Boshlang'ich sinif o'quvchilarini yozma ishlarda yo'l qo'yadigan xatolar ustida ishlash reja

BOSHLANG'ICH SINIF O'QUVCHILARINI YOZMA ISHLARDA YO'L QO'YADIGAN XATOLAR USTIDA ISHLASH

Reja:
1.Boshlang`ich sinf o`quvchilarining yozma nutqini rivojlantirish ahamiyati
2. Imlo mashqlari va yozma ishlarda yozuvga o‗rgatishning kreativ usullari

Boshlang`ich sinf o`quvchilarining yozma nutqini rivojlantirish hamda xatolar ustida

ishlashda o`ziga xos uslub, ijodiy yondashish kreativlik vujudga keltiradi.
Boshlang`ich sinf o`quvchilarining yozma nutqini rivojlantirish savod o‗rgatish
davrida yozuvga o‗rgatish bilan boshlanadi. Umumiy o‘rta ta'limning Davlat ta'lim
standarti (DTS) va o‘quv dasturining ―Boshlang‘ich ta'lim‖ yo‘nalishi talabiga
ko‘ra, 1 - 4-sinflarda husnixat mashg‘ulotlari o‘tiladi. Dasturga ko‘ra, 1-sinfda
yozuvga o‘rgatish uchun 70 soat ajratilgan, bu sinfda husnixatga o‘rgatish savod
o‘rgatish bilan bir paytda amalga oshiriladi. Bunda o‘quvchilar husnixatning
gigiyenik talablariga rioya qilishlari, harflarni grafik jihatdan to‘g‘ri
shakllantirishlari, ulashlari, ritm asosida yozishlari nazarda tutiladi. 1-sinfda xatsavod
o‘rgatish davrida bolalar yozuvga bevosita ―Yozuv daftarlari‖dagi
materiallar asosida o‘rgatiladi. 1-sinfda o‘quv mashqlarini tashkil etish birmuncha
murakkab bo‘lib, u bir necha davrlarga bo‘linadi va bir necha vazifalarni o‘z ichiga
oladi. Bolalar o‘qituvchining so‘zini tinglaydilar, ayrim matnlarni ko‘chirib
yozadilar, so‘z va bo‘g‘inlarni tahlil qiladilar. O‘quvchilarda chiroyli, aniq va toza
yozuvga qiziqish va muhabbat uyg‘otish uchun, birinchi navbatda, o‘qituvchining
o‘zi chiroyli yozishi lozim, bu sohada o‘quvchilarning taqlidchanligini unutmaslik
lozim. Savod o‗rgatish jarayonida o‗quvchilar o‗qishga o‗rganish bilan parallel
ravishda yozuvdan ham elementar malaka hosil qiladilar. Dasturga muvofiq
o‗quvchilar yozuvdan quyidagi malakalarni egallashlari lozim: analitik-sintetik
tovush metodi tamoyiliga muvofiq, o‗qish va yozuv birligi saqlanadi. Harflarni
yozishda o‗qishga o‗rgatishdagi tarkib asos qilib olinadi, ya‘ni o‗qish darsida
10
o‗quvchilar harfni o‗zlashtiradilar, matnni o‗qiydilar, yozuv darsida esa shu harfli
so‗zni yozadilar.
1. Turli shakllar andozasi ustidan chizish. Erkin rasmlar chizish. Yozuv qurollarini
to‗g‗ri tutish, turli qiya elementlar chizish, uzunlikni, oraliq masofani chamalash va
hokazo.
2. Harf elementlarini yozish, baravar masofada qisqa va uzun elementlar, osti va
usti ilmoqli elementlar chizish.
3. Bosh va kichik harflarni alohida yozish.
4. Harf birikmalarini, bo‗g‗inni yozish, harflarni to‗g‗ri yozish malakasini hosil
qilish uchun so‗z yozish.
Yozuv qurollari va ulardan foydalanish. Dastur talablari bo‗yicha 1-sinf
o‗quvchilari «Alifbe» kitobiga ilova tariqasida chiqarilgan «Yozuv daftari»dan
foydalanishlari lozim. «Yozuv daftari» sifatli qog‗ozdan ishlangan, silliq va
chiziqlari aniq ko‗rinib turadigan bo‗lishi lozim. Daftardagi qiya chiziqlar oralig‗i