Bolalar kasalliklari propedevtikasi


VOZ  /  YuNISEF  taklif  etgan  tabiiy  ovqatlantirishning  10  eng  muhim



Download 5,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet303/343
Sana31.12.2021
Hajmi5,81 Mb.
#258509
1   ...   299   300   301   302   303   304   305   306   ...   343
Bog'liq
bolalar kasalliklari propedevtikasi 2

VOZ  /  YuNISEF  taklif  etgan  tabiiy  ovqatlantirishning  10  eng  muhim 
prinsiplari. 
1. Tabiiy ovqatlantirishning barcha qoidalariga rioya qilish va bu qoidalarni 
hamma meditsina xodimlari dikkatiga yetkazish. 
2.  Barcha  meditsina  xodimlarini  tabiiy  ovqatlantirish  qoidalari  bilan 
tanishtirish va ularni o‗z faoliyatida qo‗llash uchun amaliy o‗rgatish. 
3.  Barcha  homilador  ayollarni  ko‗krakdan  boqish  afzalliklari  bilan 
tanishtirish. 
4. Ko‗zi yog‗gan barcha onalarga chaqaloq tug‗ilgandan keyingi yarim soat 
vaqt ichida bolani ona ko‗krakidan boqishga yog‗damlashish. 
5.  Barcha  onalarni  ko‗krakdan  to‗g‗ri  boqish  texnikasini  va  laktatsiya 
jarayonini  uzoq  saqlab  kolish  usullarini  o‗rgatish,  hatto  ona  va  bola  alohida 
bo‗lgan hollarda ham. 
6. Yangi tug‗ilgan chaqaloqlarga ona sutidan bo‗lak hech qanday ovqat yoki 
suyuklik  bermaslik.  Bundan  tibbiy  sabablarga  ko‗ra  kiritiladigan  maxsulotlar 
mustasno. 
7 Ona va bolani sutka davomida birga bo‗lishini ta‘minlash. 
8  Ona  suti  bilan  boqilayotgan  barcha  yangi  tug‗ilgan  chaqaloqlarni  ona 
ko‗krakini  immitatsiya  kiluvchi  yoki  tinchlantiruvchi  sun‘iy  maxsulotlarni 
bermaslik. 
9  Bolani  ona  ko‗krakidan,  uning  talabiga  mos  boqish,  ya‘ni  ko‗krakdan 
boqilayotganda  boqishlar  o‗rtasidagi  interval,  boqish  soni  va  sut  miqdorini 
bolaninig o‗zi belgilaydi. 
10.  Ko‗krakdan  boqishni  targ‗ib  qiluvchi  guruxlarni  tashqil  kilishni  keng 
yo‗lga  qo‗yish  va  bu  guruxlarga  homilador  ayollarni,  ko‗krakdan  boqayotgan 
onalarni yo‗llash. 


 
316 
Shunday  qilib  yuqorida  keltirilgan  dalillardan  quyidagi  xulosalar  kelib 
chikadi: 
1.  Bola  4  -  b  oylik  bo‗lgunga  qadar  ona  suti  uni  barcha  ozuqa 
mahsulotlariga,  energiyaga,  vitamin,  tuzlarga,  suyuqlikka  bo‗lgan  talabni  to‗liq 
qondira  oladi.  Shuning  uchun  ham  bolani  yuqorida  keltirilgan  yoshgacha,  unga 
korreksiyalovchi  mahsulotlarni  (sharbatlar,  vitaminlar,  tuzlar,  suyuqlik  va  x.k.o.) 
berish tavsiya etilmaydi. 
2.  Yangi  tug‗ilgan  chaqaloqni  erta  (dastlabki  0,5  soat)  ko‗krakdan  boqish, 
bolaning kelgusida faqat ona suti bilai boqishga asosiy zamin bo‗la oladi. 
3. Bolani ko‗krakdan boqishda hech qanday kun tartibiga rioya kilmasdan, 
balki yangi tug‗ilgan chaqaloqlik davridan uni signallariga rioya qilib boqish. 
4. Xar doim ona va bolani birga bo‗lishini ta‘minlash (tug‗ruqxonadagi davr 
nazarda tutulgan). 
5.  Sutkadagi  ko‗krakdan  emizishlar  soni  8-10  marta,  yangi  tug‗ilgan 
chaqaloq  tug‗ilgandagi  og‗irlikni  tiklab  olgunga  qadar  boqishlar  o‗rtasidagi 
interval esa 3-soatdan ortmasligi kerak. 
6.  Xar  bir  ko‗krakdan  boqish  vaqti  10  -  20  minutgacha,  lekin  individual 
variantlarni  albatta  nazarda  tutish  va  bunda  soatga  emas  balki  emish  va  yutinish 
aktivligiga e‘tiborni karatish kerak. 
7.  Bola  emayotgan  sutning  uning  talabini  qondirayotganligini  quyidagicha 
baholash tavsiya etiladi: 
Birinchi  xaftani  oxiriga  kelib  chaqaloqning  najasini  sutkada  eng  kamida  4- 
marta  bo‗lishi,  hamda  sutkada  bola  xo‗l  kilayotgan  pelyonkalar  soni  15-20  taga 
yetishi.  Emib  bo‗lgaidan  keyin  bolaning  kayfiyatini  qonikarli  bo‗lishi.  Bolani 
og‗irligi kuniga 15- grammdan 30- grammgacha ortib borishi va ikkinchi xaftada 
tug‗ilgandagi massasiga kaytishi (birlamchi fiziologik massani yo‗qotish davridan 
keyin) 
Ona  ko‗kragidagi  sut  hosil  bo‗layotganligi  belgilari  esa  6u  xar  bir 
emizishdan oldin ona ko‗kragini sut bilan to‗lishini xis qilishi, sutni oqishi, emizib 
bo‗lgandan  keyin  esa  sutni  ko‗krak  bezlarida  qolishi  va  chaqaloq  og‗zida  sutni 
ko‗rinishi kabilardir. 
Yuqorida biz bolani ko‗krakdan boqishning texnikasi va x.k. bilan tanishib 
chikdik.  Lekin  xurmatli  o‗kuvchimizda  bolani  o‗sishi,  rivojlanishi  uchun  kerak 
bo‗lgan sut miqdorini aniklash, hamda bolani ozuqa ingredientlariga bo‗lgan talabi 
qanday bo‗lishi kiziktirishi mukarrar. 
Shuning  uchun  ham  biz  emizikli  bolalar  sutkada  olish  kerak  bo‗lgan  sut 
miqdorini  aniklashda  xozirgacha  keng  qo‗llaniladi,  o‗zini  amaliyotda  oqlagan 
ayrim  hisoblash  usullarini  keltirib  o‗tishni  lozim  deb  topdik.  Bola  emayotgan 
sutning  uning  talabini  qondirayotganligini  ob‘ektiv  baholashni  ayrim  belgilarini 
yuqorida ham ko‗rsatib o‗tgan edik. (35- betga karang). 
Emizikli  bolalarni  sutkada  olish  kerak  bo‗lgan  sut  miqdorini  aniklashda 
yaqingacha  "xajm"  usulidan  keng  foydalanib  kelindi.  Bu  usul  bo‗yicha  kerak 
bo‗lgan  sut  miqdori  bolaning  yoshi  va  massasiga  qarab  aniklanadi  ya‘ni,  agar 
bolaning  yoshi  2-  xaftadan  6-  xaftagacha  bo‗lsa  u  massasining  1/5  qismiga  teng 
mikdordagi, 6-xaftadan- 4- oygacha massasining 1/6 qismiga, 4- oydan-6- oygacha 


 
317 
esa  1/7  qismiga  va  nixoyat  6-  oydan-9-  oygacha  massasining  1/8  qismiga  teng 
mikdordagi sutni emishi kerak bo‗ladi. Masalan: 
2  oylik,  massasi  4800  bo‗lgan  chaqaloq  sutkada  massasining  1/6  qismiga 
teng mikdordagi ya‘ni 800 ml sutni emish kerak (4800 : 1/6 = 800 ml). 

Download 5,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   299   300   301   302   303   304   305   306   ...   343




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish