Бошқарув ҳақидаги фаннинг ривожланиши ва тараққий этиши Режа

Бошқариш назарияси асосчиларидан Анри Файоль ХХ асрнинг бошларида бошқарувнинг бешта функциясини ажратиб кўрсатган: режалаштириш, ташкил этиш, фармойиш бериш, мувофиқлаштириш, назорат.

• Бошқариш назарияси асосчиларидан Анри Файоль ХХ асрнинг бошларида бошқарувнинг бешта функциясини ажратиб кўрсатган: режалаштириш, ташкил этиш, фармойиш бериш, мувофиқлаштириш, назорат.
• А.Т.Тўхтабоев мазкур функцияларининг фақат маъмурий эканлигини таъкидлаб, маъмурий бошқарув функциялари учун гуруҳни ажратиб кўрсатади:
• 1. Умумий функциялар;
• 2. Ижтимоий-психологик функциялар;
• 3. Технологгик функциялар.
• Умумий функциялар – бошқарув жараёнининг асосий босқичлари мазмунини англатади.

• 3

Барча ташкилотларда муваффақиятли бошқариш қуйидаги умумий функцияларни амалга оширишни кўзда тутади:

• Барча ташкилотларда муваффақиятли бошқариш қуйидаги умумий функцияларни амалга оширишни кўзда тутади:
• Мақсадларни шакллантириш;
• Стратегик режалаштириш;
• Ташкил қилиш;
• Тартибга солиш (Мувофиқлаштириш);
• Рағбатлантириш
• Назорат қилиш (ҳисоб-китоб юритиш ва таҳлил қилиш).
• Бошқаришнинг ижтимоий-психологик функциялари жамоадаги ижтимоий-иқтисодий муносабатлар характери билан боғланган. Улар икки хил функцияларни ўз ичига олади: ваколатлар тақсимоти ва мотивизация (ундаш). Маъмурий бошқарувнинг технологик функциялари – ҳар қандай даражадаги раҳбарлар меҳнати технологияси мазмунини англатади ва улар фаолиятининг қуйидаги икки томонини белгилайди: қарорлар ва коммуникациялар (алоқа, муносабат йўллари). Юқори келтирилган функциялар ўзаро бир-бирини тўлдириб, маъмурий бошқарувнинг ягона тизимини ташкил этади.

• 4

• БОШҚАРУВ ФУНКЦИЯЛАР

• Профессионал функциялар

• Ижтимоий-психологик функциялар

• Ахборотлар билан ишлаш

• Ташкилотчилик

• Ижтимоийлаштириш

• Қарор қабул қилиш

• Раҳбар ўзининг ишлаб чиқариш
• ва технологик вазифаларни
• бажариши профессионал
• функцияларни белгилайди ва
• бунда раҳбар профессионал
• мутахассис сифатида доимо
• инсонлар билан муносабатда бўлади.
• Шунинг учун раҳбарлик фаолияти
• ижтимоий-психологик функцияларни
• ҳам қамраб олади. Бу функциялар
• маълум бир тизимда раҳбарнинг
• бўйсинувчилар билан мулоқоти
• жараёнида амалга оширилиб,
• бундай мулоқотлар бевосита ва
• билвосита (буйруқлар, йўл-йўриқлар
• кўрсатиш кўрсатмалар) шаклида
• бўлиши мумкин.

• ПРОФЕССИОНАЛ ВА ИЖТИМОИЙ ПСИХОЛОГИК ФУНКЦИЯЛАР

• 5