
Silfonlar bosim ta’sirida nima qiladi?
A) Kengayadi yoki torayadi.
B) Uzayadi
C) O’z shaklini o’zgartirmaydi
D) Qisqaradi
Silfon qanday shakilga ega?
A) Silindr.
B) Romb
C) Paralellpeped
D) Kvadrat
Quyidagi sxemalardan qaysi biri membrana?
A).

B)

C)
D)

Gaz silindiri qizdirilganda uning bosimi ortadi va silfon qanday ko’rinishga ega bo’ladi?

A) Kengayadi.
B) Torayadi
C) Shakli o’zgarmaydi
D) Uzayadi

Qaysi biri qalqovichli sath o’lchagich?

A).
B)
C)
D)
Nechanchi yilda Polzunov bug’ mashinasi qozonidagi suvning sathini o’lchashda qalqovuchning xolatidan foydalanilgan?
A) 1763-yilda.
B) 1773-yilda
C) 1783-yilda
D) 1763-yilda
Quyidagi sxemalardan qaysi biri silfon?
A).
B)

C)

D)

Sarifni o’chashda o’zgaruvchan kesim yuzasiga ega bo’lgan trubka ichidgi qalqovuchning xolatiga asoslanadi. Bunday sarf o’lchagichlar nima deb ataladi?

A) Ratometr.
B) Manometr
C) Areometr
D) Silfon

Kantaktli datchikar qanday datchiklar toifasiga kiradi?

A) Parametrik.
B) Avtamatik
C) Geometrik
D) Amplitudali

rasimda qanday sxema tasvirlangan?

A) Kantaktli elektrik datchik.

B) Amplitudali datchik
C) Chegarali kantaktli datchik
D) Ko’chegarali kantaktli datchik
Qanday datchiklarda richakli tizimlari katta ro’l o’ynaydi?
A) Elektrokantaktli datchiklarda.
B) Patensiometrik datchiklarda
C) Chegarali datchiklarda
D) Amplitudali datchiklarda
Patensiometrik datchiklar nima uchun mo’ljallangan?
A) Mexanik siljishni elektrik signalga aylantirish uchun.
B) Elektr energiyasini mexanik energiyaga aylantirib berish uchun
C) Mexanik energiyani elektr energiyaga aylantirib berish uchun
D) to’g’ri javob yo’q
Datchiklarning asosiy qismi nima?
A) Reostat.
B) Diod
C) Sezgir elementlar
D) Manba
Datchik o’rami orqali o’tadigan to’k nimaga teng?
A) I=U/R.
B) U=IR
C)R=U/I
D) Hech narsaga
Patensiometrik datchikning ulanish sxemasi qaysi?
A).
B)
C)
D) To’g’ri javob keltirilmagan
bu qanday datchik?
A) Burilish burchagi bo’yicha siljishli patensiometrik datchik.
B) Ko’pchegarali kantaktli datchik
C) amplitudali datchik
D) Chegarali kantaktli datchik