Bolalar yuz-jag’ jarrohligi

Bolalar xirurgik stomatologiyasi fani bo’yicha “ Bolalar yuz-jag’ jarrohligi” kafedrasi klinik ordinatorlari uchun nazorat savollari
BILET-1

1. 
   Yuqori lab tugma nuksonidagi funksional buzilishlar?
   

Юқори лаб кемтиклари туфайли юзага келувчи
Функционал ўзгаришлар
Соғлом чақалоқнинг лаблари, сўрғични маҳкам тўтиб, тил ва танглай
Мушаклари ҳаракатлари ёрдами билан таъсирида оғиз бўшлиғида вакуум ҳосил
Қилиб, кўкракдаги сутнинг оғиз бўшлиғига чиқишини таъминлайди.
Юқори лаб тугма нуксонининг ўлчами (даражаси) катталашиб бориши
Билан оғиз бўшлиғининг герметиклигини таъминлаш ва вакуум ҳосил қилиш
Қийинлашиб боради, шу сабабли бола сутни сўриб ололмайди. Юқори лабнинг
Бир томонлама Iа, IIб, IIа даражадаги туғма нуқсонларида кўкрак тўғри (кўкрак
Сўрғичи кемтик соҳасига) тутилса бола сутни сўра олади; II б, III а даражадаги
Нуқсонларда, она бир қўлининг бармоқлари билан лаб бўлакларини
Яқинлаштирган ҳолда кўкракка босиб ушлаб турса, вакуум ҳосил қилинади,
Натижада алвеоляр ўсиқ ёрдамида сутни сўриб олиш имконияти пайдо бўлади.
Юқори лабнинг III б даражадаги нуқсонида, чақалоқ кўкрак сўрғичини
Сиқиб тўтиб тура олмайди ва эмиш имкониятидан маҳрум бўлади.
Иккинчи функционал ўзгариш-нафас олишнинг бузилиши – юқори лабнинг
III а, III б даражадаги нуқсонларида намоён бўлади. Бола оғзини тўлиқ юма
Олмайди. Шу сабабли қисман бурун ва асосан оғиз орқали нафас олади.
Юқори лабнинг нуқсони боланинг гўдаклик даврида бартараф қилинмаса,
Гапира бошлаган вақтда лаблар иштирокида ҳосил бўладиган товушларни тўғри
Талаффуз қила олмайди. Натижада дикция ва нутқ камчиликлари юзага келади.

2. 
   Goldenxar sindromi?
   

Олденҳар (Goldenhar) синдроми.
Аутосом- доминант типда наслдан-наслга ўтадиган, бу синдром ўз ичига
Бир гуруҳ нуқсонларни олади. Уларнинг келиб чиқиши, биринчи жабра ёриғи
Ҳамда биринчи ва иккинчи жабра равоқларининг ривожланиши бузилиши билан
Боғлиқ. Бу синдромга хос белгилар: бир томонлама микрогения, микрогнатия,
Ёноқ суяги ва равоғининг ўсмай қолганлиги, қулоқ супраси шаклининг бузилиши; юз
Мушаклари, танглай ва тилнинг парези; оғизнинг катталиги, қулоқ олди оқма
Йўллари ва бир нечта солинчаклар мавжудлиги. Болада кўз атрофида эпибўлбар
(субконъюктивал) дермоид ёки липодермоид (ёғ ва тери хоссаларидан тузилган)
Қулоқ супраси аномалиялари мавжудлиги; пастки жағ танаси ва шохининг ўсмай
Қолганлиги. Юқоридаги белгилар билан биргаликда юрак, буйраклар, танглай ва
Юқори лаб туғма нуқсонлари ҳам учраши мумкин. Ўғил ва қиз болаларда баробар
Учрайди.1чи ва 2 чи жабра равоқлари синдроми, ўз ичига марказий асаб тизими
Аномалиялари – туғма ақли заифлик (олигофрения, умуртқа пагонаси шаклининг
Бузилиши, сийдик чиқарув ва жинсий тизим, ошқозон ичак ва юрак туғма
Нуқсонлари учраши мумкин ).
Айрим болаларда нуқсон юқори лаб ва танглайда бўлиши мумкин.
3. B.J.S. bulimiga 7 yoshli bola kelib tushdi. SHikoyati: 6 tish soxasida ogrika, jag’osti soxasidagi shishga, tana xarorati kutarilishiga 38-39o S. Palpatsiyada jag’osti soxasida flyutuatsiya va suyak qimirlashianiklanadi. SHu soxadagi teri kizargan, shishgan, taranglashgan, burmaga yigimaydi. Og’iz ichida pastki jag’ning 6 tishida chukur kovak muftasimon qalinlashgan, utuv burmasi sayoz oshgan.
1)Tashxis kuying.
2)Davolash taktikangiz.
3) og’riqsizlantirish turini tanlang.
4) Sababi tishga nisbattan sizning munosabatingiz.


BILET-2

1. 
   Yuqori lab tug‘ma kemtikligida anatomik o’zgarishlar?
   

Кемтик одатда, Кўпидон ёйи ён нуқтасини иккига ажратиб, фильтрумнинг
Шу томон устуни бўйлаб бурун тешиги асосига йўналади. Кўпидон ёйи ён
Нуқтасининг ярми лабнинг кичик (латерал), иккинчи ярми катта бўлакда
Жойлашади. Лабнинг катта бўлаги олд томонга чиққан, кичик бўлаги осилиб
Ичкарига чўккан ҳолатда бўлади. Катта бўлакдаги айлана мушак толалари кемтик
Чети бўйлаб юқорига йўналади ва колумелла асоси билан бурун қаноти
Тоғайининг медиал оёчасига бирикади.
Кичик бўлакдаги айлана мушак толалари кемтик четидан юқорига
Йўналиб, шакли бузилган бурун қанотининг асосига бирикади.
Юқори лабнинг бир томонлама тўлиқ туғма нуқсонида одатда айлана
Мушак толалари фильтрумга ўсиб кирмайди. Агарда кемтик юқори лабнинг 2/3қисми ёки ярмигача давом этган бўлса, айлана мушакнинг сийраклашган толалари
Фильтрумда елпиғичдай ёйилиб жойлашади.
Кемтик икки томонлама бўлганида, айлана мушак бўлиниб, фақат ён
Бўлаклардагина сақланиб қолади. Ўртадаги бўлак (филтрум)да мушак қават
Бўлмайди. Оғиз айлана мушагининг узлуксизлиги бузилганида, унга бириккан
Қатор мимик мушакларнинг тортиш (қисқариш) вектори ҳам ўзгаради

2. 
   1-2 jabra yoyi sindromlari klinikasi?
   

1чи ва 2 чи жабра равоқлари синдроми, ўз ичига марказий асаб тизими
Аномалиялари – туғма ақли заифлик (олигофрения, умуртқа пагонаси шаклининг
Бузилиши, сийдик чиқарув ва жинсий тизим, ошқозон ичак ва юрак туғма
Нуқсонлари учраши мумкин ).
Айрим болаларда нуқсон юқори лаб ва танглайда бўлиши мумкин.
3. .Bulimga 4 eshli bemor etkizildi. Onasini shikoyati: kuz-osti soxasidagi shishga va ogrikka, tana xarorati 37gradus. Maxaliy kurilganda: kuz osti soxasida shish aniklanadi, shiliq qavat III, IV tishlar soxasida kizargan, flyuktuatsiya belgisi aniklanadi, IV –koronka kismi tulik emirilgan, perkussiya ogrikli.
1)Tashxis kuying:
2)Davolash taktikasi
3)Medikamentoz davolash rejasiga kiritiladi:
BILET-3

1. 
   Limberg usulidagi uranoplastika boskichlari?
   

Радикал уранопластика босқичлари:
Қаттиқ танглайдан шиллиқ қават ва суяк усти пардасидан иборат
Лахтакларни кўчириб олиш. Кемтикнинг икки четидаги шиллиқ парда кесилиб,
Операцион яра ҳосил қилинади. Альвеоляр ўсиқни танглай юзасида, кичик кесув
Тишининг қаршисидаги милк (шиллиқ парда) суяккача кесилади. Кесма
(Лангенбек бўйича) альвеоляр ўсиқ бўйлаб ретромоляр соҳагача давом этади
Алвеоляр ўсиқ четидаги кесма (кесув тешигини четлаб) кемтик четидаги
Операцион яра билан (П.П.Львов бўйича) туташтирилади. Ҳосил бўлган лахтаклар
Қаттиқ танглайдан кўчириб олинади.
Лахтакларни орқага суриш (ретротранспозиция)
А) танглай канали катта тешиги (ҳалқасининг), орқа ва ички қисмлари
Махсус искана билан синдирилади ва қон (иккала томон) томир нерв тутами
(П.П.Львов) бўйича чиқариб олинади.
Б) бурун шиллиқ пардаси қаттиқ танглай орқа четидан (А.А.Лимберг)
Бўйича юқорида кўндаланг кесилади.
Интерламинар остеотомия — Альвеоляр ўсиқ ортида қанот жағ бурмаси
Бўйлаб, ретромоляр соҳада (Эрнст – Галль бўйича) ўтказилган кесма орқали
Қанотсимон ўсиқ илмоғи топилади. Искана ёрдамида понасимон суякнингқанотсимон ўсиқлари иккала томон медиал пластинкалари (processus pterygoideus
Medialis) синдирилади. Ҳалқум доираси (ўрта қисми)ни торайтириш
(мезофарингоконстрикция) мақсадида, синдирилган пластинка илмоғи (hamulus
Pterygoideus), унга ёпишган танглай чодирини тарангловчи мушак (m.tensor velii
Palatini) ва ҳалқум-танглай мушаги (m. Palatopharyngeus) билан биргаликда ўрта
(медиал ҳолат)га (А.А.Лимберг бўйича) сурилади.
Ҳосил бўлган бўшлиқ йодоформли дока билан (А.А.Лимберг бўйича)
Тўлдирилади.
Яраларга чок қўйиш (стафилоррафия). Юқоридаги операциянинг тўртта
Босқичидан сўнг, икки қават (бурун ва оғиз) лахтаклари ҳосил қилинади. Бу
Лахтаклар бўшатилади ва четлари бир бирига яқинлаштириб, уч қават чок
Қўйилади: дастлаб бурун шиллиқ пардасига, юмшоқ танглай мушакларига ва оғиз
Шиллиқ пардасига.
Ҳимоя пластинкасини тақиш.

2. 
   Ektodermal displaziya.Klinik manzarasi.
   

Эктодерамал дисплазиялар
Крист- Сименс- Турен синдроми. Эктодермал дисплазияларда ҳомиланинг
Эктодерма қаватида жойлашган структуралар (масалан сочлар, тишлар,
Тирноқлар, тер ва ёғ безлари) ривожланиши бузилади. Шунинг учун бу касаллик
Полидисплазия деб номланади. Эктодермал дисплазияга уч клиник белги хос:
Ангидроз (терламаслик), гипотрихоз (тананинг хамма соҳаларида ёки айрим
Жойларида тук ва сочнинг етарли ўсмаслиги) ва адентия (тишлар бўлмаслиги).
3. Bulimga 10 eshli bemor yotkazildi. Onasini shikoyati:pastki lab soxada shishga. Maxaliy kurilganda: pastki lab soxada shish aniklanadi, 1, 2, SH tishlar soxasida shiliq qavat kizargan, flyuktuatsiya belgisi aniklanadi, 1 –koronka emirilgan 1/3 kismi, perkussiya ogrikli.
1)Tashxis kuying:
2) Sensibilizatsiyaga karshi kaysi davo tayinlanadi
3) Davolash utkaziladi:
BILET-4

1. 
   Tanglayning tugma kemtikdagi funksional o’zgarishlar?
   

Функционал бузилишлар—чақалоқлар ва гўдакларда ичилган
Суюқликнинг бурундан чиқиши — (танглай чодирининг етишмовчилиги сабабли
Оғиз бўшлиғидан суюқликнинг бурун бўшлиғига ўтиб кетиши) кузатилади. Бола
Димоғ билан гапиради (ринолалия). Танглай ва танглай тил иштирокида ҳосил
Бўладиган товушлари яхши талаффуз қилинмайди. Бурун бўшлиғига доимо
Юмшоқ овқат ва суюқликларнинг тушиши шу соҳа шиллиқ пардасида сурункали
Яллиғлаш ўчоғини юзага келтиради.

2. 
   Bolalarda burun suyaklarini sinishini tasnifi va klinikasi
   

Волков бурун суяклари

синишларини уч гуруҳга ажратади:
1. Бурун суякларини силжишсиз ва ташқи бурун деформациясисиз синиши
(очиқ ва ёпиқ).
2. Бурун суякларини силжиб ва ташқи бурун деформацияси билан синиши
(очиқ ва ёпиқ).
3. Бурун тўсиғини зарарланиши.даволаш муассасасига етказилганда, бурундан
қон кетиши тўхтаган бўлади. Кўздан кечирилганда бурун бир томонга қийшайган,
устидаги юмшоқ тўқималарда ҳар хил даражадаги (шилинган, эзилиб-йиртилган)
жароҳатлар бўлиши мумкин. Бурун пайпасланганда, суяклар “ғижирлаши”
сезилади. Бурун асоси силжиган бўлиб, юқори жағнинг пешона ўсиғи устидаги
тери остида крепитация (эмфизема) сезилса, ғалвирсимон суяк синганлигидан
далолат беради. Рентгенологик ва КТ текширувларидан аниқ маълумот олиш
мумкин.Bolalardali bola onasini suzidan 3 kun mobaynida pastki jag’5 tish soxasida kuchli utkir pulsatsiya kiluvchi ogrikga shikoyat kiladi 2 kun oldin tana xarorati 38-39 gradusgacha kutarilgan,eti uvishgan , umumiy xolsizlik,kayt kilish ,ichi ketish kuzatilgan .Maxalliy kuzatilganda: 456 tishlar kimirlaydi , ogrikli ,atrofidagi tukimalarni shishgani kushni soxalarga jag’ni tanasini ikki tomoniga tarkalishi kurinadi
1) Birlamchi tashxis:
2) Kayerda joylashgan yalliglanish jaraeni kasallikka sababchi bulishi mumkin:
3) Bunday bemor murojaat qilganda shifokor taktikasi:


BILET-5

1. 
   Tanglay tugma kemtikligidagi anatomik o’zgarishlar?
   

Танглай туғма нуқсонлари туфайли юзага келадиган анатомик ўзгаришлар
Ҳар хил омиллар таъсири сабабли 7-8 ҳафталик ҳомилада ўнг ва чап томон
Тўқималари бир бири билан бирикмай қолган қаттиқ ва юмшоқ танглайи
Ривожланиши ортда қолади. Юқори жағнинг танглай ўсиқлари ва танглай
Суягининг кўндаланг пластинкаси, понасимон суяк қанотлари ўсиши сустлашади.
Одатда қаттиқ танглай ўртасидан ўтган чок, буруннинг орқа ўткир
Қиррали, ўсиқчаси (spina nasalis posterior) билан тугайди. Сагиттал чок, юқори
Жағнинг ўнг ва чап танглай ўсиқлари ва димоғ суягининг бирикиши натижасида
Ҳосил бўлади. Бир томонлама кесиб ўтувчи кемтик билан туғилган болаларда,сагиттал чок, бир томондаги танглай ўсиғи билан димоғ суягининг бирикиши натижасида ҳосил бўлади, (икки томонлама кесиб ўтувчи кемтикли) болаларда эса, умуман бўлмайди. Танглай туғма нуқсонида, буруннинг орқа ўткир қиррали ўсиқчаси иккига ажралиб, кемтик (дефект) альвеоляр ўсиққача давом этади. Танглай кемтиги билан тугилган болада юқори жағ бўлакларининг ривожланиши орқада қолади.Танглай суяклари бирикмаганлиги учун, юмшоқ танглай мушакларининг
Суякларга бирикиш жойи (топографияси) ўзгаради. Танглай чодирини кўтарувчи
m.levator veli palatini кемтик четидан, танглай ўсиғининг бурун юзаси ва шиллиқ
пардаси (кесув тишлар тешиги атрофи)гача бирикади. Чап ва ўнг томон
мушаклари ўзаро бирикмаганлиги сабабли танглай чодирини кўтарувчи мушаклар
ҳалқаси ҳосил бўлмайди.
А) соғлом танглайда мушакларини жойлашиши б) кемтикли танглайда мушакларини жойлашиши
Ҳалқум доираси ва танглай чодирини таранглаштирувчи m.tensor velii
Palatini, одатда чодирнинг апоневрозини ташкил этади. Кемтик мавжуд бўлганда,
Апоневроз қисқа, буришган бўлиб, танглай суягининг горизонтал пластинкаси ва қанотсимон ўсиқнинг медиал пластинкаси орасидаги бурчакка бирикади. Пай қисми қанотсимон суякнинг илмоғидан ўтади ва қисқарганда, эшитув найини таранглаштиради. Танглай-ҳалқум мускули (m.palatopharyngeus) толалари кемтик четидаги танглай ўсиғининг оғиз бўшлиғи томондаги юзасига ва қиррасига бирикади. Танглай тил мускули (m.palatoglossus) толаларининг йўналиши ўзгаради. Улар олдинга силжиб, бўлиниб қолган танглай чодирига бирикиб кетади. Танглайда туғма нуқсон мавжуд бўлганда, юмшоқ танглай ва ҳалқум мушаклари бирикмаган бўлганлиги учун юқорида баён этилган уч ҳалқа ҳосил бўлмайди. Иккига бўлинган юмшоқ танглай мушаклари қисқарганда, чодир бўлаклари юқорига кўтарилиб, оғиз ҳалқумнинг янада кенгайиб, ҳалқумни орқа девори яхшироқ кўринади

2. 
   Per Roben sindromining klinik ko‘rinishi?
   

Пьер –Робин синдроми: наслга боғлиқлиги аниқланмаган. Белгилари –

пастки жағ суяги ривожланишда ортда қолади (микрогнатия). Танглай нуқсони,
тил ҳаракатлари сустлиги (глосоптоз) кузатилади.
Бу синдром билан туғилган болаларнинг 30%ида юрак, кўз, қулоқ супраси,
скелет туғма нуқсонлари бўлиши мумкин. Чақалоқ яхши нафас ололмайди.
Пастки жағ кичик бўлганлиги учун тил оғиз тубига ёпишиб орқага кетиб қолади
(дислокация). Шу сабабли, бола ухлаётганида асфиксия ҳолати юзага келиши
мумкин. Тил орқага кетмаслиги учун бола қоринга ётқизилади. Нафас олиш
кескин қийинлашса, тилдан лигатура ўтказилиб, энгакости, жағости тўқималарига
тортиб тикиб қўйилади. Биринчи кунларда чақалоқ эма олмаса, ошқозон зонди
ёрдамида овқатлантирилади. Мувофиқ парвариш йўлга қўйилса, чақалоқ шу
ҳолатга мослашган ҳолда ўсади. Пастки жағ тилнинг босими остида аста чўзилиб,
олд томонга силжийди.
3. 4 eshlik bolada pastki jag’ni chap burchak va shox soxasida surunkali osteomielitni. Utkir davrdan 3 oy utgan. Jag’osti soxasida yiring ajraetgan okma yuli bor. Pastki jag’chap tomonga 0,5 sm ga siljigan.
1) Tashxisni aniqlash uchun qanday tekshiruvlar o‘tkazish kerak:
2) sekvestrektomi o‘tkazishgacha qo‘llaniladigan maxalliy davo:
3) Umumiy davoga kiritilmaydi:


BILET-6
1. Uchburchak usulida Xeyloplastika. Uning afzalligi va kamchiligi?Chizikli usulda xeyloplastika. Uning afzalligi va kamchiligi.
2. Tanglayning tugma kemtigi bo‘lgan bemorlardagi xamrox kasalliklar?
3. 5 eshlik bemorda pastki jag’ni shox va burchak soxasida surunkali
destruktiv odontogen osteomielitiga shubxa bor.
1) Tekshiruv kompleksiga kiritilmaydigan usullar:
2 ) Sekvestrektomiya operatsiyasidan oldin utkazilishi lozim:
3) Operatsiya davomida qanday asoratlar bulmaydi
BILET-7
1. Chizikli usulda xeyloplastika. Uning afzalligi va kamchiligi.
2. Bolalarda yuqori jag‘ning Le For II tipida (suborbital) sinishini klinik manzarasi Юқори жағнинг ўрта тип синишида синиқ чизиғи пешона бурун чокидан
бошланиб кўз косасини медиал девори бўйлаб йўналиб пастки кўз ёриғигача
(fissura orbitalis inferior) боради. Кейин кўз косасининг пастки девори бўйлаб
йўналиб кўз косасининг пастки қирғоғига келади (Расм 73). Синиқ чизиғи юқори
жағ–ёноқ чоки ёки унинг ёнидан ўтади. Синиқ чизиғи кўз ости қирғоғидан
пастга орқага юқори жағ олдинги девори бўйлаб йўналиб ёноқ альвеоляр қирра
ва юқори жағ дўмбоғидан ўтиб, қанотсимон ўсиқнинг ўрта қисмига бориб
тугайди. Бурун тўсиғи синади
Klinikasi :тери ости эмфиземаси, Конъюнктивага кўп миқдорда қон шимилганида
хемоз кузатилса, ретробульбар соҳага қон қуйилиши натижасида экзоофтальм
юзага келади. Кўз косасининг пастки қирғоғи пайпасланганда суяк бўртиқлари
аниқланади. Тишлар перкуссия қилинганда бўғиқ перкутор товуш эшитилади. Ўтув бурмаси
шиллиқ қаватида премоляр ва моляр тишлар соҳасида қон қуйилиши
кузатилади. Юқори жағни олдинги девори, ёноқ альвеоляр қирра ва унинг орқа
тарафида суяк бўртиқлари аниқланади.
Юмшоқ танглай орқага сурилади, тилча тил илдизига ёки ютқиннинг орқа
деворига тегиб туради. Қон қуйилиши қанотсимон жағ бурмасининг юқори
қисми, юмшоқ танглайни олдинги равоғигача давом этади.
3. Tugrukxonada bolaga septik xolat tashxisi kuyildi.
1) Bu xolat olib kelishi mumkin bulgan erta asorat.
2) Yuqori jag’gematogen osteomieliti kaysi kasallik bilan differensial diagnostika kilinadi:
3) Gematogen osteomielitda kompleks davolashga nima kiradi:
BILET-8
Bolalarda yonoq suyagini sinishining Низова ёноқ суяги синишларини уч гуруҳга ажратади:
1–гуруҳ. Ёноқ суягининг синиши:
– силжишсиз;
– силжиш билан;,
– гаймор бўшлиғи деворини зарарланиши билан.
2–гуруҳ. Ёноқ равоғининг синишлари:
– силжишсиз;
– силжиш билан.
3–гуруҳ. Ёноқ суяги ва равоғининг бир вақтда синишлари:
– силжишсиз;
– силжиш билан;adi
Ёноқ суяги синишларида беморлар оғиз очилишини чегараланиши, кўз

Ости, бурун қаноти ва юқори лаб тери қисмида сезувчанликни йўқолиши,

Бурундан қон келиши ва диплопиядан шикоят қилади. Суяк бўлакларининг

Силжиши ҳисобига юзда деформация кузатилади. Кўз ости, кўз косасининг

Юқори ташқи бурчаги, пастки қовоқ ва конъюнктивага қон қуйилиши мумкин.

Баъзан хемоз кузатилади. Суякнинг синиб силжишларида кўз косасининг пастки

Қирғоғи, юқори ташқи бурчаги ва ёноқ суягининг чакка ўсиғи соҳаларида суяк

Бўртиғи аниқланади.

Оғиз бўшлиғида иккинчи премоляр, биринчи ва иккинчи моляр тишлар

Соҳаси шиллиқ қаватларида қон қуйилишлари аниқланиши мумкин.

Ёноқальвеоляр қирра соҳасида суяк бўртиғи аниқланади. Юқори жағ бўшлиғига

Қон қуйилганлиги учун жароҳатланган тарафида кичик озиқ тишлар перкуссиясида бўғиқ товуш эшитилади (синган кўза ёки Малевич симптоми).

2. jag‘ning Le For I tipida (subnazal) sinishi? Синиқ чизиғи ноксимон тешик қирғоғидан бошланиб гаймор бўшлиғи тубини юқорироқ қисмидан ўтади. Ёноқ альвеоляр қирра бўйлабўтиб юқори жағ дўмбоғи тарафига йўналади ва асос суяги қанотсимон ўсиғининг пастки учдан бир қисмига келиб тугайди. Айрим ҳолатларда синиқ чизиғи юқори жағ дўмбоғи соҳасида тугаши ҳам мумкин Юқори жағни барча тишлари ва милкда сезувчанлик
йўқолади. Қанот танглай каналидан ўтувчи нервлар зарарланганда қаттиқ ва
юмшоқ танглай шиллиқ қаватида ҳам сезувчанлик йўқолади.
Бурундан нафас олиши қийинлашади. Томоқда ёт жисм ҳисси пайдо
бўлиб, кўнгил айниши кузатиладиОғиз ичидан қаралганда юқори жағнинг барча тишлари соҳаси ўтув
бурмасида шиллиқ қаватга қон қуйилиши кузатилади
Тишлар перкуссия қилинганда бўғиқ паст перкутор товуш эшитилади
3. Bemor 3 yoshda. Onasini suzidan jag’osti soxasidagi shish va orgikga shikoyat kiladi.Anamnezdan: 8 kun mukaddam bola shamollagan,uy sharoitida antibiotiklar tabletkalarini ichgan,maxalliy yarim spirtlik kompress kullagan, le-kin ogrik kuchaygan shish katallashgan. Tana xaroarti 38 - 39,5 S gacha kutaril-gan.Tashkaridan kurilganda ung jag‘ osti soxasida chegaralangan shish aniklanada,usti kizargan. Teri burmaga yigilmaydi.Paypaslaganda ogriydi. YUmoloq shaklda.Urtasida flyutuatsiya aniklanadi.Og’iz tulik ochiladi.Patologik o’zgarishlar yuk ,tishlar intakt.
1) Dastlabki tashxisni kuying.
2)Tashxisni aniklash uchun kushimcha usullar kullanadi :
3) Qo’llaniladigan davolash usuli:
BILET-9
1. Bolalarda to‘liq chiqqan tishlarni replantatsiyaga ko‘rsatmalar
2. Xeyloplastikadan keyingi kech asoratlar?
3. 7 eshli bolada pastki jag’ni 6 tish surnkali periodotitni xuruji sababli pastki jag’osti soxasida shish va yalliklanish infiltrati xosil bulgan
1) infiltratga xos bulgan teridagi belgilar
2) Paypaslaganda aniklanadigan belgilar
3) To’g’ri davolash oqibati:


BILET-10

1.Xeyloplastikada erta maxalliy asoratlar?

2. Tug‘ma okma yullarining tekshirish usullari?
3.10yoshli bolaning shikoyatlari jag’osti soxasidagi vakti-vakti bilan shishga, ovkat eyishdan oldin yoki ovkat eyish vaktida utkir ogrikka.
1)Taxminiy diagnoz kuying.
2) Effektiv tekshirish usullari
3) sulak bezining chikaruv yulida tosh borligi aniklandi. Sizning taktikangiz:
BILET-11

1. 
   Bolalarda yuqori jag‘ning Le For III tipida (subbazal) sinishi?
   

Юқори жағни юқори типда синишида синиқ чизиғи пешона бурун чокидан
бошланади. Кўз косасининг ички девори бўйича йўналиб юқори кўз
ёриғи(fissura orbitalis superior) ва пастки кўз ёриғ (fissura orbitalis inferior) лари
туташадиган жойга боради. Кейин синиқ чизиғи кўз косасининг ташқи деворига
қараб йўналиб, унинг юқори ташқи бурчагига боради (Расм 74). Бу ерда пешона
ёноқ чоки, кейин асос суягининг танасини пастки қисми ва қанотсимон
ўсиғининг юқори қисмидан ўтади. Бурун суяги ва ёноқ ёйи синади. Бу синиш
турида юқори жағ суяги юз суяклари билан биргаликда калла асоси суякларидан
тўлиқ ажралади. Бу синиш адабиётларда суббазал синиш деб юритилади.Беморларда ҳушини йўқотиш ҳолатлари, ретроград амнезия, бош оғриши,
кўнгил айниши, брадикардия, кўз қорачиғини торайиши, психик бузилиш ҳолатлари ва бошқа белгилар кузатилади.Кўзойнак белгиси юзага келади. Конъюнктиванинг шиши (хемоз),
ретробульбар соҳага қон қуйилиши ҳисобига экзоофтальм кузатилиши мумкин. Диплопия кузатиладиУч шохли нервнинг тармоғи n. ophthalmicusнинг жароҳатланиши
натижасида пешона, юқори қовоқ, кўзнинг ички ва ташқи бурчаклари терисида
сезувчанлик пасаяди ёки умуман йўқолади.
Юқори жағ соҳасидаги оғриқ ҳисобига оғиз очилиши чегараланади.
Юқори жағнинг пастка сурилиши ҳисобига оғиз очилганда марказий курак
тишлари орасидаги масофа камаяди. Очиқ тишлар нисбати аниқланади. Синган
суяк бўлакларини силжишига қараб бошқа тишлар нисбати аниқланиши ҳам
мумкин. Юқори жағ тишлари перкуссия қилинганда паст бўғиқ товуш
эшитилади.
2. Xeyloplastikadan keyingi kech asoratlar?
3. 5 yoshlik bolaning Yuqori lab Yugancha si kalta, lab xarakati chegaralangan. Yugancha tolalari kurak surg‘ichlariga tutashgan, diastema 4 mm. Bolaga operatsiya qilishga kelishildi.
I.Qaysi yoshda bolada yuqori lab yugonchasi plastikasi o‘tkaziladi?
II.Qaysi plastika usuli shu bolada o‘tkaziladi?
III.YUqori lab yugonchasi plastikasida qanday chok materiallari ishlatiladi?


BILET-12
1. Bolalarda yuqori jag‘ning Le For III tipida (subbazal) sinishi, klinik manzarasi
2. Uranoplastikadan keyingi kech asoratlar.
3. 4 yoshli bolaning buyin o‘rta old yuzasida tug‘ma o‘smasimon xosila bor. Bola ulg‘aygani sayin o‘sma xam sekinlik bilan kattalashmoqda. ORVI bilan shamollagan paytda o‘sma kattalashadi, antibiotik qabul kilgandan so‘ng xajmi kichrayadi. Yutinganda o‘sma til osti suyagi orkasdan ko‘tariladi.
I.Tashxis qo‘ying
II.Tashxisni aniqlash uchun qanday qo‘shimcha tekshirishlar o‘tkazasiz?
III.Bu operatsiya qaysi og‘riqsizlantirish ostida o‘tkaziladi?
BILET-13
1. Xeyloplastikada maxalliy erta asoratlar?
2. Bo‘yin yon soxasi kistasi: tekshirish, klinikasi va davolash
Бу кисталар ва оқма йўлларининг келиб чиқиши батамом ҳал этилмаган.

Иккинчи жабра ёриғи, учинчи ҳалқум чўнтаги, жабра аппарати ва қалқонсимон –

Ҳалқум найининг сақланиб қолган эпителиал қолдиқлари ушбу кисталар ва оқма

Йўлларининг юзага келиши учун манбаа бўлиб хизмат қилиши мумкин. Бу эпите-

Лиал қолдиқлар латент ҳолатда узоқ вақт сақланиб, кичик ёшда камдан-кам намо-

Ён бўлади. Ўсмирлик даврида эса “фаоллашади”, маълум сабаблар (яллиғланиш,

Жароҳат) таъсири остида ўса бошлайди ва кисталар ҳосил қилади Ўлчамлари ёнғоқдан, ёш (кичик) болалар боши катталигигача бўлиши мумкин.

Кистанинг устки тери қопламининг ранги ўзгармайди, пальцияга эга, ҳаракатчан
ва оғриқсиз, кучли ифодаланган флюктация сезилади. Ён кисталарнинг ўлчами
жуда катталашиб кетганда, ёки йиринглаганда, томир-нерв тутамига босим билан
таъсир қилиши ва оғриқ чақириши, ҳамда овқат қабул қилишни қийинлаштириши
мумкин. Яллиғланиш аломатлари бўлмаган ҳолларда бўйин лимфа тугунларида
ўзгаришлар бўлмайди. Ҳалқумнинг киста мавжуд томони ноксимон чўнтаклари
соҳасида базъан ҳалқум деворининг бўртганлиги аниқланади.Бўйиннинг ён кисталари ҳам жарроҳлик усули билан даволанади. Тўш-

ўмров-сўрғичсимон мушагининг олдинги чети бўйлаб кистанинг усти терисида,

кистанинг ўлчамига кўра, узун кесма ўтказилади. Операциянинг самаралилиги,

кистанинг тўлиқ, қобиғи билан бутун ажратилишига боғлиқ. Кистанинг бўйин қон

томир-нерв тутами (айниқса ички бўйинтуруқ венаси) девори кистанинг юқори

қисми пай бойламлари воситасида ва бигизсимон ўсиқ билан бирикканлиги опе-

рациянинг техник жиҳатдан мураккаблик даражасини оширади.

3. Bola 1 yoshda. 6 oylik davrida xeyloplastika o‘tkazilgan. Tashqi ko‘rikda: yuqori lab terisida zigzagsimon shakldagi chandiq mavjud, lab to‘g‘ri shaklda, “Kupidon” chizig‘i aniq, filtrum kesib o‘tilgan. Kichik fragmentda uchburchak konturlari bor. Burun qanotlari biroz yassilangan va deformatsiyalangan.
I. Bu bolada xeyloplastikaning qaysi usuli qo‘llanilgan?
II. Plastikaning bu usulini ustunligi nimada?
III. Burunning shakl buzilishini bartaraf etish buyicha operatsiya necha yoshda o‘tkaziladi?
BILET-14

1.Chizikli usulda xeyloplastika. Uning afzalligi va kamchiligi.

2. Buyin o‘rta soxasining kistasi: tekshirish, klinikasi va davolashЭмбриогенезнинг 3-5 ҳафталари мобайнида қалқонсимон без ривожланади.

Ана шу даврда қалқонсимон – тил найи мавжуд бўлиб, унинг редукцияга

Учрамаган қолдиқлари киста ва оқма йўллар шакллашига олиб келади.

Қалқонсимон – тил найи (йўли) (Dictus thyreo-glossus) нинг кўр тешиги (foramen

Caecum)дан бошланиб, пастга томон йўналади ва қалқонсимон безнинг (ўрта)

Бўйинча қисми (Isthmus thyreoidei) гача давом этиб, тилости суяги билан

Бирлашиб кетади.. Тилости суяги (танаси) билан боғланган кисталар, шу боис

Ҳам камҳаракат бўлиб, фақат ютиниш вақтидагина тилости суяги ортидан юқори-

Га силжийд. Бу кисталар тилости суяги (танаси) устки ёки остки соҳасида жойла-

Шиб, ўлчами катталашганда бўйиннинг шаклини ўзгартиради. Кисталар думалоқ

Шакл ва юмшоқ –эластик консистенцияга эга.Ташхис қўйиш одатда қийинчилик туғдирмайди. Бўйиннинг ўрта қисми

Оқма йўлларининг ўзига хос клиник манзараси зонд ёки контрастли рентгеногра-

Фия ёрдамида текшириш ёки бўёқли моддалар юбориш УТТ натижасида олинган

Маълумотлар асосида аниқ ташхис қўйиш мумкин.

Бўйиннинг ўрта қисми оқма йўллари жарроҳлик усули билан даволанади.

Бунинг учун тилости танаси сатҳида бўйиннинг кўндаланг кесмаси ўтказилади.

Кистанинг қобиғи ёки оқма йўли тортма (пилиги) тилости суягигача ажратилади.

Операция муваффақиятли натижага эга бўлиши учун тилости суяги танасининг

Бир қисми резекция қилиниши мақсадга мувофиқдир. Баъзи ҳолларда тилости су-

Яги танасининг орқа юзасининг юқори қисмидан оқма йўли тилнинг кўр тешигига

Қадар давом этиши ҳам мумкин.

3. 6 oylik bolada yuqori lab va tanglayning o‘ng tomonlama to‘liq kesib o‘tuvchi tug‘ma kemtigi tashxisi, xeyloplastika operatsiyasi o‘tkazilgan.
I.CHoklar nechanchi kun olinadi?
II. Veyloplastika necha yoshda o‘tkaziladi?
III. Qattiq tanglay nuqsonini berkitish yoki uranoplastika o‘tkazish uchun optimal muddat:


BILET-15
1.Uchburchak usulida Xeyloplastika. Uning afzalligi va kamchiligi?
2.Tugma okma yullarining tekshirish usullari?
3. Bola 8 oylik., til Yugancha si kaltaligi bilan tug‘ilgan. 7 oyligida kesuv tishlari chiqganidan so‘ng tilning pastki o‘rta kesimida yara paydo bo‘lgan. Bola ko‘krakdan emishga qiynalyapti.
I.Tashxis qo‘ying
II. Bu kasallikni davolash prinsipi qanday?
III. Sababchi tishga taktikangiz?
BILET-16
1. Xeyloplastikada maxalliy erta asoratlar?
2. Bolalarda xaqiqiy “ko‘z oynak” simptomini yolg‘on “ko‘z oynak ” simptomidan farqi
3. Bola 7 yoshda. Til Yugancha si kalta, gapirganda tovushlarni noto‘g‘ri talaffuz qilmoqda. Logoped bilan shug‘ullangan, ammo natijasi bo‘lmagan. Ko‘ruv paytida: til Yugancha si kalta. Xarakatlantirilganda til uchi buralib tanasi ishib chiqmoqda. Tekshiruvlardan so‘ng frenulotomiya qilishga kelishildi.
I. Xoroshilkin bo‘yicha til Yugancha si kaltalik darajasini ko‘rsating
II. Qaysi og‘riqsizlantiruvchi vositasi orqali frenulotomiya operatsiyasi o‘tkaziladi?
III.Til Yugancha si kalta bolada qaysi tovushlarni talaffuz qilishi buzilmoqda ?


BILET№17
1 Limberg usulidagi uranoplastika boskichlari?
2 Goldenxar sindromining klinik ko‘rinishi
3. Bola 1 yoshda. 6 oylik davrida xeyloplastika o‘tkazilgan. Tashqi ko‘rikda: yuqori lab terisida zigzagsimon shakldagi chandiq mavjud, lab to‘g‘ri shaklda, “Kupidon” chizig‘i aniq, filtrum kesib o‘tilgan. Kichik fragmentda uchburchak konturlari bor. Burun qanotlari biroz yassilangan va deformatsiyalangan.
I. Bu bolada xeyloplastikaning kaysi usuli qo‘llanilgan?
II. Plastikaning bu usulini ustunligi nimada?
III. Burunni shakl buzilishini bartaraf etish buyicha operatsiya necha yoshda o‘tkaziladi?


BILET№18
1. Bolalarda to‘liq chiqqan tishlarni replantatsiyaga ko‘rsatmalar
2 Tanglay tugma kemtigi bilan bemorlardagi xamrox kasalliklar?
3. 5 yoshli bolada CHPJB ung tomon ankiloz iva mikrognatiyasi bor
I. Ankilozning yetakchi simptomlarini ayting
II. Kaysi kechirgan kasalliklar ankilozni kelib chikishiga sababchi bulolmaydi
III. CHPJB ankilozida Og’iz qanday mudadda butunlay yopiladi


BILET№19
1.Tanglay tugma kemtikligidagi anatomik o’zgarishlar?
2. Bolalarda yuqori jag‘ning Le For II tipida sinishi?
3. 4 yoshli bolaning buyin urta old yuzasida tugma usmasimon xosila bor. Bola ulgaygan sayin usma xam kattalashiyapti. SHamollagan paytda URVI usma kattalashadi, antibiotik kabul kilganda xajmi kichrayadi. Yutinganda usma til osti suyagi orkasdan kutariladi.
1)Tashxis kuying
2)Tashxisni aniklash uchun qanday kushimcha tekshirishlar utkazasiz
3)Bu operatsiya kaysi ogriksizlantirish ostida utkaziladi


BILET№20
1. Bolada o‘tkir yiringli periostitni maxaliy klinik belgilarini yozib
bering.Касалликнинг клиник манзараси умумий ва маҳаллий белгилар билан

намоён бўлади. Боланинг умумий аҳволи периостит ривожланишидан аввалги

соматик ҳолати ва ёшига боғлиқ. Бола нечоғлик кичик бўлса, ўткир йирингли

периостит шунчалик оғир кечади. Тана ҳарорати 38-38.8 С0 га кўтарилиб,

заҳарланиш белгилари намоён бўлади.

Юқори жағда периоститда юқори лаб, бурун-лаб бурмаcи, кўз ости

Соҳаси ва лунжда юмшоқ (колатерал) шиш пайдо бўлади, натижада, кўз ёриғи

Тораяди ёки умуман ёпилиб қолади. Жараён жағнинг вестибўляр юзасида

Кечганида, оғиз ичида сабабчи ва икки ён қўшни тишлар соҳасида ўтув бурма

Шиш ҳисобига саёз (текис)ланганлиги ва шиллиқ парда қизарганлигини кўриш

Мумкин. Абсцесс танглайда жойлашганда бола юзининг симметрияси

Бузилмайди, оғиз эркин очилади. Танглайда алвеоляр ўсиқ яқинида шиллиқ парда

Қизариб, бўртиб чиққанлигини кўриш мумкин. Пайпаслаганда – оғриқ, шиш

Ўртаси юмшаб қолганлигини аниқлаш мумкин.

Пастки жағ периоститида шиш лунж, пастки лаб, жағ остига (айрим

Ҳолларда шикастланган томон) кўз ости, пастки қовоққа тарқалади. Оғиз ичида,

Жағнинг вестибўляр юзаси, яллиғланган соҳасида ўтув бурма инфильтрат

Ҳисобига саёзлашган, устки шиллиқ парда шишган, қизарган, йирингли экссудат

Кўп миқдорда тўпланган бўлса, пайпаслаганда флюктуация белгиси аниқланади.

2. 
   Surunkali periostitni klinik belgilarini yozib bering.Гиперпластик (оддий) периоститда жағ маълум
   
3. 
   

Даражада катталашганлиги сабабли юзнинг шакли ўзгаради. Пайпаслаганда

Шикастланган соҳасада бироз оғриқ бўлади. Жағ ости соҳасида регионар

Лимфатик тугунлар катталашиши мумкин. Оғиз очилиши эркин, саёзланган ўтув

Бурма шиллиқ пардаси кўкимтир, шишган, пайпаслаганда альвеоляр ўсиқ

Қалинлашганлиги аниқланади. Сабабчи тиш тожининг ранги ўзгарган, емирилган,

Чуқур кариоз каваги мавжуд бўлади.

3. 13 yoshli bolada pastki jag’tanasida kattik shish bor, suyak kattiklashgan,
tishlar xolati usma zonasida uzgarmagan, usmani ustidagi shillik
kavvat okimtir.Bu xolat 3 yildan beri davom etadi.
I.Tashxisini aniklash uchun qanday kushimcha tekshirish usullari o’tkazish kerak:
II. Tashxisni aniklash uchun kaysi biopsiyadan foyidalanadi:
III.Pastki jag’ni usmasini kaysi rengen sur’atlarda aniklash mumkin:
BILET№21
1. Tanglayning tugma kemtikligidagi funksional o’zgarishlar?
2. Uranoplastikadan keyingi kech asoratlar.
3. Bola tug’ilganda tili kattalashgan. Til orkasida va lunj shillik kavatida balik ikrasiga uxshash, kizil rang xosilalar aniklangan. Ikki kun oldin bola shamollagan, tana xarorati 38-39gacha kutarilgan, til birdan kattalashgan, nafas olish va ovkat eyishi kiyinlashgan.
1. Usma paydo bulishiga nima sabab bulgan
2. SHu paytda utkazilish kerak bulgan davolash usuli
3. Kaerda davolash kerak


BILET№22
1. Yuqori lab tug‘ma kemtikligida anatomik o’zgarishlar?
2. Bolalarda yuqori jag‘ning Le For I tipida (subnazal) sinishi?
3. 8 yoshli bolada tarkok yarali nekrotik gingivit , uzok bitmaydigan yaralar mavjud , Og’izdan noxush xid , tishlarning 3-4 darajali qimirlashiva tushib ketganligi aniklangan . Umumiy axvoli konikarli . Rentgenda tishlararo tusikning surilib suyak chuntaklari paydo bulganligi kuzatiladi
I)Tashxis kuying
II) Ushbu kasallikning dastlabki belgilari :
III) Tashxisni tasdiklash uchun utkaziladi:


BILET№23
1. Xeyloplastikada maxalliy erta asoratlar?
2. Per Roben sindromining klinik belgilari.
3. 13 yoshli bolada pastki jag’shoxi va burchagining elpigichsimon burtishi mavjud yuzasi gadir budir konsestensiyasi zich , xosila soxasidagi tishlar siljigan , xarakatchan , jag’deformatsiyalangan
1. Tashxislang.
2. Rentgenogramma usmaning kaysi shakli uchun xos :tish ildizlari emirilgan , suyaklar kurinishi «sovun kupigi» kurinishida .
3. Davolash usuli


BILET№24
1. Chizikli usulda xeyloplastika. Uning afzalligi va kamchiligi.
2. Bolalarda xaqiqiy “ko‘z oynak” simptomini yolg‘on “ko‘z oynak ” simptomidan farqi
3. Bola 7 yoshli .CHap tomonlama mikrognatiya, og‘iz ochilmaydi, pastki lab Yugancha sining chizig‘i chap tomonga 4 mm siljigan. Anamnezidan: 4 yoshda pastki jag‘ chap tomon o‘tkir, so‘ngra esa surunkali odontogen osteomielit bilan og‘rigan, sekvestrektomiya o‘tkazilgan. Asta sekin og‘iz yopila boshlagan va 6 yoshda to‘liq yopilib qolgan.
I. Aniq tashxis qo‘yish uchun qanday ko‘shimcha tekshirish usullarini o‘tkazish kerak?
II. Mazkur patologiya uchun rentgen suratida nima xos?
III. Tashxis qo‘ying:
BILET№25
1. Xeyloplastikadan keyingi kechki asoratlar
2. Ektodermal displaziyani turlari va klinik belgilari.
3. Bola 2 yoshda. Bemor onasi bolada chap lunj soxasida o‘sma xosila borligi va tez o‘sishiga shikoyat qiladi. Ob’ektiv: o‘sma 4-5sm kattalikda, teri to‘q qizil-ko‘kimtir randa, o‘sma teri yuzasidan ko‘tarilib turadi, yuzasi do‘ngsimon notekkis, Yumshoq-elastik konsistensiyali, bosim va to‘lishish belgilari musbat.
1.Quyidagi qo‘shimcha tekshirish usullari o‘tkaziladi.
2. Tashxis qo‘ying:
3.Bu o‘sma xosilani quyidagilar bilan qiyosiy tashxislash o‘tkaziladi.