Bolalar kasalliklari propedevtikasi

Qabziyat: ichakda funksional faoliyatining buzilishi alomatlaridan biridir. U 
vaqtincha  alomat  tariqasida  bir  qator  infeksion  kasalliklardan  aniqlanadi.  Bosh 
miya pardasi yalliqlanganda qabziyat muhim diagnostik alomatlaridan hisoblanadi. 
Bunda qorin  
mushaklarining bo‗shashishi va qorin ishib ketadi. Ilk bolalik davridan odat 
bo‗lib  kolgan  qabziyat  noto‗g‗ri  ovqatlantirish,  chunonchi,  ona  sutining 
yetishmasligi,  faqat  sutli  ovqatlar  bilan  boqish  yoki  ichak  faoliyati  buzilishidan 
kelib  chiqadi.  Emizikli  bolaning  ishtahasi  yo‗qolganda  uni  emgandan  oldin  va 
emgandan  keyin  har  safar  kun  mobaynida  taroziga  tortib,  o‗lchash,  qancha 
siyishini  tekshirib  turmoq  kerak.  Kam  siyish  va  uning  bilan  birga  bolaning  ozib 
ketishi,  qabziyat  borligidan  darak  beradi.  Ilk  bolalik  davridagi  qabziyat 
pilorospazmda,  Girshprung  kasalligi  shuningdek,  orqa  peshov  tashqi  teshigining 
torayishida  kuzatiladi.  Qattiq  qabziyatdan  shikoyat  bo‗lganda,  orqa  peshovni 
ko‗zdan kechirishdan tashqari to‗g‗ri ichakni barmoq bilan tekshirish lozim. Katta 
yoshdagi bolalarda (ovqatning xilma-xil bo‗lishi sababli) qabziyat kichik yoshdagi 
bolalarga  nisbatan  kam  uchraydi.  Bu  yoshdagi  bolalarda  qabziyat  ovqatlanish 
tartibi buzilishidan ham kelib chiqishi mumkin. Chunonchi, sut, qatiq, shiringuruch 
singari  ovqatlarnigina  iste‘mol  qilib,  boshqa  ovqatlarni  yemasligi  yoki  ichakning 
normal  ta‘sirlanishini  qo‗zg‗atuvchi  to‗qimalarning  ovqat  tarkibida  yetishmasligi, 
ko‗pincha  ichak  kasalliklari  bilan  og‗rigandan  keyin  uning  spazmatik  holatini  va 

---

 
241 
yaralarning qo‗zg‗atadigan ichburug‗ va kolitlar natijasida qabziyat paydo bo‗ladi. 
Ba‘zi  bolalarda  ichakdan  ajralib  chiqkan  najasni  to‗xtatib  qolmoq  odati  bo‗lib, 
buning natijasida yo‗g‗on ichakning pastki qismi cho‗zila boshlaydi va mushaklar 
faoliyati izdan chiqadi. Bunda najas qattiq yong‗oq shaklida bo‗ladi.