Bolalarda nutqning rivojlanishi

Xayol jarayonining asosiy xususiyatlari
Xayol jarayoni va uning vujudga kelishi bir qancha sharoitlarga bog‘liqdir. Xayol har doim ma’lum bir yo‘nalishga ega bo‘ladi. Odatda vujudga kelgan xayol odamning o‘z faoliyati davomida nimaga intilayotgani, nimani istayotgani bilan bog‘liq bo‘ladi. Masalan, quruvchi qurayotgan binosining qanday bo‘lishini,
tarbiyachi tarbiyalayotgan bolalarining kim bo‘lib yetishishlarini xayolan
ko‘z o‘ngiga keltiradi. Xayolning ana shu xususiyati, xususan bolalarda juda yaqqol ko‘rinadi. Chunonchi, bog‘cha yoshidagi kichik bolalar haydovchi bo‘lgilari keladi. Buni amalga oshirish qiyin albatta, lekin bu mushkul masalani hal qilishda xayol jarayoni yordam beradi. Bola xayolan haydovchi bo‘lib olib, stulni mashina qilib, haydab ketaveradi. Xayol xususiyatlaridan biri shundan iboratki, xayol odamning ehtiyojlari, qiziqishlari va o‘z oldiga qo‘ygan vazifalari bilan bog‘liq holda yuzaga keladi. Odamning ehtiyojlari va qiziqishlari hamma vaqt
ham xayolga to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’sir etavermaydi. Odam hamma vaqt ham istagan narsalariga erishavermaydi. Qo‘rqoq odamning xayolida hamma vaqt qo‘rqinchli narsalar gavdalanaveradi. Ayni shu paytdagi ehtiyojning ta’siri bilan odamning xayoli o‘tmishda idrok qilingan narsalardan hosil bo‘lgan tasavvurlarni ijodiy ravishda qayta ishlab, yangi obrazlar yarata boshlaydi.