Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси

эн ер гет и к ж а р а ён л а р н и н г ф аоллани ш и э^амда кислородга н и сбат ан
талабн и нг зо н д и р м а сл и ги д а н булади.
8.7. Кон айланишининг бопн^арилиши
Ю рак, з о н том ирлари ^амда о за ёт га н з о н м и здор и ораси да маълум
би р богли зли к бул и б, танада з о н ай лани ш н ер в ва гуморал йуллар
билан и дор а зи л и н и б турилади. К он ай л ан и ш и н и н г нерв йули билан
и д о р а з и л и н и ш и а д а ш г а н н е р в ва с и м п а т и к то л а ш о х ч а л а р и
и ш ти рокида амалга ош ирилади. С и м п ати к тола зи т и зл а н са , ю рак
уриш и тезл аш и б, ун и н г ф аолияти кучаяди. Бу толалар м аркази 1 —5
о р з а мия се г м е н т и д а ж ойлаш ган . А даш ган н ерв у з у н ч о з м иядан
бо ш л а н и б , у ю р ак и ш ин и т о р м о зл о в ч и та ъ си р к ур сатади . Н ер в
толаларидан ю ракка им пулсларнинг бер и л и ш и м едиаторлар о р за л и
булади. Симпатик тола учида н ор адр ен ал и н ^осил булса, адаш ган
н ерв толалар у ч и да ац ет и л х о л и н у ,о с и л  бул ади . Ю рак ф а о л и я т и
реф л ек тор равиш да идора зи л и б тур илади. М асалан, зо н том и рлари
д е в о р и д а ж о й л а ш г а н б а р о — ва х е м о р е ц е п т о р л а р д а н б о р г а н
маълумотларга куфа, ю рак иши тезлаш иш и ёки секинлаш иш и мумкин.
Ю рак и ш и н и н г гум орал йул б и л ан и дор а зи л и н и ш и д е г а н д а ,
ю ракка зон д аги горм он лар ва б а ъ зи м оддалар таъ си ри туш ун и лади .
Б уй рак у с т и б е з и д а н а ж р а л а д и г а н а д р е н а л и н ва н о р а д р е н а л и н
горм онлари ю рак ури ш и н и тезл аш ти р ади ва кучайтиради.
Кон таркибида калий ионларининг купайиш и туф айли юрак уриш и
секи н лаш и б зол ади . Калций и они купай ган да эса теск ар и ^олат р уй