Bolalar kasalliklari propedevtikasi


Bir yoshgacha bo‘lgan bolalarning oqsil va ayrim moddalarga bo‘lgan



Download 5,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet306/343
Sana31.12.2021
Hajmi5,81 Mb.
#258509
1   ...   302   303   304   305   306   307   308   309   ...   343
Bog'liq
bolalar kasalliklari propedevtikasi 2

Bir yoshgacha bo‘lgan bolalarning oqsil va ayrim moddalarga bo‘lgan 
talabi. 
 
yoshi (yillar)  
0,0-0,5  
0,5-1,0  
1 .Tana ko‗rsatkichlari og‗irligi kg, bo‗yi sm  
2.Ozuqa maxsulotlari energiya kkal/kg  
kkal/sutkada  
oqsil g/sutkada  
6,0  
6,0  
108  
650  
9,0  
7,1  
98  
850  


 
319 
Vitamin A retinol ekvivalent (RE)  
Betta-korotin mg  
Retinol ME  
Vitamin D mkg  
ME  
Vitamin Ye mg-a-toqoferol (TE)  
ME  
Vitamin K mkg  
Askorbin kislotasi mg  
Tiamin mg  
Riboflavin mg  
13  
375  
2,25  
1250  
7,5  
- zoo -  
3  
4,5  
5,0  
30  
0,3  
14  
35  
2,25  
1250  
10,0  
400  
4  
6,0  
10,0  
35  
0,4  
Niatsin mg niatsin ekvivalent (NE)  
Vitamin V6 mg  
Foliy kislotasi mkg  
Vitamin V 12 mkg  
Kalsiy mg  
Fosfor mg  
Magniy mg  
Temir mg  
Rux mg  
Yod mkg  
Selen mkg  
  
0,4  
5  
0,3  
25  
o,z  
400  
300  
40  
5,0  
40  
10  
  
0,5  
6  
0,6  
35  
0,5  
600  
500  
60  
610  
5,0  
50  
15  
Food  and  Nutrition  Board,  National  Rescarh  Council.  Rekommended 
Dictaru  Allowances  Tenth  Edition.  Washington:  National  Academy  of  Sciences 
1989. (ma‘lumoti bo‗yicha ). 
 
Qo‘shimcha ovqatlantirish 
Bola  4-6  oyga  to‗lgunga  qadar  ona  ko‗krak  suti  uni  barcha  oziqa 
ingredientlariga,  vitaminlar,  mikroelementlarga  bo‗lgan  talabini  qondiradi.  4-6 
oydan keyin esa sog‗lom tabiiy ovqatlantirilayotgai bolalar bir qator mahsulotlarni, 
ya‘ni  temir,  mis,  kalsiy,  kobolt,  fosfor,  magniy,  marganets  va  x.k.  tuzlarni 
kiritishimizga  muxtoj  bo‗ladi  Ayni  oziqa  ingredientlarni  asosan  o‗simlik  ya‘ni 
meva,  sabzavot,  don  mahsulotlari  tutganligi  hisobiga,  dastlabki  qo‗shimcha  ovqat 
sifatida  shu  mahsulotlardan  tayyog‗langan  taomlar  kiritiladi.  Bu  mahsulotlar 
tarkibida  challast  moddalar,  ayniqsa  kletchatka  va  x.k.  tutganligi  sababli,  ular 
oshqozon-ichak sistemasi faoliyatini ham yaxshilaydi. Qo‗shimcha ovqatlar bolaga 
kam  mikdorda kiritilishiga qaramasdan ular yuqori mikdordagi energiya tutadi va 
bolani sekin asta yangi ozuqa mahsulotlarni (taomlarni) kiritish uchun asosiy omil 
bo‗ladi.  Bu  esa  o‗z  navbatida  bolani  kelgusida.  umumiy  ovqatlantirishga,  ya‘ni 
ko‗krakdan ajratish jarayonini asoratsiz kechishini ta‘minlaydi. 
Bolaga dastlabki qo‗shimcha ovqatni kiritishda (va undan keyingilarini ham) 
beriladigan taom gomogen bo‗lishini ta‘minlash zarur. Ikkinchi qo‗shimcha ovkat 
esa  birinchi  qo‗shimcha  ovqatga  bola  to‗liq  o‗rgangandan  so‗ng  kiritilishi  lozim. 
Qo‗shimcha ovqatlarni ko‗krakdan emizmasdan oldin berish esa, bolani u yoki bu 


 
320 
ovqatga  o‗rgatishda  ahamiyati  katta.  Bolani  yoshi  kattalashishi  bilan  sekin  asta 
suyuk,  undan  keyin  esa  chaynashni  talab  kiluvchi  qattiq  ozuqa  mahsulotlarini 
kiritilishi  kerak.  Iloji  boricha  qo‗shimcha  ovqatni  qoshiqchadan  berish  lozim, 
chunki so‗rg‗ich bilan boqish bolani kelgusida onani emishiga o‗z ta‘siriii albatga 
ko‗rsatadi.  Umuman  ko‗krak  yoshidagi  bolalarga  ularni  tinchlantirish  maqsadida 
so‗rg‗ichlar tutish maqsadta no muvofik ekanligini nazarda tutish lozim. 
Birinchi  qo‗shimcha  ovqat  dastlab 3  -  5  choy  qoshiq  miqdorida  beriladi  va 
albatta  bolani  najasi  kuzatib  boriladi.  Agar  bolaning  najasi  o‗zgarmasa,  ikkinchi-
uchinchi kundan boshlab ovqat miqdori kuniga 40-50 gr orttirib boriladi. 
Qo‗shimcha  ovqatlarni  turi,  usuli,  sifatida  biz  shu  kungacha  ko‗llanib 
kelingan va o‗zini amaliyotda oqlagan, ortiqcha sarf xarajatlarni talab kilmaydigan 
usulni.  hamda  xalkaro  WELLSTART  tomonidan  taklif  kilingan  usullarini 
keltirishni lozim topdik. 
Birincha qo‗shimcha ovqat 4 - 6 oylikdan sabzavot pyuresi sifatida kiritiladi. 
Bunda iloji boricha 2-3 sabzavot mahsulotlaridan (kartoshka, sabzi, karam, kovoq, 
(kabachka), lovlagi) tayyog‗lab uning mnkdorini sekin asta 1-yilning oxirida 180 - 
200 grammgacha yetkazib boriladi. (11-chi tablitsaga karang): 
Ikkinchi qo‗shimcha ovqat sifatida esa dastlab 5 % mannaya bo‗tqasi so‗ng 
10  %  mannaya  bo‗tqasi  beriladi.  Bu  bo‗tqalarga  kirilgan  sabzi,  kovoq,  lavlagi 
qo‗shib  "pushti"  bo‗tqa  sifatida  berish  esa  maqsadga  muvofik.  Yoki  sanoatda 
ishlab  chikarilayotgan  "Malыsh",  "Koloboq",  "Krutsinka",  "Nestle"  va  x.k.o. 
bo‗tqalarini  1-2  choy  qoshiqdan  berib  boshlab,  7-  oylikdan  100-  150  gr,  yilni 
oxirida esa 200 grga yetkazish kerak. (11 -tablitsa). 
Ikkinchi  qo‗shimcha  ovqatni  bola  albatta  birinchi  qo‗shimcha  ovqatga 
o‗rgangandan so‗ng kiritiladi. Birinchi qo‗shimcha ovqatni kiritishga esa odatda 3 - 
4  xafta  kerak  bo‗ladi.  Hech  kachon  1  -  2-chi  qo‗shimcha  ovqatlarni  birin-ketin 
berish  tavsiya  etilmaydi  Birinchi  qo‗shimcha  ovqat  bilan  ikkinchi  qo‗shimcha 
ovqat o‗rtasida bolani ko‗krakdan boqilishi lozim. 
Chaqaloqning 6 - 7 oyligidan boshlab yog‗siz go‗sht kaynatmasini (miqdori 
50  mldan  ortmasligi  kerak)  beriladi.  Bu  maxsulot  oshqozon  sekretsiyasini 
stimullaydi.  Go‗sht  kaynatmasi  sabzavot  bo‗tqalari  bilan  berilishi  maqsadta 
muvofik. 7-7,5 oylikdan boshlab go‗sht farshi kiritilib (20-30 gr), uni 10- oylikdan 
frikadelka  bilan  almashtiriladi  va  oxirida  esa  (12-'oydan)  par  da  pishirilgai 
katletlar, tiftellar kiritiladi. Non maxsulotlari 8- oylikdan oq undan tayyog‗langan 
suxariklar  sifatida  yog‗siz  go‗sht  bulonida  yoki  sabzavot  kaynatmasi  bilan 
kiritilgani  maqsadta  muvofik.  Qolgan  ozuqa  mahsulotlarini  kiritish  usuli  ham 
yuqorida  keltirilgan  tartibda  berilishi  kerak,  ularning  kiritish  vaqti  esa  11-chi 
tablitsada  keltirilgan.  Sigir  sutini  esa  bola  ko‗krakdan  ajratilayotgan  davrda,  bola 
kundalik ratsioniga kiritilgani ma‘qo‗l. Kefirni esa V..Ye. Polyakov va boshqalar 
(1992  i)  5-  oydan  kiritishni  tavsiya  etadilar.  Bizning  fikrimizcha  bu  qo‗shimcha 
ovqat  turini  8-  oydan  ko‗shilgani  maqsadga  muvofik  (uchinchi  qo‗shimcha  ovqat 
sifatida).  
11-Tablitsa. 
 
 


 
321 
 Qo‘shimcha ovqat turlari va ularni kiritish vaqtlari
(I.M. Voronsov, A.M. Mazurin- dan olingan 1986 y).  

Download 5,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   302   303   304   305   306   307   308   309   ...   343




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish