Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси

булм аган м оддал арн и — ч и з и н д и л а р н и ай и р иш а ъ зо л а р и г а ол и б
боради. О рганизм да и сси зл и к н и тазсим лаш да за м з о н ва з о н айланиш
ти зи м лари нин г роли катта.
К он у з в а зи ф а си н и ф а з а т з о н том и рлари ичида за р а к а т зи л ган д а
баж ар а олади. К он айланиш т и зи м и га ю рак ва з о н том и рлар киради.
Ю рак з о н н и за й д а б бер ув ч и н а с о с в а зи ф а си н и б а ж а р а д и ва одам
эм бр и он и д а ж у д а эрта р и в ож л ан а бош лайди, ш у би лан би рга, ю рак
эм бри он ал даврн и н г учинчи з а ф т а с и охи р и дан з и с з а р а бош лай ди.
Д астлабки з о н том и р л ар и зом и л а д о р л и к н и н г уч инчи за ф т а с и д а н
ш акллана бош л а й д и . Х о м и л а н и н г уч инчи о й и д а ж и г а р ва т а л о з
шаклланиб, улар з о н зо с и л зи л а бош лайди.
8.1. К а п а ва кичик 
1
$он айланиш доиралари
Барча ум уртзалиларда зо н ё п и з зон томирлари тизим ида доимий 
Заракатда булиб, сут эмизувчиларда зон айланиш ка тта ва кичик 
Зон айланиш доираларидан иборат (8 — 1 раем). Ю ракдан босим 
билан отиб берилаётган зо н артериялар, капиллярлар орзали ту зи м а  
ва аъзоларга ети б келиб, ки чик ва йирик веналар орзали ю ракка, 
Зон айланиш доиралари буйлаб зай ти б келади.
Катта з о н айланиш дои р аси ю ракнинг чап зори н ч аси дан бош ланиб,
у ер д а н а р т ер и а л з о н а о р т а га за й д а л а д и . А р т ер и ал (к и сл о р о д г а
туйинган) зо н артериялар о р зал и кичик артерияларга, артериолаларга,
кейин капиллярларга утади. Капиллярлар тур си ф ат и да тузи м а л а р га
т а р за л и б , и н ги ч к а д е в о р л а р и д а н о з и з м оддал ар ва к и с л о р о д н и
тузи м а л а р а р о су ю зл и к к а