bo‘lim. 1-20-savollar: O‘qib tushunish boʻlim. 21-40-savollar: Adabiyot

«Boshingizni davolatib keling»
Yutuqlardan ruhlangan Uilyam Hershel kashfiyotining samarasini Angliyada sinab ko‘rmoqchi bo‘ldi. Buning uchun lord Jyeyms Tinchbernning millionlik merosi bilan bog‘liq masalani hal etishda o‘z xizmatini taklif qildi. Ushbu jarayon 30 yildan buyon davom etib kelayotgan edi. Avstraliyalik Kastro familiyali firibgar o‘zini lordning bedarak yo‘qolgan o‘g‘li deb tanishtirib, uning behisob boyliklariga da'vo qila boshladi. Lordning ko‘zi xiralashib qolgan bevasini aldashga, uning qarindoshlari, shifokor va advokatlarni ham chalg‘itishga muvaffaq bo‘ladi. Firibgarni fosh etish uchun bir necha yil va katta miqdorda sud xarajatlari talab qilindi. Hershel Angliya turmalari bosh direktoriga yo‘llagan xatida o‘z usuli yordamida Kastroni osongina fosh eta olishini bayon qiladi. Ammo direktor unga boshini davolatishni tavsiya qiladi.
Kriminalistikada samarali usul
Oxir-oqibat Hershelning kashfiyoti butun dunyoda keng qo‘llana boshladi. Ayniqsa, Angliyada ushbu usuldan samarali foydalanildi. Masalan, 1948 yilda to‘rt yoshli qizaloq Junn Enn Dev o‘ldirilganidan keyin politsiyachilar tomonidan kriminalistika tarixida misli ko‘rilmagan chora qo‘llanildi. Jinoyat sodir etilgan Blekbern shahrining katta yoshdagi erkaklarini yoppasiga tekshiruvdan o‘tkazishga, ya'ni hammaning barmoq izlarini olishga qaror qilishdi.
Qizaloq shifoxonadan o‘g‘irlanib, tez orada boshi majaqlangan holdagi murdasi topilgan edi. Shifoxona ko‘zdan kechirilganda, Junning karavoti ostidan distillangan suv shishasini topib olishadi. Unda jinoyatchining barmoq izlari qolgan edi.
Politsiyachilar bir necha oy davomida 16 dan oshgan erkaklarning barmoq izlarini yig‘ishadi. Ular oxirgi ko‘chadagi xonadonlarni tekshirishga kirishishdi. 22 yoshli Piter Griffitning barmoq izlari o‘sha shisha idishdagi izlarga mos tushishi aniqlandi. Buning ustiga, Griffit o‘sha shifoxonada asab kasalligidan davolangani oydinlashdi. Tez orada Piter butun umr xotin-qizlardan qo‘rqqanini, shuning uchun himoyasiz qizchani o‘ldirganini tan oladi.