Боҳодир эшов

Конституциявий суди 
Конституциявий
 
назорат бўйича суд органи ҳисобланиб, қонун чиқарувчи ва ижро этувчи 
ҳокимиятларнинг ҳужжатлари Конституцияга қанчалик мослигига доир 
ишларни кўради. Бу суд ҳуқуқий муҳофази қилувчи қонунларни, қонунчилик 
ва ижро ҳокимиятининг бошқа ҳужжатларини Конституцияга зид деб топиш 
ва уларни ҳаракатдан тўхтатиб қўйиш ҳуқуқига эга бўлган махсус орган 
ҳисобланади. Конституциявий суд қуйидаги ваколатларга эга: 
1.
Олий Мажлис қабул қилган ҳужжатларни, Президент фармонларини, 
Ҳукумат ва давлат ҳокимияти маҳаллий органлари қарорларини, Ўзбекистон 
Республикаси давлатлараро шартномаларини ва бошқа мажбуриятларини 
Конституцияга мослигини аниқлайди. 
2.
Қорақалпоғистон Республикасининг Конституцияси Ўзбекистон 
Республикасининг Конституциясига, Қорақалпоғистон Республикасининг 
қонунлари Ўзбекистон Республикасининг қонунларига мувофиқлиги 
тўғрисида хулоса беради. 
3.
Ўзбекистон 
Республикаси 
Конституцияси 
ва 
қонунларининг 
нормаларига шарҳ беради. 
4.
Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунлари билан берилган 
ваколат доирасида бошқа ишларни кўриб чиқади. 
5.
Конституциявий суднинг қарорлари матбуотда эълон қилинган пайтдан 
бошлаб кучга киради. 
6.
Конституциявий суд Олий Мажлисда қонунчилик ташаббуси билан 
чиқиш ҳуқуқига эга. 
Ўзбекистон Республикаси 
Олий суди 
фуқаролик, жиноий ва 
маъмурий судлов ишларини юргизиш борасида суд ҳокимиятининг олий 

---

437 
органи ҳисобланади. Олий суд қонунда кўрсатилган процессуал шакл ва 
тартибда умумий юрисдикцияли судлар, шунингдек, ҳарбий судлар фаолияти 
устидан ҳам судлов назоратини амалга оширади. Ундан ташқари Олий суд, 
қуйи судларнинг маълум ишлар бўйича йўл қўйган хато ва камчиликларини 
тузатиш мақсадида улар томонидан қабул қилинган қарорларнинг 
қонунийлиги ва асосли эканлигини текшириш йўли билан уларнинг 
фаолиятини назорат қилади. 
Олий суд - Олий суд раиси, унинг ўринбосари ва ўринбосарлари, 
судлов ҳайъатлари раислари, Олий суд судяларидан иборат таркибда иш олиб 
боради. Суд фаолиятининг катта қисми судлов ҳайъатлари зиммасида бўлади. 
Олий судлов ҳайътлари фуқаролик ишлари бўйича, жиноят ишлари бўйича, 
ҳарбий ишлар бўйича ҳайъатлар ҳисобланиб, улар таркиби Республика Олий 
суди Пленуми томонидан тасдиқланади. 
Олий суд фаолиятини ташкил этиш ва унга раҳбарлик қилиш Олий 
суд раиси зиммасига юклатилган. Олий суд раиси умумий юрисдикцияли 
судларнинг барча ҳукм ва бошқа қарорларига қонунда белгиланган тартибда 
протест бериш ҳамда улар ижросини тўхтатиб қўйиш ҳуқуқига эга. 
Иқтисодий соҳада, турли мулк шаклларига эга ташкилотлар, 
идоралар, корхоналарни бошқариш жараёнида, шунингдек, тадбиркорлар 
орасида вужудга келадиган муносабатларда юзага чиққан баҳсларни ҳал 
қилиш