Book · October 021 citations reads 555 authors

 
Nazorat savollari. 
1.
Olma va nokning parsha kasalliklarining kelib chiqishi, 
tarqalishi va zararini ayting.
2.
Urug‘ mevali daraxt ekinlarining qora rak, un shudring, 
zang kasalliklariga taʻrif bering. 
3.
Urug‘ mevali daraxt ekinlarining meva chirish kasalligini 
alomatlarini aytib bering. 

---

133 
O‘RIK VA SHAFTOLI KASALLIKLARI 
Mashg‘ulot maqsadi 
Oʻrik va shaftoli daraxtlarida 
uchraydigan fitopotologik kasalliklarni,belgilarini farqlash. Bu 
kasalliklarni keltirib chiqaruvchi zamburugʻ, bakteriya, mikoplazma 
va viruslar haqida malumotga ega boʻlish. Oʻrik va shaftoli 
daraxtlarining yuqumli va yuqumsiz kasalliklarni sabablarini 
oʻrganishdan iborat.
Mashg‘ulot mazmuni.
 
O‘simliklarni zararlangan a’zolaridan 
tayyorlangan gerbariylar, rangli jadvallar, mikroskop, lupa, preparat 
igna, buyum va qoplag‘ich oynalar. 
1.Teshikli
dog‘lanish 
yoki 
klyasterosporioz 
– 
Clasterosporium caerpophilum. 
2. Un shudring – Sphaerotheca pannosa.
3. Shira oqish (gommoz)
4. Monilioz – Monilia cienerea.
5 .Shaftoli bargining bujmayishi – Exoascus deformans. 
Teshikli dog‘lanish
 
yoki
 
klyasterosporioz
 
qo‘zg‘atuvchi
 
Clasterosporium caerpophilum ( Lew ) Aderh
 
zamburug‘idir.
 
Zamburug‘ barcha danakli mevali daraxtlarning ( ko‘proq o‘rik, 
shaftoli va gilosda ) hamma yer ustki a’zolarni zararlaydi. 
Barglarda dastlab dumaloq qizg‘ish hoshiyali jigarrang 
dog‘lar hosil bo‘ladi, 1.5-2 hafta o‘tgach dog‘ o‘rnida to‘qimalar 
tushib ketib, dumaloq teshik hosil bo‘ladi. Hali tushib ketmagan 
dog‘ning orqa tomonda hosil bo‘lgan to‘q nuqtacha ko‘rinishdagi 
konidiyalar uyumini lupa yordamida kurish mumkin. 
Qari barglarda qizg‘ish-qo‘ng‘ir hoshiyali, ko‘plab dumaloq 
teshikchalar hosil bo‘ladi. Kasallikning mana shu xarakterli belgisi 
tufayli teshikli dog‘lanish nomini olgan. Mevalarda kasallik belgilari 
ham barglardagi belgilarga o‘xshash, lekin ko‘pincha qirg‘og‘i 
bo‘rtganroq chuqur yarachalar ham kuzatiladi. Ba’zan esa meva 
yuzasida qora qo‘tir paydo bo‘ladi. 
Yoshroq novdalarda dumaloq yoki cho‘ziqroq qizg‘ish-
qo‘ng‘ir hoshiyali dog‘lar, qariroq shoxlarda esa dog‘lar aniq emas, 
zararlangan joyda shira ko‘rinib turadi. Zamburug‘ asosan mitseliy 
va konidiyalar holida tuproqda, shuningdek poya yoriqlari ichida 
qishlab chiqadi. 

---

134