Book · April 020 citations reads 10,203 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Ishni bajarish uchun qisqacha nazariy ma’lumotlar
.Vintli 
separatorlarda boyitishda og‘irlik kuchi bilan bir qatorda kattaligi 

---

34 
og‘irlik kuchidan bir necha barobar katta markazdan qochuvchi kuch 
ham ishlatiladi.Shuning uchun mineral zarrachalarning zichligiga 
qarab ajralishi tezroq ketadi va apparatning œlchamini sezilarli 
darajada kichraytirish mumkin.Vintli separator vertikal œqqa ega 
qœzg‘almas vintsimon burama tarnovchadan iborat. Bunday 
apparatlar kam¸b, nodir metallar, tub va sochma konlar rudalarini 
boyitishda, 
fosforitli, 
xromitli 
rudalarni 
boyitishda 
ishlatiladi.Separator bœtanani qabul qiluvchi idish 1, burama (vintli) 
tarnovcha 2, boyitish maќsulotlari uchun ajratgich 3, ustun 4, va 
chiqindi uchun tarnovcha 5 dan iborat. Separator tarnovchasi chœyan 
¸ki pœlatdan qœyilishi, ¸ki pœlat list ¸ alyuminiyli qotishmalardan 
tay¸rlanishi mumkin.(5–rasm) 
Tarnovchaning tashqi devori (bort) ichki devoriga nisbatan 
balandroq bœladi. Tarnovchaning tubida boyitma va oraliq maќsulot-
ni chiqarib olish uchun teshik bœlib, uning ustiga ajratgich 
œrnatiladi. 
Bœtana tarnovchaning yuqori qismiga beriladi. Tarnovcha 
bœylab ќarakatlana¸tganda mineral zarrachalar suv oqimining, 
ishqalanish kuchining, og‘irlik kuchi va markazdan qochuvchi 
kuchning ta’siriga uchraydi. Bu kuchlarning birgalikdagi ta’siri 
natijasida maќsulot zichligiga qarab taqsimlanadi: engil minerallar 
tashqi ¸n devor tomon siljib, spiralsimon traektoriya bœylab pastga 
siljiydi; og‘ir zarrachalar esa shunday traektoriya bœyicha 
tarnovchaning tubi bœylab ќarakatlanadi. 
Separatorning yuqori œramlaridan ajratgichlar ¸rdamida 
boyitma, œrta œramlaridan oraliq maќsulot, chiqindi esa 
tarnovchaning oxiridagi quyi œramlaridan chiqarib olinadi. 

---

35 
5–rasm. Vintli separator 
Vintli separatorlar ishiga quyidagi konstruktiv va texnologik 
parametrlar ta’sir qiladi: vintsimon tarnovchaning diametri va qa-
dami, œramlar soni, tarnovcha kœndalang kesimining ¸n tomonidan 
kœrinishi, ajratgichlar soni, ularni œrnatish joyi, mineral zar-
rachalarning œlchami va shakli, bœtanadagi qattiq zarrachalarning 
miqdori, sarflanadigan suv miqdori va ќ.k. 
Separatorning diametri berilgan ishlab chiqarish unumdorligi-
ga, ajratiladigan minerallarning yirikligi va zichligiga bog‘liq. Sa-
noatda ishlatiladigan separatorlar tarnovchasining diametri 600 dan 
1500 mm gacha bœladi.