Болалар психологияси ва уни ўқитиш методикаси

 
Келтир илган тасниф да ну тқ бу зилишлар и икки гу р у ҳга бў линади. 
Б и р и н ч и
г у р у ҳ
— муомала воситаларининг 
(ну тқнинг 
ф о нетикф о нематик ва у м у мий р ивожланмай қо лиши) 
бузилиши. 
1. 
Нутқнинг ф оне тикф оне матик ривожланмай қолиши — 
болаларда она тилини талаффуз қилиш системаси шаклланиш жараёнларининг 
фонемаларини идрок этиш ва талаффуздаги нуқсонлар оқибатида турлича нутқ 
заифлашувлари билан боғлиқ равишда бузилишидир. 
 
Психологик-педагогик 
тасниф тиббий тасниф лар ни педаго гик жар аёнда 
қў лланиш ну қтаи назар идан танқидий таҳлил қилиш натижасида ву жу дга келди (бу
у слу б ло го педик таъсир этиш дейилади). Бу ндай таҳлил ло го педияни ну тқий 
р иво жланиши бу зилган бо лалар ни ў қитиш ва тар биялашга жалб этиш билан бо ғлиқ 
ҳо лда жу да м у ҳим бў лди. 
 
Ёзма нутқнинг бузилиши. 
Унинг қайси ту р и бу зилганига қар аб икки 
гу р у ҳга ажр атилади. М аҳсу лдо р ту р бу зилганида ёзу внинг заиф лашу ви, р ецептли 
ёзм а ф ао лият бу зилганида — ў қишнинг заиф лашу ви қайд қилинади. 
 
Дислексия 
— 
ўқиш 
жараёнининг қисман ўзига хос 
бузилиши. 
Ҳарф ларни идрок этиш ва 
танишдаги 
қийинчиликларда; 
ҳарф ларни 
бўғинларга 
қўшиш ва бўғинлардан сўз 
тузиш 
борасидаги 
тутилишларда 
(бу 
сўз 
шаклларини нотўғри талқин 
қилишга 
олиб 
ке лади); 
аграмматизмда 
ва 
ўқиганларини 
бузиб 
тушунишда намоё н бўлади
. 
Дисграфия 
— 
ёзиш 
жараёнининг қисман ўзига хос 
равишда бузилиши.