Boshlang`ich talim pedagogikasi fakulteti 2-3-kurs talabalari uchun ona tili o`qitish metodikasi fanidan ma’ruzalar matni

1-qism

O’quv materialining birinchi qismi bo’yicha quyidagicha mustaqil ish beriladi.

1-topshiriq

Maqollarni o’qib, egalarini toping. Egani gapdan ajratib, morfologik tahlil qiling. Chap tomondagi gaplarning egasi qaysi so’z turkumi bilan, o’ng tomondagi gaplarning egasi qaysi so’z turkumi bilan ifodalangan?

Botir kishi yov kelganda bilinar.

Chechan kishi bahslashganda bilinar.

Yoki:

Botir yov kelganda bilinar.

Chechan bahslashganda bilinar.

Bajarilgan ish yuzasidan suhbat o’tkaziladi, o’quvchilarning xatolari tuzatiladi. So’ngra o’quv materialining birinchi qismi quyidagicha tushuntiriladi.

- yuqoridagi maqollar qo’shma gap shaklida berilgan. Birinchi ko’shma gapning egasi ot bilan ifodalangan. O’ng tomondagi maqolda kishi so’zi tushib qolgan. Gapning egalari botir, chechan so’zlaridir. Bu erda botir, chechan sifatlari kim? so’rog’ini oladi. Sifatlar otlashadi. Otlashgan sifatlar kim?, nima? so’roqlariga javob bo’ladi. Sifatlar otlashganda, gap tarkibidagi bog’lanib kelgan ot tushib qoladi. Birinchi qismni mustahkamlash uchun quyidagicha topshiriq beriladi.

2-topshiriq

Gaplarni o’qib, egasini toping, ularning qaysi so’z turkumlari bilan ifodalanganini ayting. Tushib qolgan otni aniqlang?

Mard mehnatdan qo’rqmaydi,

Nomard uyatdan qo’rqmaydi.