Bolalar kasalliklari propedevtikasi



Download 5,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet211/343
Sana31.12.2021
Hajmi5,81 Mb.
#258509
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   343
Bog'liq
bolalar kasalliklari propedevtikasi 2

Amilaza 
(diastaza, 
amilapepsin) 
kraxmal 
va 
glikogen, 
maltoza 
bosqichigacha  parchalaydi.  Qisman  faol  va  qisman  nofaol  holatda  ajraladi,  o‗t 
ta‘sirida  faollashadi.  Amilazani  chaqaloqda  chala  tug‗ilgan  bolada  va  hatto 
xomilani  erta  davrida  ham  uchratish  mumkin.  Maltaza  oshqozon  osti  bezida  2-
uglevod  fermenti,  maltazani  glyukozagacha  parchalaydi.  Lipaza  (steapsii) 
oshqozon osti bezidan kam faol holatda ichakka ajraladi va bu yerda o‗t kislotalari 
yordamida  faollashadi.  Lipaza  emulsiyalarida  neytral  yog‗larni  glitserin  va  yog‗ 
kislotalarigacha  parchalaydi.  12  barmoqli  ichakka  jigapdan  ajraluvchi  o‗t  ham 
qo‗yiladi.  O‗t  qisman  sekret  hazm  qilish  uchun  zarur  elementlar  tutadi.  Qisman 
ekskret  almashinuvining  oxirgi  mahsulotlari  ajraladi.  Bolalar  o‗ti  nisbatan  suv, 
pigment  va  mutsinga  boy,  lekin  o‗t  kislotalari,  holesterin,  letsitin  kam  tutadi. 
Chaqaloqlikda  o‗t  bilan  birga  ko‗p  mikdorda  mochevina  ham  ajraladi.  U  3  oylik 
xomilada  ajrala  boshlaydi.  1-  axlatning  tarkibiy  qismi  hisoblanadi.  Lekin  erta 
yoshdagi bolalarda  katta  yoshdagilarga qaraganda o‗t hosil  bo‗lishi oz  mikdorda. 
O‗t  kislotali  butqani  neytrallaydi,  stepsinogen  va  qisman  oshqozon  osti  bezi 
amilaza  va  lipazasini  faollashtiradi,  yog‗larni  emulsiyalaydi,  erimaydigan  sovun 
kislotani,  eriydigan  sovun  kislotasiga  aylantiradi,  bu  bilan  fermentativ 


 
227 
parchalangan
 
mahsulotlarni so‗rilishiga yordam beradi. 
1  yoshdan  katta  bolalarda  tripsin  faolligi  4000  shartli  birliklarda  bo‗ladi. 
Bola xayotining dastlabki oylarida amilaza faolligi 100, kattaroq ko‗krak yoshidagi 
bolalarda  500,  maktabgacha  va  maktab  yoshidagi  bolalarda  5000-8000  shartli 
birliklarda
 
bo‗ladi. Ko‗krak yoshidagi bolalarni duodenal shirasidagi lipaza faolligi 
28-30  shartli  birliklarda  bo‗ladi.  Shunday  qilib  ovqat
 
oqsiliga  pepsin,  katepsin, 
eripsin tripsin  ta‘sir qiladi.  Oshqozonda  hazm  bo‗lmagan  qismi  ichakning  yuqori 
qismlarida
 
tripsin  ta‘sirida  aminoqislotalargacha  parchalanadi.  Kolgan  ba‘zi 
polipeptitlarga  ichak  eripsini  ta‘sir  qiladi.  Uglevodlar  qisman  so‗lak  amilazasi  va 
maltaza  ta‘sirida.  asosan  oshqozon  osti  bezining  uglevod  fermentlari  (maltaza, 
amilaza  va  boshqalar)  ta‘sirida  parchalanadi.  Uglevodlar  parchalanishnini  oxirgi 
mahsuloti  monosaxaridlar.  Sog‗lom  ko‗krak  yoshidagi  bolalar  ichagida  chirish 
jarayoni sodir bo‗lmaydi, indol, skatol va boshqalar hosil bo‗lmaydi. Turli aralash 
ovqatlar  qabul  qiladigan  kattaroq  sog‗lom  bolalarda  achish  va  chirish  jarayonlari 
bir  paytda  davom  etadi,  ularning  samaradorligini  va  o‗zaro  munosabati  ovqatga 
hamda  ichak  bakterial  florasi  xususiyatlariga  bog‗liq.  Xomilaning  hazm  yo‗li 
xomiladorlik  davrida  toza.  Tug‗ilgandan  10-20  soat  keyin  bola  ichagi 
bakteriyalardan  deyarli  holi,  bu  aseptik  toza  holat  deyiladi.  Lekin  bolaning  ona 
tug‗ish  yo‗llaridan  o‗tishi  va  atrofidagilar  bilan  aloqasi  bu  tozalikni  buzadi, 
bakteriyalar  og‗iz  va  anal  teshigidan  kira  boshlaydi.  Dastlab  og‗iz  bo‗shlig‗ida 
odatda 
stafilakoqklar,streptoqoqklar. 
pnevmoqoqklar. 
ichak 
va 
atsedofil 
tayokchalari  hamda  boshqa  tasodifiy  mikroblar  tushadi.  Ko‗krak  yoshidagi  bola 
ichagining  florasi  qabul  qilayotgan  ovqat  xususiyatiga  bog‗liq  bo‗ladi.  Sog‗lom 
bola  oshqozoni  to‗g‗ri  tabiiy  ovqatlantirish  sharoitlarida  oz  miqdorda  ichak 
tayokchalari  ko‗p  mikdorda  enterakoqklar,  vorsinalar,  stafilakoqklar,  achitqilar, 
zamburug‗lar  va  boshqa  ba‘zi  saprofitlar  mavjud.  Oshqozonda  kislotali  muhit 
kamayganda  ichakning  turli  qismlarida  anchagina  mikdorda  ichak  tayokchasini 
uchratish  mumkin.  Bunday  manzarani  sun‘iy,  aralash  ovqatlangan  hamda  hazm 
qilishi  o‗tkir  buzilgan  bolalarda  kuzatilishi  mumkin.
 
Normal  ichak  florasi  oqsil 
gidrolizi  va  fermentativ  jarayonlarini  kuchaytiradi,  Uglevodli  achishni  yuzaga 
keltiradi  aminoqislotalar,  V  gurux  vitaminlar  hosil bo‗lishida qatnashadi  va  ichak 
patogen mikroblari rivojlanishiga qarshilik qiladi. 

Download 5,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   343




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish