Bolalarda terini o'ziga xos fiziologik xususiyatlari teridagi bezlar soch tirnoqlarning rivojlanishi ularning funksional xususiyatlari

Teri va uning ortiqlari tuzilishining o`ziga xos xususiyatlari

Chaqaloqlar va erta yoshli bolalar terisida keng kapilyar to`ri juda yaxshi rivojlangan. Vaqt o`tgan sari ular soni kamayib uzun va ingichka kapilyar to`ri soni ko`payadi.

• Chaqaloqlar va erta yoshli bolalar terisida keng kapilyar to`ri juda yaxshi rivojlangan. Vaqt o`tgan sari ular soni kamayib uzun va ingichka kapilyar to`ri soni ko`payadi.
• Yangi tug`ilgan chaqaloq terisida nerv oxirlari etarlicha rivojlanmagan bo`lsada, funksional etukdir, ya`ni ular chaqaloqning og`riq, taktil hamda harorat sezgisini to`liq ta`minlay oladi.
• Erta yoshdagi bolalar terisi o`zining tuzilishi, biokimyoviy tarkibi hamda vaskulirizatsiyasi bilan farqlanishidan tashqari nozikligi, baxmalday yumshoqligi va elastikligi bilan ajralib turadi. Umuman ularning terisi yupqa, silliq, yuzasi kattalarnikiga nisbatan quruqroq av qipiqlanishga moyil bo`ladi. Teri va sochlar yuzasi yog`-lipidli qavat yoki mantiya bilan qoplangan bo`lib, bu qavat terini tashqi muhitning noqulay faktorlari ta`siridan, asraydi. Teri yuzasiga tushgan kimyoviy vositalar so`rilishiga qarshilik qiladi yoki buni sekinlashtiradi, vitamin D hosil bo`lishda ishtirok etadi va antibakterial xususiyatga ega

Yog` bezlari
Yog` bezlari insonning homilalik paytidayoq ishga tushadi. Ular homila tanasini qoplab turuvchi oq tvorogsimon surtmani ishlab chiqaradi. Bu yog`simon surtma terini amniotik suyuqlik ta`siridan asraydi va homilani tug`ruq yo`llaridan o`tishini engillashtiradi. Yog` bezlari bola hayotining dastlabki yilida jadal ishlaydi. Keyinchalik ularning funksiyasi biroz pasayadi va balog`at yoshida yana kuchayadi. O`smirlarda ularning chiqaruv yo`llari tez tez bekilib qoladi, bu esa xusunbuzar toshishiga sabab bo`ladi.

Ter bezlari
Bola tug`ilgan paytda ekrin ter bezlari oxirigacha shakllanmagan, ularning chiqaruv yullari etarlicha rivojlanmagan va epitelial hujayralar bilan yopilgan bo`ladi. Ter ajratish 3-4 haftadan boshlanadi. Dastlabki 3-4 oylarda ular to`liq ishlamaydi. Erta yoshdagi bolalarda (3 yoshgacha) kattaroq yoshli bolalarga nisbatan terlash nisbatan yuqoriroq haroratdagina kuzatiladi. Vaqt o`tgan sari ter bezlari, vegetativ nerv sistemasi va bosh miyadagi termoregulyator markaz rivojlanadi va ter ajratish jarayoni takomillashadi. Terlashning haroratga bog`liq darajasi bir oz pasayadi. 5-7 yoshda ter bezlari to`liq rivojlangan bo`ladi. Adekvat ter ajratish 7-8 yoshda boshlanadi. Apokrin ter bezlari esa faqatgina balog`atga etish davridagina ishga tushadi.

• 1 .

Sochlar
Birlamchi sochlar tug`ilishdan oldin yoki tug`ruqdan keyin tez orada yumshoq momiq sochlarga almashinadi (qosh, kiprik va boshning sochli qismidan tashqari). Vaqtiga yetib tug`ilgan chaqaloqlar sochlari soch o`zagiga ega emas. Soch follikulasi esa etarlicha rivojlanmagan. Bu esa ularda yiringli uzakli furunkul rivojlanishiga to`sqinlik qiladi. Teri orqa va yelka qismlarda momiq sochlar (lanugo) bilan qoplangan. Bu ayniqsa chala tug`ilgan chaqaloqlarda yaqqol ko`rinadi. Qosh va kipriklar yaxshi rivojlanmagan, keyinchalik ularning o`sishi tezlashadi. Sochlarning rivojlanishi balog`at yoshida tugallanadi

• Tirnoqlar
• Oy kuni yetilib muddatida tug`ilgan chaqaloqlarda tirnoqlar yaxshi taraqqiy qilgan va barmoqlar uchiga etadi. Bola hayotining dastlabki kunlarida tirnoqlar o`sishi birmuncha sekinlashadi va ularda fiziologik chiziqlar paydo bo`lgandek bo`ladi. Va faqat 3 oyga borib tirnoqlar barmoq uchlariga etadi