Book · April 020 citations reads 10,203 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Boyitishning texnologik ko‘rsatgichlari
20-jadval 
Mahsulotlar 
nomi 
Mahsulot 
og’irligi 
Miqdori,
Ajralish, 
gr 
% 
gr 
% 
Gr 
% 
Kontsentrat 
Chiqindi 
Dastlabki ruda 
100 
100 100 
Nazorat uchun savollar. 
1.
 
Mis va molibdenning qanday minerallari bor? 
2.Dastlabki rudaning tarkibida necha foiz mis va necha foiz molibden
bo‘ladi? 
3. Mis - molibdenli rudalarning flotatsiyada to‘plovchi sifatida nima 
ishlatiladi ? 
4. Mis – molibdenli boyitmalarga qo‘yiladigan texnik talablar? 
5.Misning boyitmaga ajralish miqdori qancha? 
6.Molibdenning boyitmaga ajralish miqdori qancha? 
 

---

56 
15-LABARATORIYA ISHI
Qo‘rg’oshinli rudalarni boyitish texnologiyasini o‘rganish 
Ishni bajarish uchun qisqacha nazariy ma’lumotlar. 
Tabiatda sof holdagi qo‘rg’oshinli rudalar kam uchraydi, Mineral 
tarkibiga qarab qo‘rg’oshinli, ruxli rudalar mavjud , shu sababli 
qo‘rg’oshin- ruxli
rudalar kompleks rudalarga kiradi..Bu rudalar sulfidli , aralash va 
oksidli bo‘ladi. Tabiatda qo‘rg’oshin minerallarining juda ko‘p turi 
mavjud bo‘lib, ular orasida sanoat axamiyatiga egalari quyidagilar: 
galenit va tserussitlardir. 
Galenit RbS-
culfidli mineral hisoblanib tarkibida 86,6% 
qo‘rg’oshin 
bo‘ladi.Galenitning 
rangi 
kul 
rangga 
ega 
bo‘ladi.Qattiqligi 2-3,
zichligi 7,4-7,6 g/sm
3 
, mo‘rt. Galenitni flotatsiyasida to‘plovchi 
sifatida ksantogenat ishlatiladi. 
Tserussit 
RbSO
3
 
ning 
tarkibida 
77,5% 
qo‘rg’oshin 
bo‘ladi..Mineralning rangi odatda oq kul rang yoki sarig’ - qo‘ng’ir 
rangda bo‘ladi, yaltirashi xuddi olmosnikidek, mineral yumshoq va 
o‘ta mo‘rt.
Tabiatda faqat qo‘rg’oshin minerallari bo‘lgan rudalar kam 
uchraydi asosan qo‘rg’oshin bilan birga rudaning tarkibida rux yoki 
mis, vismut kadmiy,oltin, kumush va kamyob minerallar 
uchraydi.Bunday polimetall rudalar tarkibidagi qo‘rg’oshin va 
ruxning nisbati 1:1,5 va undan yuqori. 
Sulfidli rudalar asosan oddiy sxema orqali boyitiladi.Agar ruda 
tarkibidagi galenit zarrachalari yirik va mayda o‘lchamdagi
zarrachalar 
bo‘lsa, bu holda boyitishning gravitatsion – flatotsion usuli 
qo‘llaniladi. 
Bunda dastlabki yirik galenit gravitatsiya usulida ajratib olinadi va 
keyin
chiqindi qayta yanchilib flotatsiyaga jo‘natiladi.Tarkibida 15-80% 
qo‘rg’oshin oksid holda bo‘lgan aralash rudalarni ikki xil sxemada 

---

57 
flotatsiyalanadi. Sulfidli va oksidli minerallarni alohida-alohida 
flotatsiyalashda, dastlab
galenit 
flotatsiyalangandan 
keyin 
tserussit 
va 
anglezit 
flotatsiyalanadi. Ko‘pincha hamma sulfidli va oksidli minerallar 
sulfidlovchi sifatida natriy sulfidi ishlatilib sulfidlangandan keyin 
birgalikda flotatsiyalanadi. Bunda ortiqcha miqdordagi natriy 
sulfidini ishlatmaslik kerak, chunki u galenitning flotatsiya 
qobiliyatini so‘ndirishi mumkin.