Bolalar kasalliklari propedevtikasi


TERIDA KO‘PINChA UChRAYDIGAN O‘TKINChI



Download 5,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet91/343
Sana31.12.2021
Hajmi5,81 Mb.
#258509
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   343
Bog'liq
bolalar kasalliklari propedevtikasi 2

TERIDA KO‘PINChA UChRAYDIGAN O‘TKINChI 
HOLATLAR. 
Chaqaloq  tug‗ilganda  terisi  oq-qo‗l  rangidagi  pishloqsimon  moyli  modda 
(vcrnex caseosa) bilan qoplagan bo‗lib, bu o‗z tarkibida yog‗, epidermisdan 
to‗kilgan  epitelalar,  hamda  holesterin,  va  ko‗p  mikdorda  glikogen  tutadi.  Bu 


 
94 
pishloqsimon  qoplama  gigienik  sharoitda  olib  tashlanganda  chaqaloq  terisi 
biroz  oqirinqiragan,  shishgandek  ko‗rinishda  bo‗ladi.  Keyin  bu  oqarishlik 
yengil  ko‗kish  rang  aralashgan  reaktiv  qizarishlik  bilan  almashinadi.  Bu 
kapillyar  qon  tomirlarning  kengayishidan  hosil  bo‗lib,  b  o‗nga  fiziologik 
qizarishlik"  (erithema  neonatorum)  deyilib,  odatda  bu  1-2  kun  davomida 
saqlanadi.  Chala  tug‗ilgan  bolalarda  bu  fiziologik  qizarishlik  ko‗proq 
intensivroq  bo‗ladi  va  uzoq  vaqt  davom  etadi.  Fiziologik  qizarishlik  teri 
muguz qavatining plastinkasimon yoki kepaksimon ko‗rinishga ega bo‗lgan po‗st 
tashlashi  bilan  almashinadi.Tug‗ilishning  2-3  kunlarida  80%  chaqaloqlarda 
terining,  skleraning,  shilliq  pardalarining  sarg‗ayishi  kuzatilib,  b  o‗nga  fiziologik 
sarg‗ayish  (icterus  neonatorum)  deyiladi.  Sarg‗ayish  darajasi  biroz  sarg‗ayishdan 
(subekterichiost)  to  to‗q  sariq  ranggacha  bo‗lishi  mumkin.  Sariqlik  ikki-uch  kunda 
o‗zining eng yuqori darajasiga yetib, so‗ngra asta-sekin rangsizlana boshlaydi va 7-10 
kunda bo‗tunlay yo‗qoladi. Ayrim hollarda terining sariqligi 3-4 haftagacha davom 
etadi, ammo axlat va siydikning rangi o‗zgarmaydi. Chala tug‗ilgan, gipotrog‗riq 
bolalarda,  kasal  ayollardan  tug‗ilgan  bolalarda  sariqlik  juda  rivojlanib,  6-8 
haftagacha  davom  etishi  mumkin.  Bu  holatning  zamirida  eritrotsitlarning 
gemolizi  yotib,  bu  o‗z  navbatida  bilirubinemiyaga  (qonda  bilirubinning 
ko‗payishiga)  olib  keladi.  Yangi  tug‗ilgan  chaqaloqlarda  bu  belgilarni  kelib 
chiqishi  jigarning  yaxshi  rivojlanmaganligi  bilan  tushuntiriladi.  Terini  o‗tkinchi 
sarg‗ayishini  kelib  chiqishida  ona  suti  ta‘siri  ham  sabab  bo‗lishi  mumkin 
dyog‗an  fikrlar  mavjud.  Uzoq  davom  etgan  sarg‗ayish  qo‗shimcha  laborator 
tekshiruvni talab etadi. 
Mongolloid  dog‗i  -  bu  och  kulrang  yoki  havo  rangdagi  bir  necha  sm 
kattalikdagi  dog‗  bo‗lib,  ko‗pincha  bolaning  dumbasi,  son,  boldirning  orqa 
sathida,  orqasi  va  yelkasida  kuzatiladi.  Bu  dog‗larni  teri  qavati  chuqurdagi 
pigmentlar  hosil  qiladi.  Bu  dog‗lar  birinchi  yil  davomida  paydo  bo‗lib,  ba‘zan  5-6 
yoshlarda  yo‗qolib  ketadi.  Ba‘zan  yetilmay  tug‗ilgan  chaqaloqlar  terisi 
marmarsimon ko‗rinishda bo‗lib, bunda normal rangdagi teri sohasi pushti-qizg‗ish 
yoki ko‗kish jimjimador to‗rsimon ranglar bilan almashinib turgan ko‗rinishda 
bo‗ladi.  Bu  holat  qon  tomirlar  boshqaruvining  takomillashganligidan 
dalolat  beradi.  Chaqaloq  rivojlanishi  bilan  bu  holatlar  yo‗qolib  ketadi.  Erta 
yoshdagi  bolalarni  ko‗pincha  issiqlatib  kuyish  oqibatida  tana  terisida  va  yuzida 
mayda qizg‗ish  papula  yoki  ichida  tiniq  suyuqlik  tutgan  pufakcha  holidagi 
teri  toshmasi  (sudamina)  paydo  bo‗lishi  mumkin.  Bolaga  sifatli  parvarish 
ko‗rsatilsa,  toshma  tezda  yo‗qolib  ketadi.  Ayrim  chaqaloqlarda  ensa  suyagi 
terisida, pyoshonasida, ayrim hollarda qoshida,  yuqori qovog‗ida, kamdan-kam 
tanada  har  xil  kattalikdagi  notekis  qizg‗ish  ko‗kimtir  dog‗lar-teleangioektaziya 
uchraydi.  Bu  vena  qon  tomirlarining  tug‗ma  mahalliy  kengayishi  bo‗lib, 
davolashni  talab  etmaydi,  o‗z-o‗zidan  o‗tib  ketadi.  Ba‘zan  chaqaloq  boshining 
terisida,  qon‘yuktivasida  mayda  nuqtali  qon  quyilishi  yoki  boshni  yumshoq 
qismida tug‗ilish shishi kuzatiladi. Ko‗pincha tug‗ilish shishi bola tug‗ilganidan 
so‗ng  2-3  kunda  qaytadan  so‗rilib  ketadi.  Ko‗pincha  chaqaloqlarda  ularning 
jinsidan  qatiy  nazar  ko‗krak  bezlarining  kattalashuvi  kuzatiladi.  Qizlarda  jinsiy 
organlaridan  shilimshiq  va  qonsimon  suyuqlik  ajraladi.  Bolalardagi  ko‗krak 


 
95 
bezining  kattalashuvi  ko‗pincha  tug‗ilishning  birinchi,  ikkinchi  kunlari 
boshlanib,  8-10  kun  davom  etib,  so‗ng  qaytadan  o‗z  holiga  qaytadi.  Ularning 
kattaligi  noxotday  yoki  o‗rmon  yong‗og‗idan  bo‗ladi.  Kattalashgan  bez  ustidagi 
teri  o‗zgarmay,  ayrim  hollarda  qisman  qizarishi  mumkin:  ko‗krak  bezi 
siqilsa,  (bu  mumkin  emas)  og‗iz  sutni  eslatuvchi  suyuqlik  ajraladi.  Bu  holat 
onadan homilaga garmonlarning yo‗ldosh orqali o‗tishi oqibatida sodir bo‗ladi. Chala 
tug‗ilgan bolalarda ko‗krak bezining kattalashuvi ko‗pda ko‗zga tashlanmaydi. 

Download 5,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   343




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish