Boltayeva dilfuzaxon shuxrat qizi

Mavzu bo’yicha qisqa adabiyotlar tahlili. Til va madaniyat, muloqot va til imkoniyatlari munosabatlariga bag‘ishlangan ishlar jahon tilshunosligida ommalashgan bо‘lsa-da, о‘zbek tilshunosligida bu masalaga e’tibor, uning ilmiy tadqiqi endigina boshlanmoqda. Bu fikrni aytishga milliy tilshunosligimizda mazkur mavzu doirasiga aloqador sanaladigan ayrim ishlar asos bо‘lib xizmat qiladi⁴.
Til va madaniyat munosabati masalasi, etnik madaniyatning tilda aks etishi masalasining о‘rganilishi xalqaro aloqalarda qo’llaniladigan terminlar bilan bog‘liq. Terminlar va ularning о‘ziga xos strukturaviy va semantik xususiyatlari bilan shug‘ullanuvchi sohalarda amalga oshirilgan ishlar yetarlicha bо‘lsa ham, bu soha til va unda etnik madaniyatning aks etishini maxsus о‘rganishni maqsad qilib olmagan. Shuning uchun linvomadaniy yondoshuv mazkur ishimiz mavzusi bilan bevosita bog‘liq deb bо‘lmaydi. Chunki terminlar bilan bog‘liq amalga oshirilgan shu kungacha bо‘lgan tadqiqotlar terminlarning leksik, morfologik va sintaktik xususiyatlarini о‘rganishni о‘z oldiga maqsad qilib qо‘ygan. Ishimiz mavzusi bilan aloqador masalaning о‘zbek tilshunosligida о‘rganilishi deyarli kuzatilmaydi. Tilshunoslikning treminoligiya va lingvokulturologiya sohalarida amalga oshirilgan ishlar mazkur ishimiz mavzusiga bog‘liq jihatlar bilan aloqador sanalishi mumkin.
Til va nutqni ham lisoniy xususiyatlarni e’tiborga olgan holda tadqiq etish natijasida lingvokulturologiya sohasida ayrim ochilmagan yangi qirralarini shakllantirmoqda.
Tilshunoslikning lingvokulturologiya sohasi O’zbek tilshunosligida hali tо‘la shakllangan emas. Shunga qaramay tilshunoz olimlarimiz bu borada turli izlanishlar va tadqiqotlar olib borishmoqda. Bizda esa bu sohada xalqaro aloqalardagi terminlarning til madaniyatiga ta’siri va ularning ko’chma ma’noda qo’llanilish holatlarini o’rganamiz.