Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси

Зай вон л ар дан ва л а б о р а т о р и я л а р д а с и н т е з й ули би л ан о л и н а д и .
О рганизм ни уси ш ва р и вож л ан и ш и , б и р дав р дан иккинчи давр га
ути ш и б е в о с и т а с е к р е ц и я б е з л а р и н и н г ф а о л и я т и г а з а м б о г л и з .
Гормонлар м одда алм аш ин уви н и, ю р ак —том и р , о в з а т з а з м зи л и ш ,
н аф ас олиш, ай ир иш , к^шайиш ти зи м л ар н и бон щ ар и ш д а и ш ти рок
эт а д и . Г о р м о н л а р м и з д о р и н и н г о р т и б к е т и ш и ё к и к а м а й и ш и
орган изм да ч у зу р ф у н к ц и о н а л у згар и ш л ар н и к ел ти р и б ч и за р а д и .
Ички секр ец и я б е зл а р ф аоллиги ни н г о ш и б к ети ш ига 
гиперфункция,
камайишига эса 
гипофункция 
д е б аталади. Г орм онларни таъсир этиш
м еханизм лари м уракк аб, охи р и гач а за л и
5
ф ган и лм аган . Г орм онлар
зуж ай р ал ар м ем бр ан аси даги м ах су с р ец еп т о р л а р га таъ си р зи л а д и .
Хар бир горм он уч ун сп ец и ф и к р ец еп т о р л а р м а в ж у д булади. Б ун дай
рецепторлари б ор аъ зол ар т у зи м а си "нишон" д е б ном ланади. Г орм он
рец еп тор билан би р л аш и б зу ж а й р а д а АТФ (а д ен о зи н три ф о с ф а т
кислота) дан циклик А М Ф (а д ен о зи н м он о ф о с ф а т кислотаси) з о с и л
б у л а д и ва н а т и ж а д а м о д д а а л м а ш у в и у з г а р а д и . Г о р м о н л а р
ри вож лани ш нинг ген ет и к д а сту р и н и за м у зг а р т и р а олади. У ларнинг
таъси ри н а т и ж а си д а з у ж а й р а д а озси л л а р н и н г с и н т е зи узгар ади ва
улар м ахсус, у зи г а х о с ф ун к ц и я н и ба ж а р и ш д а и ш ти рок этади.
6.1. Гипоталамо—гипофизар тизим
Г и п отал ам усдаги з у ж а й р а л а р н и н г б и р з и с м и г о р м о н и ш л аб