Bolalar nafas tizimini yoshiga ko`ra anatomik-fiziologik xususiyatlari. Tеkshirish usullari. Instrumеntal tеkshirishlar

Bezli bosqich: xomila rivojlanishining 5- haftasidan 4- oyigacha bronxial daraxt shakllanadi. Kanalikulyar bosqich: xomila rivojlanishining 4-6 oyida respirator bronxiola paydo bo`lishi bilan yakunlanadi. Alveolyar bosqich: xomila rivojlanishining 6-oyidan 8 yoshgacha alveolyar yo`l va alveolalarning asosiy qismi rivojlanadi.

4 oylik homilada nafas yo`llari xuddi kattalarniki bilan bir xil ko`rinishda bo`ladi.Alveolalar rivojlanishi postnatal davrda ro`y beradi.Alveolalar soni homila rivojlanishining 6 oyidan boshlab bola tug`ilganicha 24 mln ni tashkil etadi (7-3 rasm.). Tug`ilganda homilada taxminan 60 mln birlamchi alveolalar mavjud bo`lib, ularning soni birinchi ikki yilda jadal suratda ko`payadi, keyin sekinlashadi, 8-12 yoshda 375 mln ga etadi (kattalarniki kabi).

Homila rivojlanishining 7-oyidan boshlab nafas sistemasi respirator bo`limlarda surfaktant(yuzaki-aktiv modda) sintezlanishi boshlanadi. Surfaktant -lipoproteid tabiatli yuzaki aktiv moddalar yig`indisi bo`lib, bu alveolalardagi sirt tortishish kuchini kamaytiradi va ularning barqarorligini saqlaydi.

Bundan tashqari, surfaktant mukotsiliar transportni yaxshilaydi, bakteritsid aktivlikni ta`minlaydi, o`pkada makrofagal reaksiyani stimullaydi.

U fosfolipidlardan (fosfatidilxolin, fosfatidilglitserol), neytral lipidlardanvaoqsillardan (proteinlar A, B, C, D) iborat. Tug`ilgan vaqtda o`pkaning tuzilishi uning funksional qobiliyatini to`liq ta`minlaydi.Chaqaloqlarda atsinus elementlari etarlicha farqlanmaydi. Bolaning o`sishi bilan elastik karkas rivojlanadi, alveolyar yo`l va alveolalar shakllanadi. O`pkaning rivojlanishi postnatal davrda bir tekisda bo`lmaydi: 2 yoshga hosilalar paydo bo`lishi va atsinuslar differensirovkasi ustunlik qiladi, 2 yoshdan 4 yoshgacha bronx mushak elementlari tezlikda rivojlanadi. 12yoshga kelib o`pka tuzilishi jixatdan kattalarning o`pka tuzilishiga o`xshash bo`ladi