Bolalar kasalliklari propedevtikasi

 Monotsitopeniya – monotsitlarni sonini kamayishi og‗ir sepsis va yuqumli 
kasalliklarda, yomon sifatli kamqonlikda, mielozda, limfoadenitda kuzatiladi. 

---

 
258 
 Eozinopeniya – eozinofillarni kamayib ketishi, o‗tkir yuqumli kasalliklarni 
ko‗pchiligida  va  kasallikni  rivojlanishi  eng  yuqori  cho‗qqisiga  chiqqanida, 
surunkali  infeksiya  qaytalab  bemorning  ahvoli  og‗irlashib  qolgan  vaqtida,  qorin 
tifida,  qizamiqda,  zotiljamda,  sepsis,  sil  va  bod  kasalliklarini  qaytalab  qolganida 
eozinofillarni butunlay yo‗qolishi hastalikni og‗irligini ko‗rsatadi.  
Oq  qonni  sifatining  o‗zgarishi  ko‗pincha  leykotsitozda  formulani  chapga 
siljishi  bilan  kechadi,  ya‘ni  periferik  qonni  tarkibida,  yosh  hali  yetilmagan 
boshlang‗ich  leykotsitlarni  paydo  bo‗lishi  suyak  ko‗migini  yuvilishini 
tezlanishidan  yoki  xastalikda  ishlab  chiqarishni  buzilishidan  darak  beradi.  Bunda 
qonda  mieloblastlar  boshlang‗ich  avlod  donachalari  leykotsitlar  va  oraliqdagi 
donachali  leykotsitlar,  ya‘ni  promielotsit  va  yosh  neytrofillar  paydo  bo‗ladi. 
Leykotsitozda  bunda  periferik  qonda  oraliq  donachali  leykotsitlarni  paydo 
bo‗lishiga  qarab  yuqumli  yoki  yiringli  xastaliklarni  borligi  aniqlanadi. 
Leykopeniyada  yetilmagan  qon  elementlari  bo‗lsa,  bu  aleykemiya  leykozni 
belgilari  hisoblanadi.  Periferik  qon  tarkibida  regenerativ,  formalardan  tashqari 
degenerativ  formali  katta  neytrofillar  yoki  aksincha,  kichkina  ba‘zan  esa 
protoplazmada  donachalari  bor  leykotsitlar  yoki  yadrosi  burishib  qolgan 
leykotsitlar bo‗lishi mumkin.  Degenerativ  leykotsitlarni paydo bo‗lishi  leykotsitar 
formulani o‗ng tomonga surilgandan dalolat beradi. 
Leykotsitlarni  zaharlanish  natijasida  protoplazmada  donachalar  paydo 
bo‗lish holati reaktiv xususiyatga ega bo‗lib, bunda zaharlar ta‘siridan xujayralarni 
kimyoviy  tuzilishi  o‗zgaradi.  Bu  donachalar  og‗ir  yallig‗lanish  xastaliklarida, 
leykozda  bo‗ladi.Nihoyatda  katta  gigant  neytrofillarni  periferik  qonda  paydo 
bo‗lishi ularni suyak ko‗migida hosil bo‗lishini, yetilishini buzilishidan bo‗ladi. 
Plazmatik xujayralarni o‗ziga xos  xususiyati shundan iboratki, ularni  hajmi 
katta,  bazofil,  protoplazmali,  vakuolali,  yadrosi  katta  va  u  xujayra  chetiga 
joylashgan bo‗ladi. Bu xujayralarni paydo bo‗lishi suyak ko‗migini qitiqlanishidan 
bo‗lib,  har  xil  yuqumli  kasalliklarda:  qizamiq,  qizilcha,  zotiljamda  va  meningitda 
paydo bo‗ladi.