Bolaning mavjud bilimini kundalik faoliyatda qo'llay olish qobilyati haqida ma’lumot bering reja

Inson tomonidan egallangan ko’nikma va malakalr yangi ko’nikmalarni shakllantirishga ta’sir ko’rsatadigan qonuniyatlar:

1. Ko’nikmaning hosil bo’lishining notekis jarayoni.Bu mashqlarning egri grafigida namoyon bo’ladi.YUqorida keltirilgan rasmda buni ko’rish mumkin.

2. Ko’nikmalarning ko’chishi. Ijobiy ko’nikmalarning yangilarini shakllanishiga ta’sir ko’chish deyiladi.Ko’nikmalarning yangilarini shakllanishiga ta’sir esa interferensiya deb ataladi, bunda eski ko’nikma yangisining shakllanishiga xalaqit beradi.

3. Ko’nikmani progessiv va regrissiv–ko’nikma uzoq va tarbiya miqdorida xizmat qilishi uchun undan foydalanish lozim. Aks holda deavtomatlashtirish yuzaga kelib, zarur harakatlar o’z tezligi, yangilig, aniqligi va avtomatlashtirilgan harakatlarni ta’minlovchi xususiyatlarini yo’qotadi.
Odatlar – bu shunday xatti–harakatlarki, ular o’z-o’zidan, avtomatik tarzda yuz beradi. Odatlarni insonning madaniy va aloqaviy xulqida ahamiyati katta.

O’quv faoliyatini boshqarish

Boshqaruv bu shunday yo’naltiriluvchi kuchki, u insonlardagi ijodiy potensial imkoniyatlarini oladigan sharoitlarni yuzaga chiqarishni maqsad qilib qo’yadi. Shunday ekan, o’qituvchining ta’lim–tarbiya jarayonini to’g’ri va oqilona boshqara olishi o’quvchi shaxsi kamolotida nihoyatda kattadir.

Faoliyatdan kutiladigan natija psixologiyada maqsad deyiladi.O’quv jarayonining boshqarilishi ikkita asosiy maqsadni ko’zda tutadi. Ulardan birinchisi, o’quv jarayonini to’g’ri tashkil eta olish, ikkinchisi esa o’quvchilarning shaxsiy qiziqish va ehtiyojlarini ikkinchisi esa o’quvchilarning shaxsiy qiziqish va ehtiyojlarini qondirishdir. Anu shu maqsadlar boshqarishning vazifalarini belgilab beradi. Demak, o’quv jarayonini boshqarishning:
birinchi vazifasi tashkiliy bo’lib, o’quvchilarning ta’lim va tarbiyasi bo’yicha ijtimoiy buyurtmalarni qondirish;
kkinchi vazifasi - bevosita o’quvchining qiziqish va talablarini qondirishga yo’naltirilgan holatdagi ijtimoiy vazifadir. Shuningdek, bu vazifa o’quvchilarning ko’tarinkilik, yaxshi kayfiyat va o’quv jarayonidagi ishchanlikni yuzaga keltirishni ham o’z ichiga oladi. Afsuski, ko’p yillar davomida boshqarishning nashu ijtimoiy vasifasiga juda kam e’tibor berilgan.
Boshqaruvning ikkinchi vazifasi bu ijtimoiy–psixologikdir. Bu vazifa o’quvchilarda samarali faoliyat uchun zarur bo’lgan ijtimoiy– psixologik holat va xususiyatlarni rivojlantirishga qaratilgandir.
Bu holat va xusuiyatlar o’quvchilarni o’zaro jipslashtirish, nazorat; o’z–o’zini boshqarish, shuningdek, mustaqil ta’lim olishlarini rivojlantirishdan iboratdir.
O’qitishing ikkita usuli mavjud. Biri an’naviy o’qitish usuli- bunda o’qituvchi muammoni belgilaydi, vazifalarni aniqlanadi va muammoni yechib beradi. O’quvchi esa masalani yechish yo’llarini eslab qoladi va uni yechishni mashq qiladi. Bunda o’quvchilarda reproduktiv tafakkur shakllanadi.
Rivojlantiruvchi ta’lim o’qitishning muammoli usulida o’qituvi o’quvchilarning bilish jarayonlarini boshqaradi, uni tashkil etadi va nazorat qiladi. O’quvchi esa muammoni tushunadi.
Uni yechish yo’llarini qidiradi va uni yechadi. Bunday hollarda o’quvchi tafakurining maxsuldorligi oshadi va uning mustaqililigi rivojlanadi.