Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси

Ёш бола ю рагидаги мускул толалари ва б о ш за таркибий зи см л ар
дастлабки етилиш давр и да булади. М и ок ар дн и н г зуш им ча т у зи м а си
т у л и з ш а к л л а н га н б у л м а й д и . К у п л а б з о н т о м и р л а р и м и о к а р д
^ иссаси га тупари келади. М айда артер ия ва артериоллалар н и сбатан
куп булади. Ш уни н г учун ^ам ёш бол а ю раги миокарди турли хил
таъсирларга ж у д а с е зг и р булади. Л ек и н б у вазтга келиб м и ок ард
ф аолия ти ни н г за й т а тикланиш и катта одам ларникига н исбатан ж у д а
т ез ва т у л и з булади. Бу ёш даги бола ю р аги да д и стр оф и к узгариш лар
ж уда кам булади, ^амда ю рак к ор он ар том ирлари би рм ун ч а катта
булганлиги учун ^ам м иок ард и н ф ар к ти ж уд а кам учрайди.
Ю ракнинг а н тр о п о м ет р и к хусуси я тл ар и . Бола тутилгандан к ейи н
то би р ёш га етгун и ч а ун ин г ю раги ю м а л о з шаклда булади. Бунинг
а со си й са б а б и ш ун даки , б у ёш даги болалар ю рагининг булм ачалари
н исбатан катта з^амда катта з о н том и рл ари н и н г бош ланиш зи с м и
кенг булади. Ёш улгайиш и билан юрак бириктирувчи тузим алари н ин г
усиш и ва р и вож л ан и ш и би р тек и с булм айди, тез суръатлар билан
усиш ва ри вож лани ш маълум вазтга келиб секинлаш ади. 28 — 30 ёш га
к ел и б ю рак м у ск у л л а р и т у л и з д и ф ф е р е н ц и а л л а ш а д и ва у н д а г и
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

тузим алар уси ш ва р и в ож л ан и ш н у зт а и н аза р и д а н етади. Ёш бола
ю раги ум умий тан а оги р л и ги н и н г 0,80 — 0,63% ни таш кил зи л са, катта
одам ларда у 0,52 — 0,48% ни таш кил зи л ади . Э н ди тугилган болада
ю рак м ассаси 24 г, 8 ойлик бул ган да 48 г, 3 ёш га б о р г а н и д а 72 г, 5