Bolalar rivojlanishidagi nuksonlarning klinik asoslari

Konstitutsion shakli – bu bolada irodaviy-xissiy buzilishlar kuzatildai.
Somatik shakli – Surunkali somatik yetishmovchilik orqali surunkali infektsiya. Xayotda orttirilgan yurak porogi.
Psixogen shakli – bu noxush ijtimoiy muxit, shaxs shakllanishiga salbiy ta’sirini ko‘rsatadi. Oilada surunkali janjal, noto‘g‘ri tarbiya, qarovsizlik.
Qo‘pol-tserebral-organik shakli. Asosiy bu shakl ruhiy rivojlanishi orqada qolgan bolalarni tashkil etadi va nuqson aynan bilinarli oliy asab tizimini organik o‘zgarishlari bilan namoyon bo‘ladi. Rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bola maxsus tashkil etilgan va doimiy nazorat qilinadigan sharoitsiz o‘zicha rivojlana olmaydi. Bu demak, RROQ bolalarni rivojlantirish, korrektsiyalash va nuqsonlarini bartaraf etish uchun kattalar tomonidan uyushtirilgan maxsus ta’lim tarbiyaga muhtoj. RROQ bolalar uchun bu juda muhim. Maktabgacha tarbiya yoshidagi RROQ bolaning shaxsiy xususiyatlarini e’tiborga olib irodaviy-hissiy, ma’naviy-tarbiya uchun maxsus dasturini ishlab chiqishni taqazo etadi. Asosiy maqsad nuqsonni bartaraf qilishda bolani bilish faoliyatini rivojlantirishga qaratiladi.
Psixolog – ruxiy rivojlanishi orqada qolgan bolalar ta’lim muassasasida faoliyatining o‘ziga xosligini nazarga olib, psixolog o‘z ish rejasini aynan shu toifadagi bolalar bilan guruxchalarda va yakka tartibda ishlashga, saqlanib qolgan faoliyat va imkoniyatlardan to‘la foydalanish yo‘llarini izlaydi va bu borada muassasa vrachi va defektolog, tarbiyachilari bilan hamkorlik qiladi. Nutqiy, ruhiy-asab, harakat a’zolaridagi kamchiliklarni bartaraf etadi. Nuqsonli rivojlanish turlariga qarab har bir bolaga yakka tartibda yondoshgan holda bilish faoliyatini kengaytiradi, maktabga, kasbga tayyorlash ishlarini, ota-onalar va homiylar bilan hamkorlik qiladi. Rivojlantiruvchi, psixokor-rektsion o‘yinlar, mashg‘ulotlar mazmunini ishlab chiqadi va muntazam ravishda o'tkazadi. Psixologik metodikalar yordamida bolalarni qiziqish, moyillik va qobiliyatlarini aniqlaydi, ularning rivojlanishi uchun tegishli shartsharoitlarni yaratadi, tarbiyachilar, ota-onalarga maslaxatlar beradi. Maxsus maktabgacha muassasasida musiqiy rahbar musiqiy mashg‘ulotlari bilan birgalikda logoritmika mashg‘ulotlarini oboradi. Mutaxassislarning ishlarini tashkil etishda, ota-onalar bilan ishlash, ularni ma‘lum bir psixologik-pedagogik usullar bilan tanishtirishni ham o‘z ichiga oladi. Yuqoridagi ishlar maktabgacha muassasasining barcha mutaxassilari tomonidan uzviy aloqada bo‘lgan holda, o‘zaro to‘g‘ri taqsimlangan faoliyat asosida amalga oshiriladi.