Book · October 021 citations reads 555 authors

Tut daraxtida yog‘och qismining chirish kasalligi
. Bu 
kasallik belgilari faqat daraxt tanasida hosil bo‘ladi. Shoxlar, poya, 
yorilganda shamol yordamida sporalar tushib qoladi. Yog‘ochga 
kirib olgan zamburug‘ unib uning hisobiga rivojlanib, fermentlari 
yordamida yog‘och to‘qimalarini buzadi, chiritadi. 
Chirish rangiga qarab kulrang va qo‘ng‘ir turga bo‘linadi. 
Chiriyotgan yog‘ochning fizik va mexanik xossalari o‘zgaradi, 
chidamliligi og‘irligi kamayadi, yog‘och yumshab qoladi, yorilib 
oson sinib ketadi. 
Jigarrang va kulrang po‘kaklar – 
Polyporus hispidus F
. 
Bu po‘kak ko‘p tarqalgan meva tanalari bir yillik, yostiqsimon yirik 
qalpog‘ining yuqori qismi to‘q jigarrang yoki qo‘ng‘ir, to‘qli, g‘isht 
qismi, jigarrang, paxtasimon trubkasi uzun, sariq, keyinchalik pushti 
jigarrangli, sporalari yassi, kashtan rangida. 
Oddiy yoki kulrang po‘kak – 
Fomes fomentarius ( L) Gill.
Meva tanasi ko‘p yillik qattiq, keng asosli yuqori qismi konsentrik 
bo‘rtiqli, kulrang, och zarg‘aldoq, baʻzan qoramtir, pushti sarg‘ish 
jigarrang, yumshoq, g‘ovak, duxobaga o‘xshash trubkasi uzun, 
kichik teshikli, ular oq modda bilan, yopilgan. Sporalari uzunchoq 
ellipsoid, och jigarrang chirigan massa aralash, och sariq rangda 
bo‘ladi. 
Poya va novdalarning yorilib, qurib qolish kasalligi. 
Plastinkasimon zamburug‘- qo‘zg‘atuvchi 
Schizophyllum alneuv 
schrot Sch.Commenue Fr.
Bu zamburug‘ ko‘pincha tutning nimjon qurib qolgan yoki 
sovuq urgan shoxchalarni zararlaydi. Kasallangan yarim shtambaviy 
xashaki tutlarida poyaning kuchli yorilishi va nobud bo‘lishi 
kuzatiladi. Zamburug‘ yarim saprofit hisoblanadi. 
Zamburug‘ yupqa qisqa oyoqchali yoki yonbosh qalpoqchalar 
meva tanalar hosil qiladi. Qalpoqning tepasi duxobasimon oq 
plastinkalari kulrang, keyinroq binafsha, qo‘ng‘ir, qalpoqqa birikkan 
joydan tarqalib ketadi. Sporalari rangsiz. 
Qurib qolishi, nobud bo‘lishi yorilishi, novdalarning qorayib 
qolish kasalliklarni yarim saprofit va saprofit zamburug‘lar kasallik 

---

159 
chaqiradi. Ularni ichida ko‘p zarar keltiradiganlaridan biri –