Bolalar kasalliklari propedevtikasi

 
 
 
 
B) Bimanual palpatsiya Obrazsov bo‗yicha - palpatsiya kilayotgan o‗ng qo‗l 
qorin  devorini  o‗ng  tamoniga  kindik  ro‗parasiga  yoki  pastroqka  qo‗yiladi.  Chap 
qo‗l o‗ng ko‗krak qafasini pastki qirg‗og‗iga qo‗yiladi. Bolaga chuqur nafas olish 
tavsiya etiladi. Chuqur nafas chiqarganda o‗ng qo‗limiz qorin bo‗shlig‗iga chuqur 
kirgiziladi.  Nafas  olganda  palpatsiya  kilayotgan  qo‗l  yuqori  va  oldingi  tamon 
chiqariladi  va  jigarni  pastki  qirg‗og‗ini  topishga  harakat  qilinadi.  Jigarni  pastqi 
qirg‗og‗ini formasiga, qonsistensiyasiga va og‗riqka e‘tibor beriladi. Kichik yoshli 
bolalarda  ba‘zida  ularning  yig‗lashi,  metiorizm  tekshirishga  halaqit  beradi
:
.  Jigar 
yuzasi  sillik  yoki  g‗adir-budir,  qirg‗og‗i  o‗tkir,  yumaloqlashgan  bo‗lishi  mumkin. 
Jigarni  zararlanish  holatiga  qarab,  1  yoshgacha  bo‗lgan  bolalarda  normada  jigar 
o‗ng qovurg‗a yoyidan1,5g‗2 sm,keyinchalik 5 g‗7 yogacha 1,0 sm chiqib turadi.  
Jigarni  o‗tkir  kattalashishi  (parenximatoz  shishishi)  bolalarda  har  xil  o‗tkir 
infeksiyalarda va intoksikatsiyalarda. pnevmoniyada ko‗proq kichik yoshli bolada 
kuzatiladi.  Infeksion  gepatitda  jigar  ko‗proq  kattalashadi.  Jigarni  surunkali 
kattalashishi kuzatiladi:  
1)Jigar qirg‗og‗ida katta yoshdagi bolalarda politserozitda jigar qattiq yuzasi 
g‗adir-budir bo‗ladi ;  
2)Yurak  porogida  jigarda  qonni  dimlanishi  oqibatida,  perikarditda;  3)Jigar 
o‗smasida (Sarkoma kista) ; 
4)Jigar  abssessida  (jigar  bosib  ko‗rilganda  kuchli  og‗riq  bo‗ladi.);  5)  Jigar 

---

 
235 
exinokokkida:  6)  O‗t  yo‗llarini  tug‗ma  torayishida.  bu  patologiyada  bolalar  3 
oygacha o‗ladi. 
7) qon kasalligida leykoz va anemiyada jigar katta qattiq og‗riqsiz. 
Jigar  o‗lchamlari  o‗tkir  kichrayishi  jigarni  toksik  distrofiyasida  kuzatiladi, 
og‗ir  toksikoz  va  sariqlik  bilan  kechadi.  Jigar  qonsistensiyasi  yumshoqlashadi. 
Jigar razmerini kichrayishi jigar sirrozida ham kuzatiladi. Jigar qonsistensiyasi tosh 
singari qattiq, yuzasi g‗adir-budir, tekis emas. 5-7 yoshdan katta bolalarda Kurlov 
bo‗yicha  jigar  razmeri  aniqlanadi.  O‗t  pufagi  sog‗lom  bolalarda  qo‗lga 
undalmaydi,  jigarni  pastki  bo‗lagi  uni  berkitib  turadi.  Holetsistitda  o‗t  pufagi 
palpatsiyada  og‗riqli  bo‗ladi.  Taloq  palpatsiyasi ham  jigarga  o‗hshab  2 usul  bilan 
qilanadi:  sirpanuvchi  va  bimanual  palpatsiya.  Palpatsiya  texnikasi  xuddi  jigar 
palpatsiyasidek qilinadi. Faqat taloqni bimanual palpatsiyasini bola o‗ng tamoniga 
yotqiziladi.  oyog‗i  va  boshi  biroz  bukilgan  holatda  (iyagi  ko‗krak  qafasiga 
tekiziladi).  Palpatsiyada  aniqlanadi:  taloq  konsistensiyasi  (  taloqni  surunkali 
kasalliklarida  o‗tkirga  qaraganda  ko‗proq  qattiq  bo‗ladi)  taloq  razmeri 
harakatchanligi ,og‗riq bor yo‗qligi surishtiriladi. Taloqni kattalashuvi kuzatiladi: 
A) O‗tkir yuqumli kasalliklarda 
B)Surunkali infeksiya va intoksikatsiyalarda (sifilis, maleriya. tuberkulez) 
V) Jigarni dimlanishi va yalliklanishi protsesslarida (infeksiyali gepatit, sirroz) 
G) Qon kasalliklarida (o‗tkir va surunkali mieloid leykemiya, gemolitik ane-
miya, psevdoleykemiya).